Zo blijft supermarktfamilie Pollemans (160 medewerkers) toonaangevend en innovatief

De romantiek spat er nog altijd van af wanneer Jan Pollemans vertelt over hét begin. In de plaatselijke dorpssuper. "We waren thuis in Halsteren met tien kinderen. Ik was de jongste. We moesten als kind mee naar het land, om te werken. Dat vond ik niet het allerleukste om te doen. Ik bracht liever de blaadjes van de ViVo rond - kreeg ik een rolletje drop voor. Later ben ik bij de ViVo begonnen met het inpakken van de suiker, het snijden van groenten en flessen sorteren. Daar heb ik het vak geleerd. 's Morgens om vijf uur de groenten snijden en om acht uur naar school."

Eerste kennismaking

Zoon Jeffrey hoort het glimlachend aan. Of hij zonder het voorbeeld van zijn vader ook zo de supermarktwereld zou zijn ingestapt? "Waarschijnlijk niet", klinkt het gevat. Zijn eerste kennismaking met dé winkel is iets minder roze gekleurd, laat hij geamuseerd weten. "Wij hebben thuis vijf kinderen. Het zesde kindje was de supermarkt en daar besteedde pa de meest aandacht aan." Als vader lachend protesteert, merkt de zoon op dat-ie er in elk geval de meeste tijd instopte. "Het gezin draaide altijd volop mee in waar je mee bezig was. Soms heb ik ze daarmee ook tekortgedaan", vult vader Jan schuldbewust aan.

Fameuze supermarkt

De vijf kinderen Pollemans hebben allemaal, vanuit Breda, meegewerkt in de destijds fameuze Super de Boer/Pollemans-supermarkt in Roosendaal. "We hebben er plezierige tijden gehad", verzekert Jeffrey. Jan hoort het instemmend knikkend aan. "Maar pa is er wel altijd eentje van extremen geweest. Tot op de dag van vandaag. Hij begint het liefst als eerste. Zo vroeg mogelijk. Als kind moest je daarin mee. Dat betekende op zaterdag om vijf uur je bed uit omdat pa om zes uur begon." Jan, geamuseerd: "Geen uitzonderingen nee."

De zaak in

Wat dat doet met een kind? "Ik had in elk geval toen niet de ambitie om de zaak later van hem over te nemen. Dat pa vroeger altijd al weg was voor we naar school gingen en pas thuiskwam als we al op bed lagen, zag je als gewoon. Ma was er altijd voor ons. Woensdagmiddag en zaterdagmiddag was hij vrij. Voor ons. Wat grappig is: we hadden twee konijnen. Die heetten Woensdag en Zaterdag. Precies ja." Jan Pollemans schatert het uit als zijn zoon dit verhaal vertelt waarmee een psycholoog wel raad zou weten. Jeffrey, onverstoorbaar. "Het was hoe het was. Later word je ouder en zie je bij je vriendjes dat vaders wel iets meer zijn dan bij jou. Dan denk je: wat wil ik later zelf zijn? Eén ding weet ik wel: ik ga niet die zaak in. En dat dachten we uiteindelijk alle vijf."

Toonaangevend

Maar zie. Een goede twintig jaar later bestieren de twee met veel lol samen hun AH-supermarkt in Etten-Leur. Aan het Burchtplein hebben ze niet zomaar een Appie neergezet, maar eentje die, zoals Jan het trots vertelt, is overgoten met 'het Pollemans-sausje.' De ingrediënten: veel passie, een flink scheut innovatie en meer dan een snuifje eigenzinnigheid. "Als je ziet wat nu trendy is, zoals de Jumbo Foodmarkt, dat hadden wij twintig jaar geleden al weggezet in Roosendaal met onze Super de Boer. We gingen altijd voor de hoofdprijs en niks was te gek. We waren toonaangevend. Niet omdat we dat wilden zijn, maar omdat we het gewoon waren." Jeffrey: "Jij hebt daar iets unieks weggezet."

RBC Roosendaal

In die jaren rolde Pollemans 'via de commerciële kant' ook het betaald voetbal binnen. Hij werd de voorzitter die RBC de eredivisie inloodste. Meer dan vijftien jaar zette hij er zijn schouders onder en wist van niets iets te maken. Ondertussen werd zoon Wesley profvoetballer. Hoe trots ben je dan als vader? "Ik ben op al mijn kinderen even trots." Maar uit alles blijkt dat het voetbal veel minder zijn passie is dan de winkel. "We hadden vroeger een eigen familie-elftal. Voetbal vond ik leuk en interessant, maar ik heb altijd gekozen voor mijn werk." Jeffrey, lachend: "Als de winkel zijn zesde kind was, dan was RBC zijn Foster Parentskindje. Er ging veel tijd en geld naartoe." Jan, in de counter: "Ik ben natuurlijk wel een streber. Altijd het beste eruit halen. Dat heb ik bij RBC ook geprobeerd. Als ik ergens aan begin, ben ik een doorzetter. Ik geef niet gauw op. Dat leer je wel als je de jongste bent in een gezin van tien."

Meewerkend voorman

Ook RBC was voor de jonge Jeffrey bepaald geen lichtend voorbeeld. "Nee, want daar verdien je niks aan. Je wordt er alleen maar grijs van." Ze schieten samen in de lach. Uiteindelijk hebben ze elkaar gevonden in de passie voor het ondernemerschap. Hun kantoor, achter in het magazijn van de supermarkt, is sober. "We zijn geen kantoor waar we de hele dag op onze stoel zitten. Je moet in de winkel zijn." Jeffreys woorden klinken Jan als muziek in de oren. "Ik ben altijd al een meewerkend voorman geweest. Ook bij RBC. Ik was en ben de man van de werkvloer. Daar gebeurt het. Ik sta nog altijd net zo gemakkelijk vakken te vullen."

160 medewerkers

Op dit vlak neemt de zoon echter toch wat afstand van pa. "Ik denk dat je deze club van honderdzestig medewerkers anders moet aansturen. Als ik hier als een meewerkend voorman te veel met mijn hoofd in de schappen zit, dan stuur ik de verkeerde mensen aan. Op franchisebijeenkomsten blijkt ook dat we allemaal dezelfde discussies hebben met onze ouders. Die vinden dat je meer op de vloer moet zijn. Dat je er met je hoofd en handen tussen moeten zitten. Wij staan voor een andere manier van leidinggeven."

Managementskills

Ach, Pollemans junior snapt het wel. "Pa is klein begonnen. Als meewerkend voorman. Ik stap op een ander moment in. Ik heb voor ik in de zaak kwam veel andere dingen gedaan en gezien." Zo studeerde hij af aan de hogere hotelschool in Maastricht. De managementskills die hij daar ontwikkelde vormden uiteindelijk de aanzet tot hun samenwerking. Die begon zo'n tien jaar geleden. Albert Heijn vroeg Pollemans een XL op te zetten in Roosendaal. De bouwvergunning kwam echter nooit rond en contractueel bood de grootgrutter vervolgens de vernieuwde AH in Etten-Leur aan, als compensatie. "Ik ben ambitieus. Ik wilde elke keer groter. Daarom ging ik ook in op het aanbod om de Super de Boer te verkopen en te gaan voor de XL. Jammer dat Roosendaal toen nog niet rijp was voor zo'n winkel. Anders waren wij de eerste ondernemer geweest in Nederland met een AH XL.

Zijlijn

In die tijd ook werd pa Pollemans getroffen door een herseninfarct. Toen hij even aan de zijlijn stond, was Jeffrey zover om samen het veld weer in te gaan.

Fanatiek

Vader is inmiddels 63. Zoon 34. "Ben ik geworden zoals mijn vader ...? Junior herhaalt de vraag met pretoogjes. "Ik ben een Pollemans en een beetje eigenzinnig ook. Maar alles gebeurt gelukkig niet meer zoals hij het wil. Dat was ook mijn voorwaarde. Als je gaat samenwerken, kan er niet één leidend zijn. Ik leer van zijn ondernemerschap en ervaring. Hij leert van mijn kijk op het leven. Daarin versterken we elkaar." Senior hoort het instemmend aan. "Als je ziet dat je zoon de goede weg inslaat, dan laat je hem ook vrijer. Ik zie ook dat hij dingen fanatiek van me overneemt en die goed afwerkt."

Valkuilen

Of dat lekker is om te horen als zoon? "Zeker. In het begin probeerde hij me te behoeden voor de valkuilen die hij zelf was tegenkomen. Nu laat hij me steeds meer los. Op een gegeven moment moet dat ook. Ik ben 34 en heb mijn ambities. Die winkel zag ik als kind dan wel niet zitten, ik wilde toen later al wel een eigen zaak hebben. Ik wil de zaak overnemen en als er dan steeds iemand is die zegt hoe je het beter kunt doen, gaat de lol er snel af. Van andere collega's hoor ik dat hun vader de zaak niet meer in mag komen." Weer lacht Jan. "Als-ie betaalt mag-ie dat doen."

Bedrijfsoverdracht

Volgens Jeffrey is zijn vader aan het afbouwen. "Van mij had hij vijf jaar geleden al mogen stoppen, maar meneer hobbyt nog graag door. Dus moet ik nog even op mijn beurt wachten. Maar niet als een prins Charles dus." De oude Jan moet er echter niet aan denken om te stoppen. "Mijn grote makke is dat ik nog heel graag werk. Ik ben nog gezond. De zaak houdt me jong en energiek. Aan de andere kant moet ik hier ook wegwezen als ik de zaak overdoe. Dan moet ik Jeffrey niet in de weg lopen. Maar dan? Dan ga ik denk ik ergens anders iets beginnen. Wat, weet ik nog niet. Ik ga op mijn leeftijd in elk geval niet thuiszitten. Ga eens een hele dag golfen en doen: dat is een halfjaar leuk. Ik hou trouwens niet eens van golfen. Nee, ik geniet van het normale leven. Ik geniet van mijn werk." Jeffrey: "Een eigenwijze ondernemer doet wat hij wil. Dit is zijn passie. Als het gaat over stoppen is hij leidend. Het is zijn zaak."

In goede handen

Jan roert nog maar eens in het lege bakje koffie voor hem. "Die tijd komt sneller dan je denkt. Als de dingen goed gaan en je weet als ondernemer dat je zaak in goede handen is, is het misschien veel gemakkelijker er afstand van te doen. Aan de andere kant zoek ik wel een andere uitdaging dan." Jeffrey: "Dat is normaal bij ons. Dat is precies wat ons met de paplepel is ingegoten."

Jan Pollemans

• Jan Pollemans (Berkel en Rodenrijs, 1955) groeide op in Halsteren, als jongste in een gezin met tien kinderen.
• Hij is getrouwd met Yvonne en samen hebben ze vijf kinderen: Michael, Donny, Jeffrey, Wesley en Shirley.
• Jeffrey Pollemans (Breda, 1984) studeerde af aan de hogere hotelschool in Maastricht. Hij droomt nog altijd van een eigen hotel 'met restaurant en club'.
• Stapte in 2011 bij zijn vader in de zaak, de Albert Heijn in Etten-Leur.