'Al zeven jaar houd ik in mijn eentje een offline-vakantie in Portugal", zegt Bamber Delver (55), opvoedcoach en directeur van de Nationale Academie voor Media & Maatschappij. Zijn geliefde en kind blijven thuis. Bij aankomst levert hij zijn smartphone in bij de receptie van het vakantieoord. Dat geeft hem garantie op rust: ,,Mijn telefoon werkt als een magneet op mij. Het hotel heeft onlangs wifi aangesloten, op verzoek van gasten. Best wel lastig. Gelukkig heb ik de aandrang weerstaan om online te gaan."
Pas na drie dagen in Portugal ebt zijn behoefte weg te appen, mailen, snapchatten, twitteren, facebooken, foto's te maken en nieuws te lezen. Dan voelt hij zijn smartphone ook niet meer trillen. En laat hij los wat thuis en op zijn werk gebeurt. In die week van rust en ruimte krijgt hij inzichten over wie of wat ertoe doet in zijn leven. Of wat hem te doen staat.
Lees ook: Werknemer krijgt recht offline te gaan
Vereiste
Voor de meeste vakantiegangers daarentegen is wifi op hun vakantiebestemming een minimale vereiste. Tegenwoordig hebben vier op de vijf Nederlanders een smartphone. Dagelijks besteden ze er gemiddeld twee uur en een kwartier aan, aldus het Sociaal en Cultureel Planbureau. Tieners zelfs 4,5 uur. Een op de vijf beseft dat hij verslaafd is. We kijken gemiddeld vijf keer per uur op ons schermpje om te zien of we een bericht hebben. Behalve je sociale netwerk is je mobiel ook je bank, camera, navigatie, muziek en Netflix.
Ontkoppelen
,,Ik was bang om niet te weten hoe laat het is, bang om niet bereikbaar te zijn, maar juist daarvan genoot ik", schrijft een Amerikaanse manager online, na zijn afkickvakantie bij een reisorganisatie in Californië. Het bedrijf richt zich op digitale junkies, onder het motto 'ontkoppel jezelf om tot jezelf te komen'. Op het een- of meerdaagse programma staan naast yoga en meditatie ook cursussen analoge fotografie, vuur maken en broodbakken. Het verzacht de ontwenningsverschijnselen van de deelnemers.
Stralingsvrij
Zo zijn er meer voorbeelden van stralingsvrije hotels, spa's en campings in binnen- en buitenland die wijzen op de uitknop. Je hoeft je leven tijdelijk niet als stralend en succesvol te etaleren, je kunt je aandacht richten op wat er om je heen gebeurt. Een digitaal detoxarrangement van het Engelse Lifehouse Country Spa Resort in Essex houdt in dat gasten geen tv, wifi en docking station krijgen, maar wel bordspellen op de kamer.
In eigen land biedt reisorganisatie Unique Traveling een reis aan waarbij deelnemers de laptops thuis laten en de mobieltjes inleveren. Ze wandelen, koken en eten samen. ,,We laten de gasten zien dat je zonder je digitale speeltjes kunt", zegt reisbegeleider Lilian Goudzwaard. ,,Alleen in noodgevallen zijn we bereikbaar."
Website
Campings, huisjes en bed and breakfasts hebben zich gebundeld via de website wifivrij.nl. Een camping in Friesland biedt de gasten 's avonds twee uur draadloos internet aan in de recreatieruimte. Ook kuuroord Thermae 2000 reikt een driedaags arrangement aan zonder digitale prikkels: geen televisie op de kamer, wel bordspellen en boeken. ,,We zijn er net mee begonnen", zegt lifestylecoach Danielle Bischoff. ,,Ook bij een intake voor een ontspanningskuur adviseer ik de telefoon in te leveren. Drijf gewoon eens in het water. De wereld draait wel door."
Het lijkt wel of we anderen om toestemming vragen om offline te mogen gaan. Verslavingsdeskundige Herm Kisjes (51): ,,Dat we een stok achter de deur nodig hebben zegt iets over hoe we met technologie omgaan. We denken dat we alles willen weten, maar soms kun je je beter richten op je kerntaken.
Behoefte
Waar de groeiende behoefte vandaan komt om offline te zijn? Mensen verlangen vaker naar stilte. Ze willen hun vrijheid terug. Het dwingende karakter van technologie groeit, zeker sinds privé en werk mengen. Soms zie ik appende of bellende mensen aan de kassa, wat een soort onverschilligheid met zich mee brengt. Technologie haalt je uit het moment. Op vakantie wil je vaak even niets hoeven. Dus ook niet op een app reageren. Zelf bepalen hoe je je dag indeelt, zorgeloos."
Genieten
Klopt, weet ook Martine de Ridder. Zij heeft met haar vriend ruim drie weken gereisd door Argentinië, Brazilië en Uruguay. Zonder smartphone, zonder wekelijks te vloggen voor haar website Fashiolista. ,,Als ik vijf minuten over heb, pak ik al mijn mobiel. Maar ik dacht: ik moet even van dat mobieltje af. Tijdens de reis miste ik het nauwelijks. Ik kon meer genieten van mijn vriend en van de indrukken die ik opdeed."
Praten
Bamber Delver raadt iedereen zo'n digitale ontgifting aan. ,,Afkicken van je smartphone lijkt op uit een ruimte stappen waarin heel veel mensen met me praten. De verwarring slaat vervolgens toe: ik sta in mijn uppie, ik deel even niets. Ik vind het best lastig als de bevestiging van de buitenwacht wegvalt. Via sociale media bepalen wij elkaar, alsof we elkaars jury zijn. En dan opeens krijg je nul likes. Als dat went, kom ik in een kalmte terecht. Ik kan de balans opmaken zoals je met oud en nieuw doet. Kloppen mijn keuzes nog wel? Opeens weet ik: jij gaat weer zingen. Of ik zie als begeleider van acht gepeste jongens hoe ik ze verder kan helpen. Twee jaar geleden heb ik de dood van mijn moeder pas echt verwerkt in die week in Portugal. Wie was zij eigenlijk en wat liet ze me na? Het lijkt op een grote schoonmaak. Er komt een ander soort blijheid."
Pas na de landing op Schiphol zet een opgeruimde Delver zijn smartphone aan om die direct te zien volstromen met appjes en e-mails. ,,Mijn zoon, mijn partner en mijn vader van 85 krijgen als eerste antwoord. Wat over werk gaat, kan tot maandag wachten."
Ook bij een intake voor een ontspanningskuur adviseer ik de telefoon in te leveren. Drijf gewoon eens in het water. De wereld draait wel door
Danielle Bischoff, lifestylecoach
