‘Boeren is net topsport, alles moet kloppen’

Een loods op het boerderijcomplex net buiten Oud Gastel staat vol kisten met uien. Op een aanpalend veld groeit tarwe. Daarnaast verbouwt de familie Bartelen consumptie- en pootaardappelen, graszaad, suikerbieten, knolselderij, wortelen, sperziebonen en maïs. "Het telen van tien verschillende gewassen maakt ons bedrijf flexibel; we hebben daardoor tien verschillende afzetmarkten en spreiden dus de risico’s", zegt Anton Bartelen (23), de oudste zoon van Peter en Madeleine.

In 2015 is Anton toegetreden tot de maatschap van zijn ouders. Tweede zoon Jeroen (19) draait eveneens mee in het bedrijf. Het is de bedoeling dat hij zich ook bij de maatschap aansluit. Jongste zoon Ronnie (16) draagt buiten schooltijd ook zijn steentje bij. "Bij veel landbouwbedrijven is het ontbreken van een opvolger een probleem", zegt Anton. "Bij ons speelt dat niet. Ook onze zus Marilyn (22) heeft belangstelling en studeert aan de HAS."

In tegenstelling tot veel andere West-Brabantse boerderijen gaat de geschiedenis van het familiebedrijf Bartelen niet eeuwen terug. Het oudste gebouw op het complex is een karakteristieke stenen schuur uit 1953. "In dat jaar is mijn opa met de boerderij begonnen. Hij heeft het bedrijf helemaal opgebouwd", zegt Anton. "In die tijd had hij een gemengd bedrijf met zeugen en wat pootgoed. Onze vader is in 1983 bij de maatschap gekomen. In 1990 nam hij met mijn moeder het bedrijf over."

In ruim zestig jaar tijd is het oppervlak waarop de familie Bartelen gewassen teelt fors gegroeid. De maatschap heeft de beschikking over 160 tot 170 hectare. Daarvan is een deel eigendom. Het andere deel wordt gepacht. Anton: "We zitten op de grens van klei- en zandgrond. Door die verschillende grondsoorten kunnen we van alles verbouwen en bij het telen van gewassen rouleren. Zo houd je de grond in topconditie." Verreweg het belangrijkste teeltgewas voor de familie Bartelen is de aardappel. Op circa 50 hectare grond verbouwt ze pootaardappelen. Voor de teelt van consumptieaardappelen is zo’n 25 hectare gereserveerd. "Van alle pootaardappelen die wereldwijd worden verhandeld, komt zestig procent uit Nederland", aldus Anton. "Dat komt onder meer doordat wij voor de teelt het juiste klimaat hebben en we in Nederland heel veel vakkennis hebben."

De agrarische sector staat voor grote uitdagingen. Prijzen fluctueren en het is een flinke klus om met de scherpe regelgeving goede opbrengsten te behalen. Toch hebben Jeroen en Anton nooit getwijfeld of het wel verstandig is om voor de landbouw te kiezen. "Het is een passie. Ik wil niets liever dan dit", legt Jeroen uit. Dat geldt ook voor Anton. "Het werk op de boerderij is ons met de paplepel ingegoten."

Het verder uitbreiden van het bedrijf is voor de broers geen doel op zich. Anton: "Het gaat in essentie om een gezonde bedrijfsvoering met een vooruitstrevende visie en een goed resultaat." De belangrijkste uitdaging ligt volgens de broers in het omgaan met de steeds extremere weersomstandigheden. „Boeren is topsport, alles moet kloppen", zegt Anton. "We werken met de natuur. Dat is een voorrecht maar vraagt ook om flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Bij extreme neerslag, hagel en droogte moeten we er extra voor onze gewassen zijn. Door slim en hard werken kun je juist het verschil maken."

Jeroen en Anton hebben vertrouwen in de toekomst. Hun ouders hebben daarvoor een goede basis gelegd. Onder meer door het realiseren van een up-to-date machinepark en het opbouwen van duurzame relaties met verpachters en andere partners. Anton denkt dat er nog een hoop te winnen is in de sector. "Hogere opbrengsten per hectare halen en producten telen die nog beter aansluiten bij de consument of afnemer zijn zaken waarmee we volop bezig zijn."