Hoe de Westergasfabriek top-talkshows als klant strikte

'Live vanaf het Westergasterrein is dit De wereld draait doorrrrr.' Als Matthijs van Nieuwkerk die woorden uitspreekt - hij doet het niet vaak - kan Mark de Kruijk, sinds 2010 directeur van de Westergasfabriek, een kleine glimlach niet onderdrukken. De wereld draait door is met afstand het bekendste televisieprogramma dat vanaf het terrein in het Westerpark wordt uitgezonden, op korte afstand gevolgd door Pauw. Dat de Westergasfabriek het epicentrum zou worden van de Nederlandse talkshow, was niet altijd vanzelfsprekend. Hoe is de infrastructuur op het terrein gaandeweg verbeterd?

Eerst een flintertje geschiedenis: in 2003 gaf de gemeente Amsterdam het vervuilde terrein bij de Westergasfabriek vrij, de grond was volledig gesaneerd en de gebouwen mochten herontwikkeld worden door de nieuwe eigenaar: de Westergasfabriek BV.

Het duurde tot 2010 tot DWDD neerstreek op het terrein, maar eerder waagde Talpa een poging. De Westergasfabriek investeerde daarbij fors in nieuwe verbindingen en een tv-studio, maar Talpa hield het, ondanks die investeringen, snel voor gezien. De Kruijk: "Wat een bleeder leek te worden, werd een gigantisch voordeel. Toen bekend werd dat DWDD op zoek was naar nieuwe studioruimte omdat Studio Plantage bij Artis andere plannen had, konden wij snel schakelen. Het glasvezelnetwerk was al gegraven en het terrein was aangesloten op de Amsterdamse mediaring."

Om de ambities extra kracht bij te zetten, trok de Westergasfabriek miljoenen uit om de studiofaciliteiten te bekostigen voor de Vara - zo graag wilde de directie permanente televisie op het terrein hebben.

Nu, ruim vijf jaar later, omarmt DWDD het terrein. In de ronde Gashouder worden colleges gegeven voor DWDD University, voor festival De wereld draait buiten loopt het Westerpark vol en het mislukte pop-uprestaurant zat tegenover de studio in het Machinegebouw.

Volgens Anna Bosscher, namens BNN-Vara productieleider bij spin-offs van het programma, is het een logisch gevolg van de faciliteiten op het terrein. "We hebben de eerste DWDD University nog in de Koepelkerk gehouden, omdat we op zoek waren naar een ronde locatie, een arena. Het college van Robbert Dijkgraaf bleek een succes en de vraag naar plaatsen was enorm. De groeimogelijkheden lagen voor de hand: de Gashouder heeft een grotere capaciteit en alle verbindingen voor televisie waren al aanwezig."

Ook andere televisiepartijen weten de Westergasfabriek te vinden. Fotostudio De Jong (VPRO) kwam vanuit het Machinegebouw, het liveverslag van het Holland Festival (VPRO/NTR) uit het Westergastheater, Familie Kruys (RTL) weer vanuit het Machinegebouw, net als Face to face (EO) en Het land van Lubbers (AvroTros).

En dan zijn er nog activiteiten van minder traditionele media als YouTube-evenement Veed, dat sinds het voorjaar van 2015 jaarlijks in de Gashouder en het Transformatorhuis plaatsvindt en voor filmfestival Cinekid wordt gebruik gemaakt van een groot deel van de gebouwen. Volgens directeur De Kruijk is het geen toeval dat verschillende partijen het voorbeeld van DWDD volgen.

"Matthijs zei tijdens DWDD University eens: welkom in de Westergashouder. Hij versprak zich. De dag erna kregen we een telefoontje of de Westergashouder te huur was. Blijkbaar is er wel enige relatie tussen wat Matthijs zegt en wat andere mensen doen."

Door de innige band met de talkshow is het verleidelijk de Westergasfabriek te bestempelen als BNN-Varabolwerk. Dat herkent De Kruijk. "Je merkt dat omroepen om die reden soms koudwatervrees hebben. Toegegeven: de manier waarop de Vara het doet, past hier goed. Matthijs loopt over het terrein naar de Gashouder voor DWDD University, een stukje verder staat een bootcampklasje en lopen dames op hakken voorbij op weg naar de Fashion Week. Het mediacafé wordt gerund door gehandicapten. In de televisiewereld loopt iedereen een beetje met de borst vooruit, dan is het best verfrissend als af en toe een bord op de grond valt. Als televisie maken betekent dat de huurders achter de eigen gevel interessant lopen te doen, zijn wij niet goed bezig. Maar voor de duidelijkheid: alle omroepen zijn hier welkom."

De Kruijk vindt het nog altijd jammer dat The voice of Holland na twee edities de Gashouder verliet. "Nu bouwen ze de ronde arena na in een grotere studio in Hilversum. Dat is goedkoper, maar het is een mooie speler die we graag hier hadden gehouden."

De Westergasfabriek is er vooral om huurders te faciliteren, zegt De Kruijk. "Zolang de huurder de mensen heeft, houden wij ons afzijdig. Als de productie erom vraagt, kunnen we ondersteunen. Dat kan in catering, beveiliging of vervoer zitten. In de meeste gevallen gaat het puur om de verbinding: die moet goed zijn."

Bij de eerste uitzending van Fotostudio De Jong, liep dat anders. Om half negen zou de eerste uitzending beginnen, maar om acht uur stond het Achtuurjournaal op zwart, omdat Tarik Z. met een neppistool zendtijd eiste. "We wisten niet wat er aan de hand was, maar ik werd toch even zenuwachtig toen dat beeld op zwart bleef staan: wij zijn tot het schakelpunt met de mediaring aansprakelijk voor de verbinding."

Die verantwoordelijkheid trekt de Westergasfabriek ook naar zich toe, zegt De Kruijk. "Kunnen we extra bandbreedte inzetten voor grote liveshows? Kan een initiatief van parkbezoekers draaien op het wifinetwerk? Er wordt steeds meer bandbreedte gevraagd: eerst zat het op een 2.4 gigahertzfrequentie, nu op 5.0. Schotels die op 2.4 waren geprogrammeerd kunnen dan in de vuilnisbak. Als ze een tijd buiten hangen, lijden ze daar ook onder. Na vijf jaar is het allemaal technisch afgeschreven. Dat proces gaat voortdurend door."

Volgende week: uitgever Wayne Parker Kent neemt het vanaf de Herengracht sinds vijf jaar op tegen de klassieke media.