Het lijkt zo verleidelijk. Je tikt vooreen habbekrats 'via Ali' een paar Nikes, een Rolex en een setjeAirpods op de kop en je bent het mannetje. Namaak, maar wat boeithet? Veel, zo meent Europol. De 850.000 stuks die de douaneonderschept is nog maar het puntje van het topje van de ijsberg. DeEuropese politieorganisatie schat in dat de Nederlandse economie doorde handel in namaakartikelen jaarlijks zo'n 2 miljard euro misloopt;de Europese Unie als geheel lijdt 60 miljard schade. Dat is misschiennog niet eens het ergste. Het geld wordt in sommige gevallen gebruiktom terroristische aanslagen te financieren.
Als winkelier heb je meteen een rechtszaak aan je broek
Het is een probleem dat vooral merken in hethogere segment treft. Een duur horlogemerk, bijvoorbeeld. ,,Rekenmaar dat een horlogemerk als Rolex hiervan baalt,” zegt Lex Stolkvan Chronotext. Als journalist in de horlogeindustrie volgt hij hetprobleem van de namaak op de voet. Het bedrijf loopt schade op doorde illegale handel. Naar schatting komen er jaarlijks 400 miljoennamaakhorloges op de markt, met een totale waarde van meer dan eenmiljard euro. ,,Vandaar dat de merken er bovenop zitten om zo veelmogelijk van die namaak uit de markt te halen en te vernietigen,”aldus Stolk.
Vooral merken als Apple zijn actief omcounterfeit producten uit de markt te halen. Dat ondervondtelefoonverkoper Kees van Sante uit Sluis toen hij eind 2019 ineenseen brief op de deurmat kreeg. Hij werd gesommeerd meteen te stoppenmet de verkoop van nep-Airpods op zijn site anders kreeg hij eenrechtszaak aan de broek. ,,Maar die dingen zijn overal te koop! Nietalleen op Aliexpress, maar zelfs op Bol.com en Amazon kun je diereplica's vinden. Waarom worden detaillisten als ik dan aangepakt enniet de grote jongens?”, verzucht Van Sante. Inmiddels heeft VanSante de airpods van de site gehaald.
Lees ook: Douane vond in coronajaar 2020 twee keer zoveel namaakartikelen als normaal
Niet alleen economische schade, maar ook de veiligheid staat op het spel
Ook Stolk wijst naar Aliexpress alsvoornaamste verkoopkanaal van namaakhorloges. Volgens hem zijn deaanbieders van nep-horloges op dat kanaal steeds schaamtelozer in hunwerkwijze. ,,Ze komen er zelfs rond voor uit dat het nep is.Replica's noemen ze die als je op de merken zoekt.” Het wordtvolgens hem steeds lastiger om de neppers van de echte teonderscheiden. ,,De kwaliteit van de nagemaakte horloges wordt steedsbeter. Soms moeten horloges zelfs worden opengemaakt om te ontdekkenof het een echte is. Dat overkwam een dealer van Patek Philippe toeniemand een horloge aanbood.”
Waar Apple en de horlogemerken vooraleconomische schade lijden, is het in de fietsbranche vooral deveiligheid die in het spel is. Ook highend fietshelmen, sturen enframes worden nagemaakt. Zeker nu we door de coronacrisis steedsmeer zijn gaan fietsen is er meer geld te verdienen aan het verkopenvan namaak, zo signaleert Marco Claes, brand security manager bijfietsfabrikant Specialized. Hij durft er geen cijfers aan teverbinden. ,,Dat zou echt een slag in de lucht zijn. Ik denk dat weslechts het topje van de ijsberg zien. Wel zien we dat we steeds meerspullen onderscheppen als we successen boeken in bijvoorbeeld de Tourde France.”
Als je fiets breekt of je stuur, heb je als fietser een groot probleem
Ook Specialized lijdt schade, volgensClaes. ,,Bij ons is de economische schade veel minder. Iemand die hetgeld ervoor over heeft om een Specialized te kopen, koopt een echte.De echte schade zit meer in de consumentenveiligheid. We houden onseigen productieproces scherp in de gaten. Maar de spullen die uit deandere fabrieken komen zijn van bedenkelijke kwaliteit. Dat blijktuit de testen die we doen. De frames en de sturen breken en bij eenval biedt een namaakhelm geen enkele bescherming. Dan heb je alsfietser een groot probleem.”
Hoewel ook veel namaakfietsen viaAliexpress op de markt komen, wil Claes niet met de beschuldigendevinger in die richting wijzen. Juist niet. ,,We hebben een heel goedesamenwerking met Alibaba, waar Aliexpress onder valt. Ze halen voorons een groot deel van de namaak uit de handel. Wij hebben vreemdgenoeg meer moeite met andere grote websites. Die beginnen nog maar net tebeseffen dat dit een gezamenlijk probleem is,” merkt Claes op.
Het is een gezamenlijk probleem voor dehele fietsbranche, meent Claes. ,,Niet alleen voor ons als merk, ookvoor dealers. Zij zijn verantwoordelijk als ze namaakfietsen verkopenof repareren. Dat is wettelijk zo geregeld. Dus ik adviseer dealersjuist scherp hierop te zijn en hun klanten in te lichten.”
Bewijs dat terroristische aanslagen zijn gefinancierd met geld dat met de handel in namaak wordt verdiend
Consumentenvoorlichting is volgensClaes de beste weg om af te komen van de handel in namaakartikelen.,,Als de vraag daalt, gaat vanzelf het aanbod dalen. Daar speeltiedereen een rol in.” Claes vindt consumenten naief. ,,Veel mensenzien er het kwaad niet van in als ze namaakartikelen kopen. Ze denkendat bedrijven in ons segment van de markt te veel geld verdienen oponze producten, vooral omdat ze zien dat de replica's veel goedkoperzijn. Ze voelen een onrechtvaardigheid daarin. Maar de verkoop vannamaakspullen is een lucratieve handel. Dat trekt malafide bedrijvenaan. Niet alleen de werkomstandigheden zijn slecht, er is bewijs datterroristische aanslagen zijn gefinancierd met geld dat met de handelin namaak wordt verdiend. Dat sponsor je dus als je eennamaakhorloge, -koptelefoon of -racefiets koopt. Ik denk datwinkeliers een belangrijke rol spelen om de consument voor te lichtenen wij als merk helpen daarbij.”
