Historische schaarste bij fietsenwinkels: ‘Nieuwe racefiets? Kun je vergeten’, zegt Wim van Bike Totaal Enschede

Goed geluimd stapt hij deze week binnen bij Bike Totaal Landewé. Vol van zijn plan. Een betere conditie, gezonder leven, een duurzame levensstijl. En daar past een kekke racefiets bij, zo heeft de klant bedacht. Eentje vers uit de fabriek. Dat is zijn wens. Maar tevens een illusie, zo blijkt. Binnen tien minuten is hij uit zijn droom geholpen door een vriendelijke verkoper. Hij staat weer met beide benen op de grond. Een nieuwe racefiets? Goed idee, maar die is al bijna twee jaar nergens meer te krijgen meneer. Wilt u deze hobby nu oppakken, prima. Maar wat denkt u van een tweedehands?

Zelfs stofzuigers zijn schaars

Wim Landewé zit al meer dan 35 jaar in het vak. Maar zo’n schaarste als nu, maakte hij niet eerder mee. „Ik ken nog de tijd waarin gerenommeerde merken als Gazelle en Batavus hun eigen frames maakten. Fietskettingen kwamen gewoon uit Duitsland. Dat is al lang verleden tijd”, zegt hij in het AD. Gelukkig voor hem en zijn personeel zijn veel van zijn klanten op de hoogte van de huidige productie- en leveringsproblemen vanuit met name Azië. Ze tonen begrip. Immers, dit is wat ze elders ook meemaken. Als ze op zoek gaan naar bouwmaterialen, keukenapparatuur of een nieuwe auto. Zelfs een vervangende stofzuiger vinden is ingewikkeld.

Veel heeft te maken met corona, maar lang niet alles. Bovendien, in de rijwielbranche is momenteel meer aan de hand. Ondernemer Landewé spreekt van een cumulatie van problemen in zijn branche en legt het graag uit. Zodat klanten het beter begrijpen, maar ook omdat dit volgens hem het momentum kan zijn voor een ommezwaai. Landewé pleit voor een andere koers. Concreet betekent dit dat de sector dichterbij huis moet produceren, zodat ze minder afhankelijk is van de grillen en onzekerheden van de Aziatische markt.

Assemblage-industrie

Eerst maar eens schetsen waar fietsland Nederland mee te maken heeft. „De rijwielhandel”, zegt Landewé, „is een assemblage-industrie. Onderdelen komen bijna allemaal van ver weg. Ze worden gemaakt in China en Maleisië bijvoorbeeld. Als daar corona uitbreekt, sluiten ze een heel gebied hermetisch af. De fabriek gaat op slot. Wij denken misschien dat China corona onder controle heeft. Maar ik weet het niet. Er komt weinig informatie naar buiten en ik krijg regelmatig mail dat een onderdeel niet is geproduceerd.”

,,Het gevolg is dat veel fietsen voor 98 procent klaar staan bij de Nederlandse fietsproducent. En dat net één onderdeel mist. Misschien een remsysteem of een versnellingsnaaf. Dus wordt er niet geleverd. Behalve dat we minder hele fietsen binnenkrijgen, is er een tekort aan onderdelen. Die komen vooral uit Azië, waarna ze via importeurs en groothandels bij ons terechtkomen. Maar er zijn nu ook productieproblemen bij toeleveranciers in Duitsland, die eveneens afhankelijk zijn van het verre oosten.”

Zelfs New York aan de fiets

Landewé: „Een andere kink in de kabel vormen de containervervoerders. Ik heb me laten vertellen dat vijf van de zes grootste containerrederijen wereldwijd in Chinese handen zijn. Aan het begin en vlak voor de pandemie kwamen nog volle containers naar Europa. Maar eenmaal leeggehaald, gingen lang niet al die containers terug naar het land van herkomst. Ze liggen bij de verkeerde havens. Gevolg is dat de logistiek is verstoord.”

,,Reken daarbij ook nog het wereldwijde tekort aan chips. Die zitten in accu’s, displays en schakelaars van elektrische fietsen. De markt voor e-bikes en gewone fietsen is enorm gegroeid. Nederland was al een fietsland. Juist in coronatijd hebben andere landen het rijwiel ook ontdekt. Bewoners van grootstedelijke gebieden als New York, Barcelona, Berlijn en Rio de Janeiro volgen en masse ons voorbeeld. Met twee voeten op de trappers in het buitenlucht loop je minder snel corona op dan in een overvolle metro. Investeringen in fietsinfrastructuur in metropolen volgen elkaar in rap tempo op.”

Snel leveren

Bike Totaal Landewé is niet stil blijven zitten tijdens de pandemie. Ondanks de tegenwind, waagde de ondernemer de gok en bestelde een jaar geleden een grote voorraad gewone fietsen en e-bikes. Honderden tegelijk. Lang was het spannend, maar nu komen bestellingen toch binnen. „We kunnen snel leveren. En daarmee een deel van de problemen het hoofd bieden. Het bizarre is wel dat we nu veel meer fietsen dan accu’s hebben. Als we alle e-bikes verkopen, kan niet iedereen elektrisch rijden. Toch proberen we wat we kunnen. Ook op onderdelengebied. Er is de nodige voorraad; veel klanten helpen we met wat ze willen. Maar wat we niet in de winkel hebben, wordt niet automatisch volgende week geleverd. En dat is het probleem. Zelfs met standaardproducten als kettingen of tandwielen voor specifieke fietsen. Dan kan het zomaar vier of vijf maanden duren voor een component er is.”

Markt is geëxplodeerd

De ondernemer wil er geen klaagzang van maken. Als fietsliefhebber pur sang juicht hij de explosieve marktgroei wereldwijd alleen maar toe. Tijdens de eerste lockdown in mei 2020 was de fietsverkoop booming. In de zomer van 2021, toen bijna iedereen in Nederland vakantie vierde, herhaalde zich dat patroon.

„Daar heeft de handel van geprofiteerd. Landelijk is de fietshandel in 2020 met 12 procent gegroeid. Er was wereldwijd sprake van een explosieve groei. Nederland had ten opzichte van die internationale grootstedelijke gebieden een bescheidener groei. Met als gevolg dat wereldwijd de vraag toeneemt, terwijl de productiecapaciteit terugvalt.”

De huidige situatie vraagt meer geduld van de klant. En flexibiliteit. Dat realiseert de klant die deze morgen de Bike Totaal winkel aan de Broekheurnerweg binnenstapte zich later ook. Hij heeft zijn plannen bijgesteld. En verlaat de winkel met de aankoopbon van een goede tweedehands racefiets. Waarmee hij zijn voornemen om zijn conditie te verbeteren toch in praktijk kan brengen.