Dit moet je volgens Oxford-professor veranderen om over 10 jaar nog succesvol te zijn

We zullen moeten stoppen met de manier waarop we nu tegen de waarde van producten aankijken, aldus Mayer. In 'zijn' wereld van morgen meten we waarde niet langer in euro’s, dollars of bitcoins, maar op verschillende schalen tegelijkertijd. Er zijn al bedrijven die daar op een slimme manier mee bezig zijn, ruwweg de grote techbedrijven. Mayer: “Bedrijven als Apple, Airbnb, Google werken al in een datarijke markt. Apple heeft een app store, dat is een datarijke markt. Google heeft een rijke markt voor adverteerders en AirBnb voor accommodaties. Zij zijn zo succesvol omdat ze al die gegevens uit die producten voor zichzelf kunnen houden.”

Volgens Mayer is dat een aflopende zaak: we moeten binnen vijf jaar wetgeving hebben waardoor deze grote bedrijven – een gedeelte van – hun data moeten delen met concurrenten. Zo niet, dan ontstaat er een scenario waarbij het lastig, en zeer kostbaar, is om de macht van de grote techbedrijven nog te beperken.

Privacy

Dat er dan een situatie ontstaat waarin bedrijven gaan ‘handelen’ in privégegevens is niet eens de grootste zorg van Mayer. “Het wordt niet nog veel erger, want het is al verschrikkelijk slecht. We geven al verschrikkelijk veel data over onszelf weg aan bedrijven waar we eigenlijk niets vanaf weten."

Als mkb-ondernemer hoef je ’s nachts niet badend in het zweet wakker te schrikken volgens de professor. Wel is het tijd om stevig in de spiegel te kijken. Wat is de toegevoegde waarde van je bedrijf? “Als jouw bedrijf opdrachten binnenhaalt en deze vervolgens zonder aanpassing door één van de medewerkers uit laat voeren dan voeg je als onderneming niets toe." Als je zo'n 'doorgeefluik' bent bied je in de ogen van Mayer geen toegevoegde waarde, en kan jouw taak beter worden uitgevoerd door de vrije markt. Op een freelance-platform waarbij iedereen kan bieden bijvoorbeeld.

Die verhouding tot de ‘vrije markt’ waarop freelancers opereren ziet Mayer ook veranderen. ”Waarom zou een restaurant niet kunnen innoveren aan de hand van freelancers?” Dat er nu nog door de koks wordt nagedacht over een nieuwe menukaart betekent in zijn ogen niet dat dat over 10 jaar nog zo is. “Ik kan me zomaar voorstellen dat er in de keuken iemand mee komt kijken die goed is in een keuken waarin de chef-kok niet ervaren is. Die persoon blijft dan een week, of een andere korte tijdsperiode.”

Betaald in data

Met de opkomst van de waarde van data voorziet Mayer er ook een plaats voor in contracten. “In enkele gevallen kunnen mensen gedeeltelijk worden betaald in data. Maar alleen als die meetbaar is.” De #tegendebakker-verhouding ziet Mayer niet als goede verhouding. Via die plek op Twitter wisten freelancers elkaar te vinden om hun gal te spuien over uitspraken van opdrachtgevers. Vaak ging het daarbij over uitbetaling in ‘naamsbekendheid’ of een bepaalde waardevolle cv-vermelding van een opdracht. De hashtag was gelanceerd om te ze zeggen: dat zeg je ook niet tegen de bakker als je een brood koopt.

In de mail:
"We betalen pas na publicatie." (3,5 mnd!)
- brood reken je ook direct af en niet pas nadat je die hebt opgegeten #tegendebakker

— Tjeerd Langstraat (@TjeerdL) October 26, 2017

Welke situatie Mayer wel voorziet met betaling in data is de volgende: “Geef je mij een goede review op Yelp, of LinkedIn? Stuur je Tweets over mij? Dat kan een bepaalde waarde op de contracten hebben.” Daarbij voorziet de professor een vergelijking met pauwen. Als een mannelijke pauw een vrouwtje interessant vindt, spreidt hij zijn vleugels. Daar zit een direct risico aan gekoppeld: een pauw kan dan niet wegvliegen. Dus alleen als de man serieuze interesse heeft in het voorbij lopende vrouwtje geeft hij dat signaal af. Bij online vermeldingen gaat het volgens Mayer ook zo. De online vermelding moet de naam van de schrijver openbaar vermelden en de schrijver moet moeite moeten doen om het stuk te produceren. “Alleen voor het aanklikken van 5 sterren moet je niets weggeven.”

Viktor Mayer-Schönberger is professor aan de Oxford Universiteit en gaf eerder les aan Harvard's John F. Kennedy School of Governement. Hij schreef meerdere boeken, waarvan De data-economie dit jaar op de markt is gekomen.

Foto: Re:Publica