Tesla-euforie in Europa

Tesla-euforie in Europa. Tijdens zijn bezoeken aan diverse landen heeft topman Elon Musk het plan voor een Europese batterij- en autofabriek geopenbaard. De geboren Zuid-Afrikaan heeft daarmee overal voor opwinding gezorgd.

Zo ook in Nederland. In navolging van andere Europese regio's - van Balkan tot het mediterrane gebied - zijn ook de provincies Limburg, Noord-Brabant, Zuid-Holland en Groningen in de weer met een heus bidbook. Zij bieden vooral ruimte, soepele vergunningentrajecten, een goed aanbod aan technisch personeel en voldoende groene stroom. Vraag is of zo'n ongetwijfeld prachtige, glossy prospectus daadwerkelijk indruk maakt op Tesla-topman Elon Musk. Het enige waarmee overheden Tesla tot dusver écht konden overtuigen, was ordinaire pecunia. Decennialange verlaging, liever nog vrijstelling van belastingen.

Zo althans is het spel in de VS gespeeld, bijvoorbeeld rond de vestiging van de gigafabriek die nu zowat midden in de woestijn verrijst bij Sparks, in Nevada. In de strijd om de gunst van Tesla boden vijf staten tegen elkaar op: Californië, Texas, New Mexico, Arizona en Nevada. Die laatste bracht het winnende 'bod' uit. Het gunt Tesla een fiscaal voordeel ter waarde van liefst 1,9 miljard dollar over een periode van twintig jaar. Giga-manie in de zandbak. Daarbij staat 'giga' niet enkel voor de omvang van de geplande fabriek van 540.000 vierkante meter, maar vooral voor vermogen. Ofwel de cpaciteit van de lithium-ion batterijen die Tesla er vanaf 2018 wil produceren. 35 tot 50 gigawattuur elk jaar om precies te zijn. Dat staat gelijk aan een centrale die zo'n 35 tot 50 miljoen huishoudens van stroom kan voorzien. Het is een hyperambitieuze productiedoelstelling.

Tesla doet de ontwikkeling en productie van nieuwe generaties auto-batterijen niet alleen. Dat gebeurt in een joint venture met Panasonic en andere strategische partners. Ook in Europa zoekt Musk partners, die mee willen investeren, participeren en risico dragen. Tesla, een concern met een missie. Met een 'gigafabriek' in Europa en wellicht ook in China, wil Elon Musk het elektrisch autorijden revolutioneren. Massaproductie draagt volgens hem bij aan een lagere kostprijs en betaalbare schone auto's. Zoals de 'goedkope' Tesla 3 met een vanaf-prijs van 35.000 dollar. Model 3 is 20 procent kleiner dan de huidige Teslas en heeft vijf zitplaatsen en een actieradius van 345 kilometer. Het model is extreem gewild. Inmiddels hebben ruim 400.000 Tesla-adepten wereldwijd 1000 dollar of euro betaald voor een plek in de wachtrij. De eerste auto' s worden op zijn vroegst eind 2017 afgeleverd. Eerst in de VS. Het geduld van de klant in Europa wordt nog een half jaar langer op de proef gesteld. In juli vond de Grand Opening van de fabriek in Nevada plaats door Elon Musk. Het feest was groots. De omvang van de fabriek is echter nog bescheiden. Tot op heden zijn slechts drie van de in totaal 21 'blocks' opgeleverd. De voltooiing is voorzien in 2020. Voor de energievoorziening worden hernieuwbare bronnen ingezet. De fabriek krijgt een compleet zonnedak, er komt een windmolenpark en er wordt gebruikgemaakt van aardwarmte. Met zijn stralend witte vloeren en wanden ademt de fabriek iets van een laboratorium. De productieprocessen zijn sterk geautomatiseerd en gerobotiseerd. Het is de bedoeling dat de ruwe grondstoffen erin gaan en dat er aan de andere kant complete Tesla's uitrollen. Een deel van de batterijproductie wil Musk verkopen aan andere automerken. Het ligt voor de hand dat de eventuele Europese 'gigafabriek' een kleinere kloon wordt van het complex in Nevada. "We willen dichter bij de klant gaan zitten", zegt Elon Musk. "Auto's in een container stoppen, verschepen en laten afmonteren in Tilburg, dat is weinig efficiënt."

Tesla ambieert een wereldwijde productie van 500.000 auto's per jaar vanaf 2020. De druk op het bedrijf is enorm. In het eerste kwartaal van dit jaar rolden maar 15.000 auto's uit de fabriek. Ook hebben enkele dodelijk ongevallen een deuk in het pantser geslagen. Meerdere onderzoekers waarschuwen dat de plannen te ambitieus zijn. Ook banken hebben twijfels.

Ondanks torenhoge schulden, een reeks rode cijfers en slechts een recent plusje van 22 miljoen, houden beleggers blind vertrouwen. Tesla elektriseert. Tesla polariseert. Voor velen is Elon Musk de Messias van elektrische mobiliteit. Anderen zien in hem een charlatan; iemand die meer milieuvriendelijkheid verkoopt dan hij kan waarmaken. Er zijn twijfels. Over de productievoorspelling. Kunnen de toeleveranciers het tempo bijbenen? Twijfels ook over het ware innovatiegehalte. Er rijden al vol-elektrische auto's op de weg in dezelfde of zelfs een lagere prijsklasse. "Tesla, een bedrijf ter grootte van een muis, maar met de media-aandacht van een olifant", liet Elon Musk zich ooit ontvallen.

Musk is een briljant strateeg. Weet hoe hij de Tesla-religie het best verkondigt. Hij creëert net zoals Apple een sfeer van 'erbij willen horen'. Is een meester in het bespelen van overheden. Sommigen noemen dat gewiekst, anderen slim.

Gerelateerde artikelen:

De vijf waanzinnige succesprincipes van Elon Musk

Elon Musk lijft eigen bedrijf in