De ontmaskering van een weldadige Hema-baas

Gisteren werd Van M. door de politierechter in Zutphen veroordeeld voor oplichting en valsheid in geschrifte. Hij kreeg een werkstraf van 100 uur, beduidend minder dan de 5 maanden onvoorwaardelijke gevangenisstraf die de officier van justitie had geëist. Ook moet hij 150.000 euro terugbetalen aan de scholenvereniging die hij oplichtte.

In augustus 2013 overtuigt Van M. de penningmeester van de Vereniging Scholen met de Bijbel in Ermelo - waarvan hij al jaren voorzitter is - om 150.000 euro naar zijn holding over te maken. Zogenaamd om ermee te beleggen en zo een hoger rendement te halen dan de lage rente die de bank geeft. Volgens Van M. zijn de risico's klein. De penningmeester, goed van vertrouwen, zet zijn handtekening. Van M. belegt het geld echter niet, maar stopt het linea recta in zijn holding, waar onder meer zijn twee noodlijdende Hema-vestigingen onder vallen.

De officier van justitie had geen goed woord voor zijn handelen over. "Van M. heeft de penningmeester heel bewust voorgespiegeld dat het geld door hem veilig belegd zou worden, terwijl hij van meet af aan maar één doel had: die 150.000 euro gebruiken voor zijn in acute nood verkerende Hema-filialen. Hier is duidelijk sprake van oplichting. Hij heeft zijn positie bij de vereniging misbruikt om geld los te krijgen."

Nee, dat geld heeft hij inderdaad niet belegd, sprak Van M. schuldbewust. "Maar van oplichting is geen sprake. Ik zag het als een lening aan mijn bedrijf die ik met 6 procent rente zou terugbetalen. Ik had er toen vertrouwen in dat ik zou terugbetalen. Alle deskundigen zeiden dat de crisis in de detailhandel voorbij was, ik verwachtte weer meer omzet te gaan maken. Dat gebeurde helaas niet."

Toen terugbetalen niet lukte, vervalste Van M. het contract. Hij stelde een nieuw exemplaar op, nu met een langere looptijd, en zette daar de valse handtekeningen van twee collega-bestuursleden onder. "Ik was in paniek, wilde mijn bedrijf redden. Ik had vijftig mensen aan het werk, daar voelde ik mij verantwoordelijk voor. Dat ik het contract heb vervalst, is ongelofelijk dom. Heel naïef om te denken dat ik mijn problemen zo kon oplossen. Als ik de film kon terugdraaien, zou ik het doen. Maar dat gaat niet, helaas. Het spijt me verschrikkelijk."

Neergesabeld

Sinds het faillissement van zijn bedrijven heeft Van M. het zwaar. Hij solliciteert zich suf, maar geen bedrijf lijkt hem te willen. Zijn tot voor kort zeer actieve bijdrage aan de lokale samenleving is verleden tijd. In Ermelo en Nijkerk kijken de mensen hem met de nek aan. "In de pers en op sociale media ben ik neergesabeld", zei hij met gebroken stem. "Ik heb mijn kinderen noodgedwongen op een andere school moeten doen. Het lijkt wel een hetze, het houdt maar niet op."

Dat hij jarenlang ook veel goeds heeft gedaan voor de maatschappij, telt niet meer mee. "Dat zijn de mensen ineens vergeten."

De officier van justitie was niet onder de indruk van het berouw, dat zeer oprecht leek. Ze eiste een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 5 maanden. Een belachelijk hoge eis, vond Van M's advocaat Hans Dommerholt. "Hij heeft de scholenvereniging niet bewust opgelicht, bovendien is hij door de hele situatie al genoeg gestraft. Hij gaat gebrandmerkt door het leven." Hoewel de rechter oplichting en valsheid in geschrifte bewezen achtte, legde ze een lagere straf op: 100 uur werken. Ze zag als belangrijke verzachtende omstandigheid dat Van M. het geld niet had gebruikt om er zelf beter van te worden, maar om zijn bedrijf te redden. "U raakte in paniek en probeerde in een wanhoopspoging uw bedrijf te redden. Daarbij maakte u de verkeerde keuzes." De verduisterde 150.000 euro moet Van M. terugbetalen, maar gezien zijn penibele financiële situatie is de kans klein dat dit lukt.