Luville: hoe de omzet van Nederlandse kersthuisjes verdrievoudigde naar zes nullen

Het klinkt als een snoepreisje, maar dat was het allesbehalve, schrijft AD. Toen importeur en groothandel in de decoratieve branche Edelman uit Reeuwijk in 2005 zijn eigen merk kerstdorpjes begon (Luville), waren er uit het niets zeshonderd ontwerptekeningen nodig. Waar te beginnen?

Dus stapten de designers met een camera om de nek in de auto. In Zuid-Duitse wintersportresorts en de Elzas in Frankrijk fotografeerden ze skihutten, boerenstallen en glühweintentjes. ,,We hebben allemaal meegeholpen”, herinnert directeur Ronald van Veen zich nog. ,,Nu doen we dat niet meer, maar toen gingen we op pad. Zelf heb ik ook wat foto’s gemaakt op de wintersport. Die zijn het overigens niet allemaal geworden.”

Dat waren nog eens tijden. Inmiddels speuren ontwerpers het internet af voor inspiratie en heeft Luville vijf lijnen: een Frans vissersdorpje (Ville de Reidy), de oer-Hollandse serie Molendam, wintersportplaatsje Schneewald, Scandinavische kersthuisjes (Sledgeholm), en een eet- en drinkthema.

Omzet met zes nullen en 700.000 miniaturen

Sinds de begintijd is de omzet van het enige Nederlandse kersthuisjesmerk verdrievoudigd tot een miljoenenbedrag. Zes nullen, preciezer wil Van Veen uit concurrentie-overwegingen niet zijn. Hij rekent voor hoe in China jaarlijks honderdduizend Luville-huisjes worden gemaakt van porselein en kunststof. Tel daarbij op de bruggetjes, molens, boompjes en andere accessoires en Edelman laat jaarlijks 700.000 Luville-miniaturen produceren.

Die zijn te koop bij tuincentra door het hele land. En met een coronakerst op komst lijkt daar de hang groot naar alles wat fonkelt, is bepoederd met nepsneeuw en de sfeer uitstraalt van Dickens. Op verkoopcijfers heeft hij nog geen zicht. ,,Wij leveren aan winkels”, zegt Van Veen. ,,Dus we weten pas aan het einde van het seizoen hoe het gaat. Maar de populariteit is duidelijk.”

Als een schoenmaker met gaten in zijn zolen

,,De hoeveelheid vierkante meters kerstdorp bij klanten is de laatste jaren gegroeid. Dat bevestigt dat ze hot zijn. We zitten verplicht thuis, ook met kerst. We mogen geen grote diners of feestjes houden.” Dus pakken mensen uit met de versiering, denkt Van Veen. En niet alleen in Nederland, want ook in Frankrijk doet Luville het erg goed, volgens de directeur. Even geheel terzijde: zijn eigen woonkamer is niet volgebouwd met een kerstdorpje. ,,Nee, sorry, ik ben als een schoenmaker met gaten in de zolen.”

Tekst gaat verder onder de foto van de Luville-collectie van volgend jaar. (Foto: Sandra Zeilstra)

Edelman was de vertegenwoordiger van Lemax in Europa, maar die winterwonderlandgigant begon voor zichzelf. Het bedrijf uit Reeuwijk hoorde van klanten dat ze de Lemax-huisjes te Amerikaans vonden. Daarom begon het bedrijf een eigen merk miniatuurtjes met Europese uitstraling. Wie dat wil, kan sinds 2009 ook bouwen aan de Efteling in het klein. ,,De huisjes en accessoires moeten gedetailleerder zijn dan die van de rest, daarmee onderscheiden we ons”, zegt Van Veen.

Idee voor ontwerp nu op papier, over anderhalf jaar in de winkel

Voor de ontwerpers is dat iets om rekening mee te houden. Wat zij nu aan ideeën op papier zetten, ligt anderhalf jaar later in de winkel. ,,In maart, april beginnen we met ontwerpen. Vervolgens zijn we druk met de leverancier en komen we tot prototypes. Daarmee gaan we door tot in november.”

Dat betekent dat de showroom in Reeuwijk nu wordt ingericht met de huisjes en figuurtjes voor 2021. Die is niet geopend voor gewone consumenten - Edelman verkoopt aan bedrijven - maar voor de echte fanaten maakt Edelman een uitzondering. Fans van de site minidorpjes.nl kregen jaarlijks een ‘sneak preview’ en een lunch.

,,Zelf was ik er dan ook. Voor fans was het leuk om te kijken wat de nieuwe dingen zijn. Met elkaar bespraken ze wat anderen hebben. We moeten het niet te veel romantiseren, maar dat waren heel leuke dagen.”

Een schaatsbaan, skilift, piste en zo’n twintig huisjes achter de ramen

Ieder zijn meug. Zozeer is Lex van der Helm uit Gouda nu ook weer niet verslingerd aan zijn kerstdorpje. Wel prijkt er al een jaar of vijftien - ‘toen begon de ellende’ - tijdens de feestdagen achter de ramen van zijn huis in de Goudse binnenstad een tafereel met schaatsbaan, skilift, piste en zo’n twintig huisjes.

De Gouwenaar geniet er vooral van als kinderen met een glimlach om de mond minutenlang door zijn ruiten turen. Vanuit zijn werkkamer aan de voorkant van het huis aan de Hoge Gouwe hoort hij de opgewonden kinderstemmetjes.

Tekst gaat verder onder de foto van Lex van der Helm. (Foto: Sandra Zeilstra)

,,Dat is bijna leuker dan het kerstdorp zelf. In oktober zeggen mensen bij de slager: ‘U gaat het dorp toch wel weer opbouwen, hè, meneer?’ We hebben fans. Met kerst krijgen mijn partner en ik kaartjes van onbekenden door de bus: wat is-ie weer mooi. Die waardering is erg leuk. Ons huis ligt op de loop. Als het schemert, valt het op. Tijdens een ommetje hebben mensen wat te kijken.”

Samen een eigen wereldje bouwen

Meestal na de sinterklaasperiode schuift Van der Helm de eetkamertafel voor de vensterbank. Van der Helm ontfermt zich vervolgens over de techniek, zijn echtgenoot doet de afwerking en verzint verhaallijntjes. Samen bouwen ze hun eigen wereldje. Staat het dorp eenmaal, dan is dat het teken dat de feestdagen écht kunnen beginnen.

,,Dit jaar hebben we het door corona eerder opgebouwd. Gelukkig zijn we niet krap behuisd. Ik heb een hele stellage gebouwd, want zo lang kunnen we niet zonder tafel. Het is vrolijk. Er is al genoeg narigheid.”