De 27 lidstaten van de Europese Unie hebben sinds september 2021 bij elkaar zo'n 600 miljard euro aan steun gereserveerd en toegewezen om consumenten te beschermen tegen torenhoge energiekosten. Dat is een stijging van 50 miljard euro ten opzichte van de berekening van vorige maand. Het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen hebben daarnaast 105 miljard euro toegewezen, blijkt uit ramingen van Bruegel.
Italië is verantwoordelijk voor het grootste deel van de stijging sinds vorige maand. Het Italiaanse kabinet keurde vorige week een begrotingsvoorstel goed waarin nieuwe maatregelen staan die in totaal 35 miljard euro gaan kosten. Het grootste deel gaat op aan ingrepen die de pijn van de hoge energiekosten moeten verzachten. Die kosten komen bovenop de ongeveer 75 miljard euro die al is uitgegeven om de Italiaanse economie draaiende te houden, waaronder belastingvoordelen voor bedrijven en gezinnen, en belastingverlagingen om de benzineprijzen betaalbaar te houden.
Uitgifteprogramma
De uitgaven van de EU aan de energiecrisis zijn nu bijna gelijk aan het baanbrekende gezamenlijke uitgifteprogramma van obligaties van het landenblok dat werd gelanceerd om de economie door de coronacrisis te loodsen. De denktank roept de EU dan ook op om een energiecrisisfonds op te richten om de crisis te helpen bestrijden en de potentiële impact op de landen gelijk te trekken.
"Aangezien de Europese energieprijzen naar verwachting langer hoog zullen blijven, zullen de zorgen over de houdbaarheid van de overheidsbegrotingen toenemen en zullen regeringen verder onder druk komen te staan om gerichter steun te verlenen aan gezinnen en bedrijven", zegt Simone Tagliapietra, onderzoeker bij Bruegel. Daarnaast wijst hij op het risico van fragmentatie in Europa. Sterkere landen met meer fiscale ruimte kunnen hun industrieën namelijk meer ondersteunen dan zwakkere landen.
De energieministers van de EU-landen wisten vorige week nog geen overeenstemming te bereiken over een prijsplafond voor gas en gaan op 13 december verder onderhandelen. Het Nederlandse kabinet liet al weten dat het prijsplafond voor stroom en gas voor huishoudens naar schatting 11,2 miljard euro gaat kosten en de steun voor mkb'ers die veel energie verbruiken een kleine 1,7 miljard euro.
