'Fotograferen is schrijven met licht'

Fotograaf Eddy van Wessel heeft zaterdagavond de prestigieuze Zilveren Camera gewonnen voor zijn serie Sinjar, de strijd om Hoofdweg 47. 'Hier gaat het puur om leven, om overleven.' Een interview met de fotograaf in Het Parool.De serie Sinjar, de strijd om Hoofdweg 47 'verbeeldt op indringende wijze de rauwe actualiteit'. De jury van de Zilveren Camera, die fotograaf Eddy van Wessel (1965) uitriep tot overall winnaar, prees diens hoge vakmanschap. De serie toont de Iraaks-Koerdische peshmergastrijders en yezidische milities die proberen de stad Sinjar te heroveren op Islamitische Staat (IS). Van Wessel kon de prijs niet zelf ophalen: hij is op dit moment in Irak en Syrië, waar hij werkt aan een nieuwe serie over IS.Wat trekt u zo aan dat gebied?"Ik volg Irak en Syrië al heel lang. Alleen nu is er oorlog. En dan is het ook nog eens een conflict dat de hele wereld bezighoudt. Maar wat mij aantrekt, is dat het leven hier zo direct mogelijk is. Hier gaat het puur om leven, om overleven. Het is de dynamiek van mensen die onder alle omstandigheden, alle dreigingen, hun leven overeind proberen te houden. En het gekke is ook soms dat oorlog verbroedert. Twee vijanden kunnen plots samenwerken omdat ze een gemeenschappelijke vijand hebben."U fotografeert veel in zwart-wit. Waarom heeft dat uw voorkeur?"Door het monotone van zwart-wit kom je tot de inhoud van het beeld en daarmee vertel je een verhaal. Natuurlijk, er zijn ook fotografen die dat met kleur kunnen, maar zwart-wit past heel erg bij mijn gevoel. Fotograferen is toch schrijven met licht. Dat kan prima met intensiteit van licht. Daar hoeft van mij geen kleur bij. Ik vertel verhalen met een camera. Ik kan nou eenmaal beter fotograferen dan schrijven."Wat maakt voor u een goede foto?"Het gevoel dat ik had toen ik het beeld zag, moet in de foto zitten. Ik zie iets en maak de uitsnede ook op mijn gevoel. Als ik dan het gevoel weer krijg wanneer ik de foto zie, is het een goede foto. Neem nou die uit de Sinjarserie van een soldaat achter op een pick-uptruck. Daar zie je bijna alleen maar stof op. Maar zo was het ook: ik ben naderhand tien minuten bezig geweest om het stof van mijn camera te vegen. Maar iedereen zit daar onder het stof. Dat tekent het hele leven daar."U zit vaak in oorlogsgebieden. Maakt u zich nooit zorgen om uw veiligheid?"Ja, dat doe ik wel. De hele tijd. Maar als je een oorlog wilt verslaan, moet je concessies doen aan je veiligheid. Als je daar niet toe bereid bent, kan je geen oorlog verslaan. Het is hier gewoon oorlog. Ik sta nu in een kazerne met een paar honderd soldaten. Die gaan later een dorp omsingelen waar IS het nog voor het zeggen heeft. Als ik dat wil vastleggen, moet ik me bij ze voegen en niet hier op de kazerne blijven."Wat zijn uw plannen voor de toekomst?"Er zijn nog heel veel plekken waar ik naartoe zou willen. De serie die ik heb gemaakt in Congo was ook heel mooi om te vertellen, maar ik ben steeds meer een geschiedschrijver van dit gebied geworden. En ik ben al zo veel weg. Eigenlijk hebben we veel meer collega's nodig die dit doen en redacties die hun knip opentrekken voor dit soort verhalen. Je ziet ook dat steeds minder jonge fotografen überhaupt op plekken in oorlogsgebieden komen. Dan blijft er maar een klein deel over.""Als je het de jury van de Zilveren Camera vraagt, zullen ze je vast zeggen dat ze een terugval zien. Een echte reportage van een week kun je bijna niet meer maken, want na twee dagen is het geld op. Er is echt veel jong talent in Nederland, maar dat kan niet doen waar het goed in is. Je zou eigenlijk een grote pot moeten hebben om de wereldgeschiedenis visueel vast te kunnen leggen. Dan zouden fotografen daar een aanvraag kunnen doen. Dat is beter dan al die versnipperde instanties nu. Het is ook een verantwoordelijkheid tegenover latere generaties om alles visueel vast te leggen."Veel vrouwelijke winnaarsNaast de Zilveren Camera die Eddy van Wessel ontving voor de beste persfoto, waren er ook prijzen te verdelen voor verschillende categorieën. Opvallend was daarbij de grote hoeveelheid vrouwelijke winnaars. Negen in totaal, met zes eerste plaatsen. Nooit eerder in de geschiedenis van de Zilveren Camera lag dat aantal zo hoog.Dingena Mol, die ook voor Het Parool fotografeert, won in de categorie Cultuur & Entertainment (enkel) de eerste, tweede en derde prijs. Mariëlle van Uitert won met haar serie Bendegeweld in El Salvador in de categorie buitenland: documentair (serie).De Prijs voor Vernieuwende Journalistiek ging naar The island of all together waarin Marieke van der Velden en Philip Brink vluchtelingen en toeristen uitnodigden om met elkaar in gesprek te gaan.