'Cashback is niet hetzelfde als korting', zegt Peter Hall, bedrijfsleider bij Cashbacktotaal.nl. Wie via deze site spullen koopt bij MediaMarkt of Wehkamp krijgt een paar procent van het aankoopbedrag exclusief btw op zijn bankrekening gestort. 'Als je korting krijgt, ontvang je geen geld terug', zegt Hall.
Geld terugkrijgen na een aankoop in een onlinewinkel is een van de drie veelvoorkomende verschijningsvormen van cashback (letterlijk: 'geld terug'). De oudste vorm is cashback bij de aankoop van duurdere elektronica. Van recentere datum zijn cashbackacties in de supermarkt via speciale cashbackapps zoals die van Scoupy.
Lees ook: De gouden formule van miljoenenbedrijf Bebo Parket: massa is kassa
'Het zijn allemaal leuke geldterugacties, maar die bedrijven zijn geen filantropische instellingen', waarschuwt marketingdeskundige Paul Moers. 'Als consument moet je je daarom steeds afvragen welke belangen de aanbieders erbij hebben om geld terug te geven. Wat doen ze bijvoorbeeld met je klantgegevens? Korting geven is eenvoudiger. Daar hoeft een consument niets voor te doen.'
Drie cashbacksystemen op een rij:
1. Cashback bij elektronica
Kopers van een Bosch-vaatwasser kunnen tot eind maart maximaal 75 euro terugvragen bij de fabrikant. Dit soort acties bestaan al tientallen jaren. Voor fabrikanten is zo'n geldterugactie een manier om direct in contact te komen met hun klanten. Zulke cashbackacties zijn altijd tijdelijk. Wie te laat zijn geld claimt, kan naar zijn centen fluiten. De Consumentenbond zegt geregeld klachten te krijgen over dit soort acties, maar het aantal klachten stijgt niet. Meestal klagen consumenten dat de fabrikant het beloofde bedrag niet terugstort. 'We weten niet waarom dat niet gebeurt. Het kan aan de klant liggen of aan de aanbieder', aldus de woordvoerder van de Consumentenbond.
De fabrikanten willen niet vertellen hoeveel klanten niet gebruikmaken van hun recht geld terug te vragen bij een cashbackactie. Nikon zegt dat dit aantal verwaarloosbaar is, omdat het om grote bedragen gaat die klanten niet snel laten liggen. Marketeer Paul Moers schat het percentage 'niet-claimers' op 15 tot 20 procent. 'Dat percentage is in vergelijking met een paar jaar geleden gedaald, omdat het steeds eenvoudiger wordt om geld terug te vragen.'
2. In de supermarkt
Sinds enkele jaren hebben cashback-acties hun intrede gedaan in de supermarkt. Dat er handel zit in deze vorm van marketing, heeft ook Sanoma ontdekt. Dit mediabedrijf, dat onder andere de tijdschriften Linda en Donald Duck uitgeeft, is sinds 2016 grootaandeelhouder van Scoupy. Deze cashbackapp, opgericht in 2011, is volgens Sanoma al 1,2 miljoen keer gedownload en bereikt elke maand een miljoen consumenten.
Voor fabrikanten als Unilever en Nestlé is een cashback-app een manier om de winkelier te omzeilen. 'Ze kunnen zich via de app rechtstreeks richten tot de consument', zegt Valentijn Bras, oprichter en bestuursvoorzitter van Scoupy. 'Ze zijn niet meer afhankelijk van één winkelketen als ze een product willen promoten. Via Scoupy geeft Nestlé bijvoorbeeld 50 cent terug bij de aankoop van een pakje Smarties. 'Het maakt niet uit waar de klant dat product koopt. De consument hoeft alleen de kassabon te fotograferen', zegt Bras.
Lees ook: Wilfred van Elzakker over de Zeeuwse succesformule van Agrimarkt
Volgens Bras is het grote verschil met cashback-acties op consumentenelektronica als vaatwassers en mobieltjes dat de terugbetaling via de app vele malen sneller gaat. 'Het geld staat binnen 24 uur op de rekening van de klant', aldus Bras.
De opkomst van cashback-acties voor kleinere bedragen, zoals voor levensmiddelen en tijdschriften, is ook een reactie op het slinkende bereik van huis-aan-huisfolders. Bras: 'Die liggen in bijvoorbeeld Amsterdam onder vuur. Er komen steeds meer nee-neestickers. Bovendien werkt een app sneller dan een folder die moet worden gedrukt en verspreid. Voor de winkelier pakt het ook goed uit. Die verkoopt meer producten zonder dat het hem extra inspanning kost. Een ander voordeel voor de fabrikant is dat hij via de cashback-app gegevens kan verzamelen over het aankoopgedrag van zijn klanten.'
Dat laatste is vaak de belangrijkste motivatie voor de fabrikant, meent Moers. 'Data over consumentenvoorkeuren worden immers steeds meer waard.' Sanoma meldt dat Scoupy de database van het mediabedrijf inmiddels heeft gevuld met 450 miljoen merkvoorkeuren van consumenten.
3. Aanbrengcommissie
Cashback-sites die klanten doorsluizen naar webwinkels als Wehkamp, Bol.com en MediaMarkt zijn de derde categorie in de geld-terugmarketing. Voorbeelden zijn Cashbacktotaal.nl, CashbackXL, Shopkorting en Euroclix.
Wie via zo'n site naar Coolblue gaat en daar een computer bestelt, krijgt doorgaans 2 tot 4 procent van het kale aankoopbedrag zonder btw en verzendkosten terug. De webwinkels betalen voor elke aankoop een commissie aan de doorverwijssites.
Volgens Hall van Cashbacktotaal.nl zijn gespecialiseerde cashback-sites in de VS en het Verenigd Koninkrijk al helemaal ingeburgerd. Daar hebben sites als Quidco en Topcashback miljoenen gebruikers. 'Nederlandse consumenten zijn nog wat terughoudend. Ze vragen zich af hoe die sites hun geld verdienen.' Het antwoord: veel sites leven van een deel van de commissie. Ze houden ongeveer de helft van de provisie in, de rest geven ze als cashback terug aan de klant. Cashbacktotaal.nl doet dat niet, beweert Hall. 'Wij geven de hele commissie door aan de klant. We verdienen door ons bereik te verkopen aan winkeliers. Die gebruiken ons om acties bij consumenten onder de aandacht te brengen.'
Deze vorm van cashback groeit volgens Hall snel nu Nederlanders gewend zijn geraakt aan dit mechanisme. 'Wie via zo'n site winkelt, kan honderden euro's per jaar verdienen', claimt Hall. Volgens hem heeft Cashbacktotaal.nl enkele honderdduizenden leden. Bij MediaMarkt merken ze er weinig van. 'Wij zien geen stijging van het aantal klanten via zulke sites', zegt de woordvoerder. Klanten die iets via deze sites kopen krijgen overigens dezelfde garantie als andere MediaMarkt-klanten.
De opkomst van cashbackacties voor kleinere bedragen is ook een reactie op het slinkende bereik van huis-aan-huisfolders
