Het GeluidBuro: zo levert decibellen beperken een omzet van 1 miljoen op

Dreunende bassen. Trillend servies. Toeterende taxi's. Ronddolende feestgangers die pissen in de struiken. Het hoort erbij, weten de bewoners van de studentencontainers pal naast het NDSM-terrein, een van de Amsterdamse hotspots voor evenementen. Dus zal Thijs Maartens (21) − die zelf ook wel van een feestje houdt − niet snel zeggen dat hij last heeft van de festivals naast zijn deur. Sterker, de student Europese studies werd afgelopen lente blij verrast door een briefje van festivalorganisator DGTL. 'Het festival zou extra maatregelen nemen om het geluid te dempen. Het was opvallend hoe weinig ik hoorde in mijn woning.'

Evenementenbeleid

Ongemerkt kreeg Maartens een voorproefje van het nieuwe evenementenbeleid van de gemeente Amsterdam. De blauwdruk daarvan werd afgelopen zomer 'ter inspraak' gepresenteerd aan de gemeenteraad en inwoners, maar verschillende festivals anticiperen er al op.

Technische trucs om geluid te dempen

Wat betreft geluid leunt dat hoofdstedelijke feestbeleid vooral op onderzoek van Het GeluidBuro. Het akoestisch-ingenieursbedrijf, met vestigingen in Haarlem en Arnhem, heeft in kaart gebracht hoe belastend evenementen nu echt zijn voor het leven rondom de twintig grootste festivalhotspots van de stad. Het bedrijf adviseert hoe de gemeente het feestgedruis evenwichtiger kan spreiden en welke technische trucs organisatoren van evenementen kunnen en moeten uithalen om het geluid te dempen, zonder dat bezoekers daar per se wat van merken.

Groot Amsterdams project

'Nog nooit stak een Nederlandse gemeente zo veel werk in geluidonderzoek', zegt Lennard Duijvestijn (44), directeur en oprichter van Het GeluidBuro. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in akoestisch advies voor onder meer industrie, horeca, verkeer, bouw en muziekzalen. Het afgelopen jaar kwam daar het grote Amsterdamse project bij. Duijvestijn en een deel van zijn dertien medewerkers waren bijna wekelijks druk met geluidmetingen op en rondom festivalterreinen, rekenwerk en overleg op het stadhuis. Zij spraken daarnaast met talloze festivalorganisatoren, stadsbewoners en handhavers.

Basgeluiden muziekevenementen meest hinderlijk

Die grondigheid heeft een reden: nergens in Nederland wordt buiten zo veel gefeest als in Amsterdam. Het aantal grote muziekevenementen met meer dan tweeduizend man is de laatste decennia gegroeid naar ruim driehonderd per jaar. De spanning tussen feestgangers en bewoners groeide mee. Niet geholpen door de meer 'hinderlijke' basgeluiden, die een dominantere rol zijn gaan spelen op evenementen nu elektronische muziekgenre's als house, techno en hiphop ongekend populair zijn.

'Basgeluid reikt ver en is moeilijker te sturen dan hoger geluid', verklaart Duijvestijn. 'Bas gaat overal doorheen. Woningisolatie weert hoge en middentonen bovendien beter, dus binnen blijft alleen de bas over. Hmf, hmf, hmf', bootst Duijvestijn met een diep keelgeluid na. Dan lachend: 'Best irritant.'

Overlast bewoners in de stad en omgeving

Geluidstrillingen, hoog en laag, trekken zich niets aan van de bestuurlijke grenzen in Amsterdam. Nu bepalen de verschillende stadsdelen zelf wanneer er gedanst mag worden binnen hun gebied. Overlast verspreidt zich daardoor onevenredig over de stad. Wie toevallig op de grens woont tussen twee stadsdelen, omgeven door populaire festivallocaties, geniet nu vaker mee dan bedoeld.

Hoe dat werkt, wordt duidelijk als Duijvestijn uitleg geeft over geluidsbeheersing voorafgaand aan Pitch, weer een ander festival op de voormalige NDSM-scheepswerf. Vanaf de picknicktafels waar festivalgangers straks een patatje eten, wijst hij naar de Silodam, een strook bebouwing aan de overkant van het IJ. 'Water draagt geluid. Nu de wind uit het noorden komt, horen bewoners aan de overkant de muziek net zo goed als het geluid van festivals in het Westerpark, hun eigen stadsdeel. Zij zijn dus dubbel de pineut.'

Grote festivals moeten wijken

In het nieuwe plan moet onder andere rekening worden gehouden met die overlap. Prettig voor de bewoners, maar het heeft consequenties voor het aantal evenementen per locatie. Hoeveel grote festivals moeten wijken, hangt nog af van het samenspel tussen vergunningaanvragen en nieuwe regels. Maar zeker is dat op de hotspots als de NDSM in de toekomst minder zal worden gefeest. 'Het gaat wel een beetje zeer doen voor de betrokken organisaties', zegt Duijvestijn. 'Maar het was de bedoeling overlast terug te brengen.'

Er verandert nog meer voor de organisaties van grotere evenementen. De geluidsnorm wordt strenger. Bovendien moeten organisatoren voortaan geluidsmeters ophangen bij woonhuizen, die continu meten en een seintje geven aan geluidsmannen op festivals zodra de norm wordt overschreden. Ook moeten organisaties vooraf geluidsonderzoek doen en wordt het verplicht om de 'best beschikbare technieken' te gebruiken om overlast te beperken.

Technische foefjes die overlast verminderen

Dankzij technisch vernuft merken festivalbezoekers waarschijnlijk weinig van die ingrijpende plannen. Er zijn genoeg foefjes die overlast voor de buurt verminderen, zonder dat de muziek op het terrein zachter klinkt. Ook Pitch doet al het nodige, blijkt als Duijvestijn zijn rondleiding vervolgt. Het festival heeft 'nog niet alles uit de kast getrokken', maar er wordt wel al het nodige 'geschraapt aan de db'tjes', zoals Duijvestijn de beperking van decibellen noemt.

Tegenover het hoofdpodium van Pitch staat een grote wand van zeecontainers. Het oogt als decor, geheel in lijn met de oude hijskraan boven het terrein en de rest van het industriële oud-havengebied. Maar in werkelijkheid scheiden de containers het geluid tussen verschillende podia. Ook de vervallen scheepshelling van de NSDM dient tegelijkertijd als geluidswal tussen een van de tenten en het IJ.

Winst halen op audiotechniek

Een nog subtielere ingreep is de positie van de basspeakers bij de mainstage. De bakbeesten van subwoofers staan in rijen achter elkaar, weer een andere groep boxen staat omgekeerd. 'Bezoekers vragen zich hooguit af welke malloot zijn subs nu andersom zet. Maar het zijn speciale cardioide subwoofers. Die staan zo opgesteld om het basgeluid − dat normaal gesproken aan alle kanten even hard klinkt − aan de achterkant als het ware uit te doven.'

'Op gebied van dit soort audiotechniek valt veel winst te behalen', zegt Duijvestijn. Maar overlast helemaal uitbannen, dat lukt nooit. 'Van geluid dat de een mooi vindt, wordt een ander knettergek.'