Sandd gaat concurrentie aan met PostNL

Oneerlijke concurrentie? Sandd-directeur Rob Brakenhoff vindt dat PostNL de prijzen op de zakelijke markt laag houdt met dank aan winsten uit de consumentenmarkt.

PostNL speelt alles volgens de regels, laat woordvoerder Hanne Kluck weten. Ze wijst naar waakhond ACM (Autoriteit Consument en Markt). De ACM heeft dat Sandd laten weten en controleert bovendien elk jaar de boekhouding. En de vette 10 procent 'winst' op bijvoorbeeld postzegels, die Brakenhoff noemt? Kluck: ,,10 procent rendement halen we niet.''

Discussie over de postmarkt

De discussie over de postmarkt woedt volop. Minister Henk Kamp van Economische Zaken riep in juli het volgende kabinet op werk te maken van nieuwe regels voor de postmarkt. We whatsappen en mailen steeds meer, waardoor de postbode 35 procent minder brieven in zijn postzak heeft. Eind augustus schreef de minister een brief naar de Tweede Kamer, waarin hij Sandd bij name noemt.

Sandd wil de consumentenmarkt op, nu nog het bastion van PostNL. Kamp: ,,Het is een positieve ontwikkeling dat marktpartijen meedenken over de betaalbaarheid van de UPD en dat ook nader concretiseren.'' UPD staat voor Universele Postdienstverlening: alles wat in de oranje brievenbus gaat. Mag Sandd gaan doen wat PostNL nu al doet? Kamps woordvoerder Harald Hanemaaijer: ,,Dat mag. PostNL is verplicht de UPD uit te voeren, maar het is geen exclusief recht.''

Sandd hijgt PostNL in de nek

Rob Brakenhoff wurmt zich door de beveiligingspoortjes in zijn eigen bedrijf. Mopperend. Hij houdt van open, niet van hokjes en vakjes. Maar als je brieven van de Belastingdienst en van banken rondstuurt, dan moet je wel. Eis van de klant, die veiligheidsmaatregelen.

,,Ik denk dan: als je brieven van de bank niet vindbaar wil maken, dan moet je ze verstoppen tussen al die andere post.'' De 48-jarige directeur van Sandd zwaait met zijn lange armen en omvat zo de enorme bedrijfshal aan de rand van Apeldoorn.

700 miljoen poststukken per jaar

De blauwe envelop van de Belastingdienst vindt hiervandaan zijn weg naar uw deurmat. Sandd brengt post en brievenbuspakketjes rond voor de zakelijke markt. Als het 'door de gleuf' past, dan bezorgen de 18.000 medewerkers het. De onderneming heeft met 700 miljoen poststukken per jaar ongeveer een derde van de zakelijke markt in handen.

De ansichtkaart van uw dochter uit Zuid-Amerika komt nu alleen nog via de postbode van PostNL. Maar niet lang meer, als het aan Brakenhoff ligt. Hij wordt de directe concurrent van PostNL. Half september lijfde Sandd het Nieuwegeinse bedrijf Van Straaten Post in. Dat bezorgt nu vijf dagen per week bedrijfspost. Samen kunnen ze alles wat PostNL ook kan. Bovendien goedkoper. Met die belofte stapte Brakenhoff vorig jaar naar de minister. Wat PostNL nu voor 78 cent doet (voor een gewone brief), kan Sandd voor ongeveer 55 cent (zonder btw), zegt Sandd. Nu is het wachten op toestemming van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) voor de overname van het Nieuwegeinse bedrijf door Sandd. Brakenhoff verwacht geen hobbels.

Tussen 700 en 1000 postpunten

,,Eind van het jaar. We openen op dit moment 40 postpunten per week, waar mensen straks brieven en pakjes kunnen brengen. Bij Primera, Handyman en andere winkels. Eind van het jaar hebben we er tussen de 700 en 1.000 in het hele land. Volgende week maken we bekend dat een grote retailer met landelijke dekkig mee gaat doen. Nee, ik zeg niet welke. Nee, het is geen supermarkt.''

Zul je zien dat de ACM wél moeilijk doet over de fusie met Van Straaten Post.

,,Ook dan openen we die postpunten en blijven we gewoon twee dagen per week bezorgen. Maar ik verwacht geen problemen met de ACM. Sandd is opgericht met de belofte dat de postmarkt zou worden geliberaliseerd. Dat was rond het jaar 2000. We zijn nu zeventien jaar verder.''

En nu wil u de consumentenmarkt op, terwijl we in Nederland steeds minder brieven en kaarten versturen.

,,Ja. Maar met zo'n drie miljard poststukken heb je het nog steeds over heel veel. En e-commerce groeit nog steeds. Van die brief in een blauwe envelop tot de pizza die online is besteld: wie het ook bezorgt, het moet allemaal naar de voordeur.''

De Sandd-bezorger brengt straks mijn blauwe envelop samen met de pizza?

,,In sommige wijken komen nu dagelijks twintig verschillende wagentjes om iets af te leveren. Die 'last mile' moet anders. Hoe gaan we al die dingen die we online bestellen in de toekomst bezorgen? Waarom kunnen brieven en ansichtkaarten ook niet via bestaande netwerken? Als je geen zin hebt om te leuren met je boodschappen, brengt Albert Heijn ze bij je thuis. Waarom brengt de bezorger dan ook niet jouw pakketje dat je via internet hebt besteld?''

Dat is concurrentie voor u.

,,Niet als ik het mag doen. Maar er ligt een taak voor de overheid. Die moet die 'last mile', het bezorgen in de wijk, gewoon goed gaan regelen. Zodat de wijk niet volloopt met bezorgwagentjes.''

Met wat voor rol voor Sandd?

,,Onze bezorgers moeten het vaste, vertrouwde gezicht zijn in jouw wijk. Die niet alleen overdag, maar ook 's avonds aanbellen om je pakketje af te leveren. Overdag is lang niet iedereen thuis. En als er 's avonds wordt aangebeld is het fijn als dat iemand is die jij vertrouwt. Dan krijg je die blauwe envelop echt bovenop de pizzadoos''

Volgens uw website werken er 18.000 bezorgers met heel veel enthousiasme bij Sandd. Ook als ze dat soort werk moeten doen?

,,Er is in elk bedrijf iemand te vinden die niet blij is. Maar in 2015 zijn we op plek drie geëindigd in de branche Transport en Logistiek in het Beste Werkgevers-onderzoek van Effectory. Dat is een onafhankelijk onderzoek. We zijn een jonge onderneming met jonge mensen, jong van geest. We zijn zo min mogelijk hiërarchisch. Daar zijn we trots op, dat willen we graag zo houden.''

De vakbonden zien dat anders. Die vinden dat u winst maakt door personeel af te knijpen. U moet meer mensen een vast dienstverband aanbieden.

,,Dat zeggen de bonden ja, maar het klopt niet. Mensen die 20 of 40 uur in de week bij ons werken, die krijgen uiteraard een arbeidscontract aangeboden. Geen discussie. Er zijn ook mensen die 6 uur in de week bij ons werken. Die zien het als bijbaan. Onze oudste bezorger is 92. Die moet ook aan pensioenopbouw doen, zeggen de bonden in feite. Maar waar het om gaat is dat de regels op de postmarkt voor iedereen hetzelfde zijn.''

Hoezo?

,,Een postzegel van PostNL kost nu 78 cent. Maar op de zakelijke markt kan dat onder de 20 cent uitkomen. Het gaat door dezelfde fabriek, in dezelfde auto, het zit in dezelfde posttas. Op die brief aan je moeder mogen ze een rendement van 10 procent maken van de overheid.''

U bedoelt dat PostNl ruime winst mag maken in de consumentenmarkt en die winst gebruikt om de tarieven op de zakelijke markt laag te houden?

,,We hebben de ACM gevraagd om daar naar te kijken. Als je wilt liberaliseren, moet je de marktwerking niet verstoren. De omzet van alles wat in die oranje brievenbussen gaat, is tussen de 600 en 700 miljoen. Tien procent daarvan is 60 tot 70 miljoen. Dat is een door de overheid gegarandeerde winst, die nu wordt gebruikt om concurrenten op de zakelijke markt aan te vallen. Dat is geen gelijk speelveld voor iedereen.''

Terug naar de werkvloer van het sorteercentrum. Door de hal schalt het geluid van Q-music. Brakenhoff doet zijn laatste poses voor de fotograaf van de krant. Hij staat op plekken waar hij normaal niet mag komen. Blauwe lijnen en vlakken geven aan waar je op drukke dagen veilig kunt zijn, zonder iemand voor de voeten te lopen. Op gewone werkdagen waagt hij zich soms buiten de lijntjes. Dat krijgt hij meteen te horen. Brakenhoff grinnikt. ,,Heee! Rób!! roepen ze dan.'' Van 'meneer Brakenhoff' moet hij niets hebben.

Uw collega bij PostNL, directeur Herna Verhagen, wordt genoemd als mogelijke minister in het volgende kabinet. Daar is binnenkort dus een vacature.

,,Ik ben redelijk verknocht aan Sandd. En als je bij Ajax voetbalt ga je toch zeker niet naar Feyenoord?''