Tientallen creatieve bedrijven in as gelegd bij grote brand in Rotterdam: ‘Alles is weg...’

,,Boem. Klap. Alles is weg...’’ Met brok in de keel en tranen in de ogen staat Unger Beerens te midden van tientallen ondernemers die woensdagochtend precies hetzelfde is overkomen. Hij neemt het woord tijdens een emotionele bijeenkomst. ,,Werkdingen, maar ook persoonlijke shit - alles is weg’’, vertelt hij aan het AD.

Een paar uur na de verwoestende brand in de Keilewerf 1 - een oude loods in het Merwe-Vierhavengebied waar hun bedrijfjes waren gevestigd - is het gezelschap in de buurt bijeengekomen. Het ongeloof en het verdriet is nog altijd voelbaar. Er wordt geknuffeld en elkaar goede moed ingesproken. Het groepsgevoel is sterk, maar velen weten bij god niet wat ze te doen staat. Het pand had bijvoorbeeld geen overkoepelende brandverzekering, met als gevolg dat rond de veertig ondernemers letterlijk met lege handen staan.

Uniek gereedschap verloren gegaan

Beerens, bijvoorbeeld, is interieurbouwer. Hij maakt meubels op maat. ,,Mijn materiaal, mijn gereedschap, mijn administratie - het is er niet meer. Er zit ook veel uniek gereedschap bij, dat ik zelf heb gemaakt. Spullen die niet zomaar te koop zijn.’’ Hij was net bezig met de bouw van een enorme stalen trap. Misschien heeft deze de vlammenzee overleefd, hoopt hij stiekem.

Vooral het verlies van speciale, bijzondere spullen doet het meeste pijn. Beerens is bijvoorbeeld ook zijn basversterker kwijt. In de Keilewerf lagen ook instrumenten, want de ondernemers maakten af en toe samen muziek. Sowieso werd er geregeld samen een biertje gedronken. ,,Dat zegt wat over de sfeer. Het is een hechte groep. Er was ook steeds meer speelgoed te zien, want er was een ware babyboom gaande.’’

Lievelingsmotor in Keilewerf gestald

In de Keilewerf stonden ook bijzondere motoren en oldtimers. Bram Willems bijvoorbeeld had in zijn edelsmederij ook zijn lievelingsmotor gestald: een vijftig jaar oude Harley Davidson. Maar het meeste pijn doet hem het verlies van een eenvoudige hamer. Een geboortegeschenk van zijn vader, met zijn naam erin gegraveerd. Willems wordt emotioneel als hij eraan denkt. ,,Ach, zo’n hamer kost bij de Praxis waarschijnlijk drie euro’’, zegt hij terwijl hij een traantje wegpinkt. ,,Maar die hamer is mij nog het meest waard van alles.‘’ Hij noemt zichzelf ‘een man zonder gereedschap’.

De brand ontstond iets voor half acht ‘s ochtends. ‘Een brand in een loods waar veel hout is opgeslagen’, zo luidde de eerste berichtgeving. Een enorme donkere rookwolk steeg op uit het havengebied, te zien voor de halve stad.

De brandweer rukte met groot materieel uit. De omgeving werd volledig afgesloten en het was een komen en gaan van hulpdiensten. De eerste zorg was of het vuur mogelijk slachtoffers had gemaakt: dat bleek gelukkig niet het geval. Met enkele hoogwerkers werd de brand vanuit de hoogte bestreden, het water werd met een lange slang uit de haven getapt.

Omliggende panden hebben ook schade

De hitte moet enorm geweest zijn. Bij de nabijgelegen Leen Bakker sprongen de ramen. Op de Vierhavenstraat smolt een stuk metaal in het wegdek. Ook het logo van de naastgelegen Praxis doorstond de hitte niet.

Hoewel de brand zich beperkte tot de Keilewerf, hebben ook andere gebouwen schade opgelopen. De brandweer heeft bijvoorbeeld de Leen Bakker en de Praxis natgespoten om te voorkomen dat het vuur zou overslaan. Ook hebben deze panden waarschijnlijk last van rookschade, aldus de aanwezige bedrijfsleiders, die pas na een paar uur hun zaak konden inspecteren.

Vrij snel, om 8.05 uur, stuurden de hulpdiensten een NL-Alert de wereld in om te waarschuwen voor de rook. Omwonenden werden geadviseerd om de deuren en ramen te sluiten en de ventilatiesystemen uit te schakelen. De rookwolk trok eerst richting het centrum van de stad, later draaide de wind en werd de rook naar het westen geblazen. Na ongeveer twee uur was de rookontwikkeling zo goed als verdwenen.

Crowdfundingsactie voor ondernemers

Toen waren de gedupeerde ondernemers dus al bijeen om het verdriet met elkaar te delen. En om een plan van aanpak te maken. Besloten werd een crowdfundingsactie te beginnen, om een herstart van de Keilewerf - waar dan ook - mogelijk te maken. ,,Meer dan veertig creatieve ondernemers zijn in één uur hun hele werkplaats kwijtgeraakt’’, zo luidt de boodschap. ,,Dit is voor velen hun enige inkomen, hun werkplaats en de plek waar ze samen een community vormen. Help jij de wervers met een nieuwe start?’’

Dat bleek geen slecht idee. Enkele uren na de start hadden 7500 mensen gedoneerd en was al bijna 250.000 euro overgemaakt. Donderdagmiddag liep dat al op tot ruim 400.000 euro.

Levenswerk Buurman in as gelegd

Het bekendste bedrijf van de Keilewerf heet ‘Buurman’. Een onderneming die cursisten wegwijs maakt in het vak van houtbewerking en meubelmaken, op een duurzame en milieubewuste wijze. Buurman zat er vanaf het allereerste begin, negen jaar geleden.

Liv Kooijmans, directeur van Buurman, zegt dat het levenswerk van velen in rook is opgegaan. ,,De stemming is wisselend: van verslagen tot hoopvol, van terneergeslagen tot energiek. Maar we zullen door moeten gaan, en dat gaan we ook doen.’’

Ook Buurman startte gister gelijk met een eigen inzamelingsactie. ‘Onze missie om een circulaire impact te maken zijn wij echter niet kwijt en daarom gaan we koste wat het kost door.’ Om een beetje weer opgang te komen, is er minimaal 50.000 euro nodig. Met inmiddels over de negenhonderd donaties is dat bedrag bijna bereikt.

Voor een bedrijf dat met hout werkt, vertelt ze, is een brand als deze altijd een nachtmerrie geweest. ,,Deze nachtmerrie is nu uitgekomen. Er hoeft maar één vonkje te zijn en het brandt, dat gaat ontzettend snel. Het doet pijn, want dit is niet zomaar een bedrijf. Hier werken mensen die een betere wereld willen achterlaten.’’

Oorzaak brand nog onbekend

Over de oorzaak van de brand kon de brandweer aan het eind van de dag niets zeggen. Het onderzoek is nog gaande. ,,Maar het gebouw is zo ver afgebrand dat het de vraag is of het gaat lukken om de oorzaak te achterhalen’’, aldus een voorlichter.