„Wat moet ik hier gaan zitten doen’’, zegt To Wijnen (90) tegen het Eindhovens Dagblad terwijl ze aan de keukentafel om zich heen gebaart. „Als je thuis blijft, word je pas oud.’’ Aan pensioen denkt ze dan ook nog niet.
Veel liever staat ze in de zaak die ze in 1959 met haar man oprichtte, lekker onder de mensen. ,,Ik werk er al 65 jaar. Iedereen maakt graag een praatje en veel van onze klanten ken ik al heel lang.''
Soms zaten de kinderen achter elkaar aan en renden ze door de schuifdeuren zo de winkel in
To Wijnen
Schoonfamilie had ook juwelierszaak
Midden twintig waren ze, toen ze een huis in het Brabantse Reusel op de kop tikten. Zoon Leo was er al en To was in verwachting van de tweede. De broers van Jozef hadden een juwelierszaak in Bladel waar Jozef zelf ook werkte. „We wilden iets voor onszelf”, blikt de Brabantse terug.
De voorkamer van het huis werd ingericht als winkel. Achter de schuifdeuren leefde het gezin. „Soms zaten de kinderen achter elkaar aan en renden ze door de schuifdeuren zo de winkel in’’, vertelt ze met een lach.
Met klokje in de hand op werkplaats
Het leven van To is onlosmakelijk verbonden met het pand aan de Schoolstraat. Als jongetje al stond haar zoon Leo met een horlogemakersloep op zijn neus en een klokje in de hand op de werkplaats. Vroeger was je immers klokkenmaker en deed je het zilver en goud erbij, vertelt de negentiger. Haar fotoboek barst van de herinneringen.
Lees ook: Merel moest extra personeel aannemen na winnen Leukste Winkel van Nederland
Vader Jozef overleed 25 jaar geleden en tegenwoordig is de zaak van Leo. Nog altijd is hij vaak in de werkplaats te vinden voor reparaties. Ook To haar dochter en kleindochter werken er. „We zijn nog steeds wel een familiebedrijf.”
Goed, die winkel van vroeger is al lang niet meer hoe hij was. To en Jozef kochten het huis ernaast en breidden flink uit. Vanachter de toonbank heeft de ondernemer het allemaal zien veranderen. „Vroeger kwamen er echte heren met een jasje en een stropdas om hun sieraden aan ons te verkopen.’’
Hulp voor To Wijnen met de computer
Tegenwoordig zijn het jonge mensen in een spijkerbroek en T-shirt, weet ze. ,,Maar ik laat het aan de jeugd over. Ik ben de baas niet meer en de wereld is nu heel anders.''
Ze merkt het dagelijks wanneer ze met de kassa werkt. „Vroeger hadden we er een met van die knoppen’’, gebaart ze. „Nu is het een computer en moeten we veel meer kunnen dan alleen afrekenen’’, vertelt To. „Maar dat is niet erg. Als het me te ingewikkeld wordt, haal ik er gewoon iemand bij, hoor.’’
‘Zoveel opties sieraden’
Ook de sieraden zijn veranderd. „Steentjes in ringen was niet zo in onze tijd’’, vertelt ze. „Toen ging het vooral om de breedte van de band. Je had wit goud of geel goud. Nu zijn er zoveel opties.’’ To heeft zich wel altijd bijgeschoold. „Dat vond ik heel belangrijk.’’
‘Werkte gij hier ook nog’, hoor ik vaak
To Wijnen
Over die ringen gesproken: „Tegenwoordig trouwen mensen weer’’, vertelt To Wijnen. „We merken het aan de verkoop.’’ Daar houdt ze zich zelf overigens niet mee bezig. Ook de smart watches slaat ze over. Te ingewikkeld. „Ik weet nog dat we van horloges met wijzerplaten overgingen naar de digitale horloges.’’
Nog zo’n verandering: To staat zelf dus niet meer aan het roer. Er wordt wel nog veel naar haar gevraagd. „‘Werkte gij hier ook nog’, hoor ik vaak’’, gniffelt ze. „We hebben veel vaste klanten en er wordt veel gelachen.’’
Lees ook: Driekwart ondernemers vindt dat ondernemerschap hun leven positief heeft veranderd
Aanpoten in de zaak
Het was hard werken, blikt de juwelier terug. „Als ik weet uit wat voor gezin ik kom...’’, maakt ze haar zin niet af. „Mijn vader was sigarenmaker en er waren elf kinderen thuis.’’ Aanpoten, dus.
Zelf heeft ze altijd gewerkt. Ook toen haar tweede en later derde kind geboren werden. „We konden geen knecht betalen voor in de winkel. Thuis had ik toen wel hulp.”
‘Pistool voor mijn neus’
In 1984 sloeg het noodlot toe. „Toen stonden ze ineens met een pistool voor mijn neus’’, weet To nog. „Dat was schrikken. De hele kluis werd leeggeroofd. Zelfs ons trouwboekje was meegenomen, want dat had ik er ook in gelegd.’’
De angst is ondertussen wel naar de achtergrond verplaatst, maar alert blijft ze altijd. ,,Het scheelt dat we natuurlijk nooit alleen staan. De beveiliging is tegenwoordig ook veel beter dan vroeger.''
Ring uit Bladel
Getrouwd waren To en Jozef al voordat ze de winkel openden. Haar originele trouwring komt dan ook uit de winkel in Bladel. ,,Maar die heb ik zoveel gedragen, ook tijdens het werken, dat hij helemaal versleten is.''
Natuurlijk heeft ze hem nog wel, maar om haar ringvinger prijkt een andere. ,,Ik heb later wel een nieuwe ring van mijn man gekregen.'' Ditmaal wel uit eigen winkel, die nog altijd staat op de plek waar het 65 jaar geleden begon.
