Hoge energieprijs dwingt bakkers tot versnelde verduurzaming: 'Het kan echt veel efficiënter'

Bakker Kor Schreuder uit Uddel haalde gisteren uitgebreid de landelijke media. Hij vertelde met een zorgelijk gezicht dat zijn energierekening met een factor tien omhoogging naar ruim 300.000 euro per jaar, omdat zijn vorige contract afliep. Ondernemer Schreuder heeft een centrale bakkerij die vijf winkels bedient. Het televisie-item werd afgesloten door de directeur van MKB-Nederland, Leendert-Jan Visser, die de overheid opriep snel te handelen.

Maar daar is bakker Schreuder, net als overigens andere productiesectoren, op de korte termijn niet mee geholpen, constateert energieadviseur Johan Sijtsma van energie-adviesbureau Stel... ,,De energierekening moet nu betaald worden. Wij helpen bedrijven bij het zoeken naar duurzame oplossingen. Stel… is betrokken bij hernieuwbare energieprojecten voor onder andere het bedrijfsleven. Vaak spelen daarin brancheorganisaties een belangrijke rol”, vertelt Sijtsma, die voor zijn werk bakkerijen in portefeuille heeft. ,,Een bakkerij is een complexe situatie waar de ovens voor het bakken worden gestookt op gas en de mengmachines, koelers en compressoren worden aangedreven op stroom. Het zijn al snel grootverbruikers – elektriciteitsaansluiting is groter dan 3 keer 80 ampère en gas groter dan 40 kubieke meter per uur."

Warmte vangen die nu verloren gaat

Sijtsma heeft te maken met bakkers die met grote passie hun producten vervaardigen, maar geen idee hebben dat het op gebied van energie veel efficiënter kan. ,,Als ik even kan neem ik de bakker mee naar het dak van de bakkerij en laat, als dat gaat, hem of haar voelen aan de rookgasafvoerkanalen van oven of installaties. Juist die zijn warm! Ik toon dan met een warmtecamera aan dat er veel warmte verloren gaat die juist nu gebruikt moet worden. Laten we proberen zoveel mogelijk van die warmte ‘te vangen’ en deze via een warmtewisselaar door middel van water in het buffervat te brengen. Een bakkerij gebruikt ook veel verwarmd water. Je kan dit warme water met de restwarmte voorverwarmen tot 40 tot 50 graden Celsius en dan heb je minder energie nodig voor de laatste 20 tot 30 graden.”

Het valt Sijtsma ook op dat de karren met brood in een verzamelruimte worden gezet om daar af te koelen. ,,Doe daar wat mee”, zegt hij. ,,Die ruimte is warmer. Vang het op. Het betekent wel dat de ‘doos’ waarin al je machines staan, goed geïsoleerd moet zijn. Ik kom bij bakkerijen waar het ook daaraan schort.”

Hoge energieprijzen prikkel om te verduurzamen

De vanochtend gepresenteerde CBS-cijfers over gasverbruik over de eerste zes maanden van dit jaar tonen aan dat de hoge prijzen leiden tot een daling van 25 procent als je dat vergelijkt met de eerste zes maanden van 2021. Met name de industrie en elektriciteitscentrales gebruikten minder aardgas. Sijtsma: ,,De hoge prijzen is een prikkel om te verduurzamen. Laten we daar nu mee doorgaan om daar dan in de toekomst de vruchten van te plukken. In mijn werk stel ik veel vragen en dat zet bakkers aan het denken. Zij komen zelf met vervolgstappen om zo te komen tot die lagere energierekening.”

Energieadviseur Sijtsma pakt nog iets aan als hij door de bakkerij loopt. Hij noemt het laaghangend fruit. ,,Gooi compressoren, dat zijn echte stroomvreters, en koeling, waar mogelijk, achter een tijdsschakelaar. Op momenten dat er niet wordt geproduceerd kunnen compressor-installaties uit en de koeling een paar graden lager worden gezet. Als ik dat een bakker vertel, is dat voor hem een eyeopener. ‘Nog nooit over nagedacht. We doen het al jaren zo’, krijg ik dan te horen.”

Gas blijft voorlopig onmisbaar, misschien in toekomst waterstof de nieuwe brandstof

Gaat de bakkerij ooit geheel van het gas af? Op deze vraag geeft Sijtsma een weinig hoopvol antwoord. Netbeheerders als Stedin en Liander zijn nu al niet in staat om snel aansluitingen voor grootverbruik te leveren.

,,Gas is goed in te zetten voor de piek, als de ovens in een korte tijd moeten worden opgestookt. Als je dat elektrisch moet gaan doen, moeten er heel dikke kabels worden gelegd. Netbeheerders gaan dat nu echt niet doen, los van dat je aanvraag voor een grootverbruik-aansluiting pas over twee jaar aan de beurt is. De oplossing zou zijn als de bakkerij op een industrieterrein ligt waar meer productiebedrijven zijn. Er kan dan een waterstofcentrale worden neergezet die voor de brandstof zorgt van de ovens. Maar dat lijkt verre toekomst, net als de inzet van industriële batterijen. Maar met de huidige ontwikkelingen kan het snel gaan.”