Victor Knaap: ‘Miljoenen investeren in corona-app? Absurd, schakel gewoon de juiste Nederlandse experts in’

Het zijn cijfers waar de meeste ondernemers alleen maar van kunnen dromen: ‘even’ 29,4 miljoen euro extra investeren in een paar apps, waarvan de ontwikkeling vorig jaar ook al 23 miljoen euro had gekost. Toch is dat echt de oproep van D66-minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Die schreef vorige week in de memorie van toelichting op de aangepaste begroting van zijn ministerie dat er voor dit jaar meer geld nodig is voor de corona-apps. ,,Er is een aanvullend budget nodig voor de communicatie, doorontwikkeling en het beheer van digitale oplossingen in het kader van corona, zoals de CoronaMelder, de CoronaCheck-app en de CoronaCheck Scanner”, aldus Kuipers. Inderdaad: 29,4 miljoen euro extra voor het begrotingsjaar 2022.

Victor Knaap: ‘Drie apps beheren voor 29 miljoen euro kán gewoon niet’

Dit adembenemende bedrag schudde iemand wakker die eigenlijk zijn mond had willen houden. ,,Mijn goede voornemen voor dit jaar was om hier niks over te zeggen, maar… 23 miljoen euro ontwikkelkosten en nu 29 miljoen euro om de corona-apps aan te passen en in leven te houden kán gewoon niet”, zo reageert Media.Monks-topman Victor Knaap via een post op LinkedIn. Waarna hij het meteen ook even concreet maakt: ,,29 miljoen euro zijn 290 fte’s in Nederland om drie apps te onderhouden. Dit kan echt anders. Laat de Nederlandse digitale industrie helpen met de grote digitale vraagstukken en het bouwen van apps en websites binnen fatsoenlijke budgetten!”

Knaap spreekt zich al twee jaar lang uit over een exorbitante geldverspilling door de Nederlandse overheid als het gaat om digitale projecten. Zijn kritische commentaren op LinkedIn zijn altijd goed voor duizenden likes en honderden reacties, ook nu weer. Vorig jaar schreef hij zelfs een Digitaal Deltaplan, om niet alleen commentaar te leveren maar ook echt een oplossing aan te dragen.

‘Overheid, niet elk webproject is een IT-project’

,,Dit soort bedragen zijn echt compleet onmogelijk”, fulmineert Knaap als De Ondernemer hem belt. De boosheid is nog niet gezakt bij de ervaren ondernemer. ,,Ik had écht besloten niet opnieuw te gaan reageren, want ik ken de reactie van de overheid inmiddels: als digitaal bureau zouden we niet de complexiteit van dit soort projecten kunnen overzien. Maar dat is gewoon onzin, want ik doe dit soort projecten al zeker twintig jaar. Voor dergelijke astronomische bedragen kan ik honderden programmeurs een jaar lang fulltime aan het werk houden. Het is zo ongeveer de jaaromzet van ons Amsterdamse kantoor.”

Volgens Knaap is het juist de overheid die de situatie niet goed kan overzien. ,,Ze beginnen altijd weer vanuit het IT-standpunt, terwijl digitaal echt iets anders is dan IT”, legt hij uit. ,,Niet elk webproject is een IT-project. Voor digitale projecten kun je prima terecht bij het veertigtal digitale topbureaus dat Nederland rijk is. Die worden echter zelden tot nooit ingeschakeld, hoor ik van branchevereniging DDA. Maak gebruik van onze kennis. Dat is goed voor de Nederlandse economie, goed voor het aantal banen en het legt ook de basis om meer mensen op te leiden voor deze snelgroeiende sector.”

Openbare aanbestedingen moeten worden opgesplitst

Knaap zag het van begin af aan al mislopen met de corona-apps. ,,Dat begon al met die rare openbare aanbesteding”, zucht hij. ,,In die fase gaat het sowieso mis, want er worden dermate veel dingen gestapeld dat je uiteindelijk altijd bij dezelfde paar bedrijven uitkomt: de Cap Gemini’s, Accentures en Ordina’s van deze wereld. Splits het op, denk digitaal in plaats van met een IT-focus. Dat gaat al mis bij hoe aanbestedingen worden geschreven: het gaat niet over een oplossing of een product, maar er wordt doodleuk om een bepaalde hoeveelheid Java-programmeurs gevraagd.”

Als al dat geld voor een perfect werkend product had geleid, had Knaap zich wellicht niet geroerd. ,,Maar het werkt helemaal niet goed”, roept hij uit. ,,Als 60.000 gebruikers telelijk de app openen, knalt-ie eruit. Daarnaast waren er natuurlijk allerlei privacylekken, zoals bij de doorgifte van informatie richting de GGD.”

Miljoenen écht nodig voor afgeschaalde corona-app?

En dan is het ook nog maar de vraag hoe lang de coronapas nog nodig is. ,,Die app wordt straks gewoon ook nog gekilld door de politiek”, smaalt Knaap. En inderdaad: het kabinet maakt dinsdag 15 februari bekend dat het zogeheten 1G-beleid vanaf volgende week vrijdag alleen gaat gelden voor binnenlocaties waar meer dan vijfhonderd bezoekers aanwezig zijn. Dat betekent dat mensen alleen worden toegelaten op die plekken als ze negatief zijn getest op corona. Buitenlocaties, dus onder meer evenementen en voetbalwedstrijden, zijn uitgezonderd van de verplichte test. Knaap vraagt zich dus hardop af: ,,Heb je voor die afgeschaalde app dan echt nog 29 miljoen euro nodig?”

‘Laat de Nederlandse digitale industrie meehelpen’

Voor de nieuwe (en allereerste) staatssecretaris van Digitalisering, Alexandra van Huffelen (D66), heeft Knaap een glashelder advies. ,,Ze zal vast heel veel op haar bord hebben liggen, maar begin nou gewoon met één ding: stop the bleeding. Leg die geldverslindende IT-projecten zoals met deze corona-apps stil en ga op zoek naar een betere en betaalbare oplossing. Om te beginnen door niet die dure buitenlandse consultancybedrijven in te huren, maar gewoon die uitstekende digitale bureaus die zulke projecten veel sneller en efficiënter kunnen opleveren.”

Voor alle duidelijkheid: Knaap wil niet alleen maar klagen en kritiek leveren. Hij wil juist bijdragen aan de oplossing. Daarom schreef hij vorig jaar het Digitale Deltaplan. ,,Ik wil echt heel graag helpen, als Nederlander en als directeur van het grootste digitale bureau van het land”, zegt hij. ,,We hebben ook een ontzettend goede startupscene. Gebruik die kennis! Laat ons helpen. Verander de aanbestedingen, die dusdanig zijn opgetuigd dat digitale bureaus er simpelweg niet doorheen komen. Splits de boel op, trek de voorkant en de achterkant los van elkaar. Het maakt een groot verschil of je een web-interface nodig hebt of een IT-infrastructuur. Ook grote bedrijven als Heineken en KLM hebben die switch moeten maken: vroeger bouwde de IT-afdeling alles (dus ook websites), maar dat ligt nu bij digitale specialisten.”

‘Ik ben altijd hoopvol, ik ben ondernemer’

Knaap weet zeker dat de overheid ook wil veranderen. ,,Men is daar gefrustreerd door al die vastgelopen IT-projecten”, weet hij. ,,Natuurlijk wil men dat anders, maar de organisatie maakt dat lastig: elk departement heeft zijn eigen IT-budget, dus daar heb je als staatssecretaris van Digitalisering simpelweg geen zeggenschap over.”

Blijft hij ondanks alles hoopvol? Knaap: ,,Ik ben altijd hoopvol, want ik ben ondernemer. Ik sta de volgende dag gewoon weer op en begin opnieuw. Veel mensen zeggen tegen me: 'hou op met die kritiek, want het is veel te groot, veel te log en veel te politiek'. De wens is er wel, maar hoe krijg je het voor elkaar. Heel simpel: door tenders en projecten minder complex te maken en de echte specialisten van eigen bodem in te schakelen. Dan komt het alsnog goed.”