Een jaar na Paddle for Lars: Hoe gaat het met hem?

De crowdfundingsactie Paddle for Lars was vorig jaar hard nodig, want Lars de Beer was zelfstandige en op het moment dat hij het mountainbikeongeluk kreeg en vanaf zijn borst verlamd raakte, niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid (AOV). Hij zou alleen recht hebben op geld uit de bijstand en de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Deze krant schreef erover. De actie leverde 281.000 euro op.

Een jaar later blikt De Beer terug en kijkt hij vooruit. "Ik vond Paddle for Lars een prachtig moment, waarin ik me gedragen voelde door familie en vrienden. Hartverwarmend. Alleen kwam ik de volgende dag wel terug in de realiteit. In een leven dat volslagen overhoop is gegooid."

Hoe afhankelijk De Beer is, valt in eerste instantie niet af te leiden uit het gesprek via Skype. De Beer is in San Diego voor verdere behandeling bij Project Walk. Hij oogt fris en gezond. Pas wanneer hij om drinken vraagt, wordt duidelijk hoe hulpbehoevend hij is. Zijn vriendin, Teska Athmer, pakt zijn glas voor hem en helpt hem drinken. Zelfs voor een glas water is hij afhankelijk van anderen.

Revalidatie De Beer vertelt hoe het hem na de crowdfundingsactie is vergaan: "Na de Paddle heb ik in het revalidatiecentrum Reade op de Overtoom ongeveer een halfjaar gewerkt aan onder andere het sterker maken van spieren en het soepel houden van mijn lichaam. Daarnaast heb ik me verdiept in onderzoeken om te kijken of verder herstel mogelijk is. Je wilt in zo'n situatie zo veel mogelijk dingen uitproberen."

Een mederevalidant wees De Beer op het bestaan van Project Walk in San Diego, in de VS. "Daar richten ze zich op het herstel van verloren gegane neurologische connecties door onder andere het prikkelen van het zenuwstelsel. Dit trainingsprogramma bestaat hier nog niet, daarom besloten we naar San Diego te gaan." Het is een behandeling waar De Beer zonder het geld van Paddle for Lars nooit aan had kunnen deelnemen.

De Beer was vrij kort voor zijn ongeluk zelfstandige geworden en had zich nog niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Hierdoor viel hij buiten de sociale regelingen voor werknemers die arbeidsongeschiktheid raken. "Ik had wel wat geld gespaard voor als ik misschien een keer een aantal maanden uit de running zou raken. Hoe naïef ook, als mens denk je: zoiets overkomt me niet. Maar een ongeluk zit in een klein, naar hoekje."

"We zouden in eerste instantie drie maanden naar de Verenigde Staten gaan, maar we hebben het bezoek verlengd vanwege tegenslagen. In de eerste week viel ik, toen ik uit de auto werd getild. Daarna kreeg ik meerdere blaasontstekingen. Voor iemand met een dwarslaesie heeft zoiets grote impact. Die hadden ook invloed op de behandeling. Ze leidden tot spierspasmen en die zorgden voor onbetrouwbare metingen tijdens mijn therapie. Daarom hebben we besloten langer te blijven, zodat ik de therapie een betere kans kan geven."

DoorbraakVorige week was er ineens een doorbraak in zijn revalidatie: "Tijdens de beenoefeningen ontstond een connectie. Ik kon mijn benen strekken, op eigen initiatief! Ik geloofde het haast niet. Mijn fysiotherapeut moest een spiegel erbijhalen voor ik besefte: wow, dit doe ik echt zelf!"

ToekomstToch blijft de toekomst lastig. "Het is weleens moeilijk positief te blijven. Soms is er verandering, maar het gaat veel langzamer dan ik zou willen. De psychische impact is groter dan ik laat merken. Er zijn dagen dat ik het echt niet meer zie zitten. Ik ben blij met de millimeters verbetering die ik meemaak, maar ik mis ook het gevoel van met mijn vrienden in het water liggen voor een surfsessie. Dat zijn mooie, maar ook pijnlijke herinneringen geworden."

Werkperspectief Ook het werkperspectief is nog onduidelijk, al is De Beer wel aan het oefenen: "Ik ben begonnen met werken met een seismograaf: een soort headset waarmee ik de cursor kan besturen met spierbewegingen in mijn gezicht. Als ik met mijn hoofd naar links beweeg, gaat de cursor mee. Hiermee kan ik grafische programma's besturen, maar het gaat natuurlijk heel langzaam en het is vrij vermoeiend. Ik doe nu vier uur over vormgeving waar ik vroeger in een halfuurtje mee klaar zou zijn."

Of De Beer in de toekomst weer kan werken, is nog onzeker. "Lieve vrienden hebben aangeboden dat ik bij hen in de studio mag zitten om verder te oefenen met de seismograaf, om wellicht ooit weer aan het werk te kunnen. Maar ik zou al heel blij zijn als ik het onder de knie krijg, zodat ik mezelf in elk geval weer enigszins kan uiten."

---

AOV & ZELFSTANDIGENLars de Beer is zeker niet de enige zelfstandige die zich niet heeft laten verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Ongeveer een op de vijf van de bijna één miljoen zzp'ers is niet verzekerd vanwege de hoge kosten.

De kosten voor een AOV zijn afhankelijk van de beroepsgroep waarin de zzp'er werkzaam is. Dat begint bij zo'n honderd euro per maand voor een beroep met een laag risico en met een lage dekking, maar kan oplopen tot zo'n achthonderd euro per maand. Flinke vaste lasten die niet in verhouding staan met het soms onzekere bestaan van de freelancer. De arbeidsmarkt is sterk veranderd en de wetgeving loopt in sommige gevallen nog achter om een vangnet te kunnen bieden.

Veel politieke partijen weten niet wat ze met de zelfstandigen aan moeten. Sommige partijen willen een AOV verplicht stellen, maar dat is lastiger dan het lijkt. De term zzp bestaat niet in de wetgeving en de mensen die zich zzp'er noemen, kunnen bijvoorbeeld thuiszorgwerkers zijn, maar ook gespecialiseerde consultants in de zorg. Ook is er sprake van grote weerstand vanuit zzp'ers om een AOV verplicht te stellen. Een passende oplossing lijkt nog niet voorhanden.

In Amsterdam leidde de Paddle for Lars tot een grote belangstelling voor broodfondsen: kleine collectieven, gebaseerd op solidariteit, waarin maximaal vijftig mensen maandelijks geld inleggen om elkaar te helpen bij eventuele kortdurende arbeidsongeschiktheid.