Duizendpoot Eric van Schagen: ‘Ik sta met hart en ziel voor mijn mensen’

Een beetje ondernemer gaat uitdagingen niet uit de weg, dat weet Eric van Schagen (66) maar al te goed. Maar momenteel hebben ondernemers wel heel veel om zich zorgen over te maken: van een tekort aan personeel en materialen tot dichtgeslibde snelwegen en van de naweeën van de coronalockdowns tot geëxplodeerde gasprijzen.

Direct na het verlaten van de wachtruimte met daarin twee paspoppen in PSV-tenue – hij is met zijn Veldhovense bedrijf Simac een belangrijke sponsor – tot aan zijn kantoor een paar etages hoger geeft Van Schagen alvast een inkijkje in het huidige woelige economische klimaat. Als voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW Brabant Zeeland heeft hij de schone taak bedrijven daar doorheen te helpen.

'Iets minder consumeren is niet verkeerd'

,,Het is aan ondernemers om er op in te spelen, maar het is nu toch echt zaak dat de overheid zich flexibeler gaat opstellen. Ondernemers willen en kunnen zich aanpassen, maar dan moeten ze wel de mogelijkheid krijgen. Ik snap best dat er wetten en regels moeten zijn, maar te veel van die wetten zijn er om te voorkomen dat mensen fraude plegen. Dat leidt tot lange procedures om een vergunning te krijgen en dat frustreert veel ondernemers. Die tijd hebben ze nu niet," zo zegt hij in het AD.

,,Het hoeft heus niet alleen van de overheid te komen. Een aantal werkgevers zal niet blij zijn met wat ik nu zeg, maar ik doe het toch: ik zou het verstandig vinden als de dividendbelasting omhoog gaat. Zodat aandeelhouders ook een steentje bijdragen, want je kunt niet alle lasten neerleggen bij werknemers. En met z’n allen iets minder consumeren zou voor de maatschappij ook niet verkeerd zijn.”

'Bedrijven kunnen alleen floreren als samenleving in balans is'

Veel bedrijven kampen met een tekort aan personeel, en zeker in de ict knelt het. Ondertussen zuigt jullie buurman ASML in deze regio zowat alle technische mensen weg. Wat vindt u daar als belangenbehartiger van alle Brabantse werkgevers van?

Van Schagen kijkt vanuit zijn raam recht op een bouwput met hijskranen. Hier verrijst een ASML-campus waar 8.000 whizzkids en technici chipmachines ontwerpen en bouwen. Op een steenworp werken nog eens 12.000 ASML’ers bij het paradepaardje van de Nederlandse economie. Zijn eigen bedrijf raakt als het ware omsingeld.

,,Dát maakt me niet zoveel uit. Als ze deze grond ook willen hebben, valt daarover te praten; dan gaat Simac wel ergens anders zitten. ASML is de stuwende kracht van de hightechindustrie, maar een nadelig effect van hun groei is dat ze heel veel fietsenmakers, automonteurs en ander technisch personeel naar zich toe halen. Die laten zich voor 500 euro extra in de maand wel verleiden.”

,,Daar heb ik zelf als inwoner van Veldhoven ook last van gehad. Afgelopen april wilde ik mijn winterbanden vervangen door zomerbanden, maar mijn garage had pas in juni tijd. Want niet genoeg monteurs. ASML kan alleen floreren als de samenleving waarin zij opereren in balans is – en dat beseft het bedrijf gelukkig ook wel.”

ASML, Simac en nog een heleboel bedrijven, zeker in de Brainportregio rond Eindhoven, gaat het voor de wind. Maar een enquête van VNO-NCW waar vierhonderd bedrijven in Zuid-Nederland op reageerden legde onlangs ook bloot dat zich een duidelijke tweedeling aftekent.

Zo blijkt dat 13 procent binnen een jaar in de betalingsproblemen komt, dat 21 procent dit jaar al verlies lijdt (en volgend jaar waarschijnlijk nog 15 procent daar bovenop) en dat 70 procent geen idee heeft hoe ze de gigantisch gestegen kosten überhaupt zouden kunnen doorberekenen aan de consument. Omdat ze contractuele verplichtingen hebben met hun afnemers.

Zelf stond Van Schagen 160 miljoen in het rood

,,Ik sprak onlangs de eigenaar van een tuincentrum, die het niet meer ziet zitten. Hij is dit jaar 1,25 miljoen euro meer kwijt aan energie, de huurprijs van zijn pand – en dat zijn nogal wat vierkante meters – is geïndexeerd én het kabinet heeft het minimumloon verhoogd met 10 procent. Daar heeft een tuinder natuurlijk ook veel mee te maken. Hetzelfde geldt voor distributiecentra, waarvan we er in Brabant nogal wat hebben.”

Als geen ander weet Eric van Schagen hoe het voelt als je bedrijf richting de afgrond gaat. Eind jaren 90 ging een klant die een groot deel van de omzet van Simac bepaalde, kopje onder. Na tien jaar van alleen maar groei en steevast een topnotering in de lijstjes van meest succesvolle ondernemers van Nederland stond de ict-reus ineens 160 miljoen gulden in het rood.

Met hart en ziel voor je mensen staan

,,Ik schaamde me diep, want ik had dit veroorzaakt. Ik durfde amper de Jumbo in, omdat ik bang was dat iedereen me aankeek. Ik voelde me ziek en ging zweten van de stress. Toen onze financiële topman eruit moest, zei ik: ‘Waarom niet ik?’ ‘Omdat het verschil is dat jij inziet dat het jouw probleem is en je er iets aan wilt doen’, zei mijn raad van commissarissen. Dus ja, ik heb flink te doen met al die ondernemers die het nu moeilijk hebben. Maar ik zeg ze ook: kom in actie. Dat Simac bijna failliet ging, is door mij gekomen, maar ik heb ons er ook weer bovenop gebracht.”

Ook omdat u een vangnet heeft. Zoals uw vader, die Simac oprichtte, en succesondernemer Wim van der Leegte, die u met miljoenen steunden zodat de banken weer vertrouwen kregen. Dat heeft niet elke ondernemer.

,,Het klopt dat zij mij hebben geholpen, maar ik heb ze ook moeten overtuigen dat het goed kwam. Met Wim heb ik bovendien een goede klik; we denken hetzelfde over hoe je met je personeel omgaat. Met hart en ziel voor je mensen staan. Mijn vader heeft helaas niet de tijd gehad om te zien hoe goed we zijn hersteld.”

In de haarvaten van de samenleving

Jullie verzorgen sinds vorig seizoen ook de it bij PSV en zijn een grote sponsor, een half miljoen euro per jaar. Een jaar eerder trad u toe tot het bestuur dat de aandelen van PSV beheert. Is het een het gevolg van het ander?

,,Nee, dat denk ik niet. Ik ben in het bestuur terechtgekomen omdat ik al mijn hele leven supporter van PSV ben en omdat ze er graag een ondernemer bij wilden hebben. Met Simac hebben we financieel enkele goede jaren gehad en daarom vind ik het leuk dat ik nu als sponsor ook wat kan betekenen voor de club. PSV zorgt in deze regio voor verbinding en dat is waar ik ook van hou.”

,,Ik vind dat je als ondernemer in de haarvaten van de samenleving moet zitten. Daarom sponsor ik nog enkele sportverenigingen (waaronder in totaal acht voetbalclubs!, red.) en maatschappelijke initiatieven en ben ik een tijd voorzitter geweest van de hockeyclub. Als ik zie hoe leuk mensen met elkaar omgaan op de schaal van Veldhoven of een vereniging, waarom kan dat dan niet op de schaal van het hele land?”

,,Er is sprake van een enorme polarisatie en een trend om alle shit maar in Den Haag neer te leggen. Terwijl ze daar in grote lijnen veel goeds doen. Een van de grootste uitdagingen waar dit land voor staat is het vertrouwen in de overheid herstellen.”

Zijn passie voor sport is wel duidelijk – voetbal, hockey en wielrennen voorop – maar daarnaast is de Veldhovenaar ook een groot liefhebber van opera en beeldende kunst.

Vorig jaar werd u óók nog voorzitter van de raad van bestuur van Het Noordbrabants Museum. Waar ligt uw hart het meest: bij de kunst of het voetbal?

Van Schagen blijft even stil, achter hem in zijn kantoor wachten de kunstwerken en de ingelijste voetbalshirts van PSV en de plaatselijke trots UNA ‘in spanning’ af. Maar dan klinkt resoluut: ,,Kunst! Omdat op de lange termijn de maatschappelijke betekenis van kunst groter is – en dan bedoel ik in de volle breedte. Van amateurkunst tot het museum.”

Nog een laatste dilemma dan. Wat doet u liever: besturen of ondernemen?

Weer een lange stilte en dan: ,,Ik denk dat ik een betere bestuurder ben dan ondernemer. Mijn vader, dat was een echte ondernemer; die kon van niks iets maken. Hij heeft dit bedrijf opgezet, ik heb het uitgebouwd. Eind volgend jaar draag ik het over aan mijn dochter.”