Het komt wel goed, in de melkstal

Diepe zucht in de stal: na lange tijd heeft de melkprijs weer een kontje gekregen. Marktleider FrieslandCampina deed er deze week per liter een dikke cent bovenop. Schijntje, zou je zeggen, maar in De Moer ziet Paul Hazenberg de zon in zijn melkplas schijnen. "Het komt heus wel weer goed met onze sector."

Hij herkent zich dan ook niet in de jammerklacht waarmee een Gelderse boerin via Facebook deze week flinke bijval oogstte. 'Hypocriete politiek en samenleving die megamarges over de rug van boer en koe hanteren en de markt overspoelen met goedkope bulkmelk.'

IncasserenDie analyse van José Bongen is Hazenberg te gortig."Een boer is een ondernemer, die moet kunnen incasseren. De boycot van Rusland en de inzakkende economie van China verklaren vooral die lage melkprijs. Het heeft ook veel minder te maken met de afschaffing van het melkquotum en de superheffing." Die rem op de productie ging er 1 april 2015 vanaf, onder luid gejubel van boeren én aannemers. Als paddenstoelen verrezen nieuwe stallen uit de grond.

OnrechtvaardigMaar inmiddels hangt de koeboer een nieuwe beperking boven het hoofd: fosfaatrechten. De mest van 1,7 miljoen vaderlandse runderen dreigt via het grondwater een algensmurrie in de sloten na te laten.

Onder druk van Europa ziet staatssecretaris Martijn van Dam zich daarom gedwongen de melkveestapel in te krimpen. Er is sprake van een afroompercentage tussen de 4 en 8 procent. Wie zich daaraan wil onttrekken, moet fosfaatrechten bij stoppende boeren gaan opkopen.

Onrechtvaardig, vindt Hazenberg. "Er is geen regie voor de sector. Alle stallen zijn gebouwd volgens de toenmalige regel- en wetgeving. Achteraf de duimschroeven aandraaien is lekker makkelijk. En Brussel is akkoord als een melkveehouder door goed bedrijfsmanagement de kwaliteit van zijn grondwater regelt. In België gebeurt dat zo al."

ActiegroepHazenberg is een van de twintig Brabantse boeren die zich hebben verenigd in de actiegroep Innovatief Uit de Knel. Alle twintig hebben ze recent in duurzaamheid en dierenwelzijn geïnvesteerd. Hazenberg verving drie jaar geleden zijn traditionele, dichte ligboxenstal door een serrestal, waar licht en lucht doorheen spelen, de koeien meer vierkante meters tot hun beschikking hebben en een klimaatcomputer de temperatuur regelt.

Voor de investering van acht ton rekende hij op een terugverdientijd van vijftien à twintig jaar. De 48-jarige beseft dat hij tegen die tijd ook al aan AOW toe is. "Maar wat maakt dat uit? Zolang ik maar tevreden mijn werk uitoefen."

RomantiekOok daarin verschilt hij van mening met de Gelderse boerin, die de romantiek van het boerenvak niet meer ziet en het ook beu is dat haar man meer met de koeien dan met de kinderen bezig kan zijn. Hazenberg: "Ik werk ook tachtig uur in de week. 's Ochtends tussen zes en negen en 's avonds tussen zes en negen heeft het gezin niks aan me. Maar ik zit wél twee keer per dag met mijn kinderen aan tafel. De buitenlucht en je eigen baas zijn, dat zou ik nooit willen missen. Het boerenbestaan zal ik mijn kinderen ook niet ontraden. De jongste, een meisje van 8, lijkt er wel zin in te hebben. Net als ik vroeger: laarsjes aan en samen met moeder de kalfjes drinken geven."

Draag dát warme beeld uit, vindt Hazenberg, die zijn 110 koeien uit elkaar weet te houden door alleen al de stand en de vorm van hun uiers. Toon de mensen met hoeveel passie de boer voor hun eten zorgt. "Imago werkt ook door in de melkprijs. Niet voor niks adverteert FrieslandCampina in China met enorme billboards waarop Hollandse koeien in de wei grazen."

FeestjeDus maakt Hazenberg er een feestje van als zijn koeien in het voorjaar naar buiten mogen. Hij biedt rondleidingen op zijn bedrijf aan. En in de boerderijwinkel van De Annahoeve, die zijn opa en oma rond 1930 oprichtten, verkoopt zijn vrouw Ingrid streekproducten, onbespoten groenten uit de eigen moestuin en vlees van de Belgische wit-blauwen, die tussen de melkkoeien door lopen.

Want ook dat is innovatie: op tijd meerdere troeven tegelijk uitspelen.