Driejarig jubileum koopkathedraal: 'de Markthal staat nu als een huis'

Het is woensdagochtend en nog niet alle kraampjes in de Markthal zijn open. Hier en daar benen groepjes vroege bezoekers tussen de verkoopunits door en richten hun smartphones op de nog immer overdonderend fraaie Hoorn des Overvloeds. De weelderig gekleurde wand die wereldwijd al zo vaak pagina's sierde in magazines en kranten - tot de Financial Times toe - en zo'n beetje het beeldmerk werd van de opkomst van Rotterdam als blitse, hippe place to be.

Hans de Jong

Aandacht, daar heeft de Markthal in de eerste drie jaar van zijn bestaan niet over te klagen gehad, constateert ook Hans de Jong (53), partner van ontwikkelaar Provast, die op het terrasje van C&A Coffee aan een kopje espresso nipt. Als er iemand is die lief en leed op dit befaamde lapje grond in hartje Laurenskwartier heeft gedeeld, dan is hij het wel.

Rechtszaken

De vastgoedman-in-hart-en-nieren kan er nu ontspannen om glimlachen. "Ja, het moeilijkst waren wel al die rechtszaken'', blikt hij terug. Eerst een conflict met verhuurder Vesteda, die uit het project wilde stappen, en later met belegger Corio (nu Klépierre), die de hal wegens - in hun ogen - allerlei gebreken niet van Provast wilde afnemen, waardoor zelfs de opening van 1 oktober 2014 onder druk kwam te staan.

Er werd gedreigd met een kort geding om de opening destijds toch mogelijk te maken...

De Jong: "Ja. En daar wist niemand van. Dat we het ene deel van de dag bezig waren met het organiseren van de opening, en het andere deel van de dag de rechtszaak aan het voorbereiden waren. Dat voelde wel een beetje schizofreen.''

Slapeloze nachten?

"Jazeker, er was volop stress. Tegenover al de vreugde over het mooie spul hier had je de schaduw van het juridisch gedoe. De opening moest sowieso doorgaan. De aannemer was klaar, koningin Máxima was uitgenodigd. Dat was ook de frustratie van Corio. Daar zeiden ze: Provast wil niet luisteren. En wij zeiden: we móeten wel door, want we moeten open. Alles en iedereen stond in de startblokken.''

Toen het eenmaal draaide, was het afwachten hoe het concept, met een strikte scheiding tussen vers en horeca, zou uitpakken.

"We hadden dit concept bedacht, maar wisten ook niet of het zou werken. Voor ons was het nieuw, voor de huurder was het nieuw en voor de consument was het nieuw. En alle drie moesten aan elkaar wennen.''

Was het in dat opzicht een beetje 'n gok?

"Nee, het was zeker geen gok. Het was als een nieuwe machine: die moest eerst worden aangezwengeld en vervolgens afgeregeld. Dat doe je pas als die machine loopt. Daarna konden we finetunen, de kinderziektes eruit halen en komen de verrassingen. Dingen die anders lopen dan je dacht.'' En, lachend: ,,Plus consumenten die iets anders doen dan je denkt.''

Er gebeurden veel dingen tegelijk. Lekkages, faillissementen, brandstichting. En al snel kwamen er twijfels of de verskramen het zouden redden. Eentje belandde zelfs op Marktplaats.

"Ja, maar wat ik ook constateer is dat alles wat er in de Markthal gebeurde onder een vergrootglas lag. Iedereen keek mee. Dat hoeft overigens niet alleen maar slecht te zijn. Het genereert ook aandacht, en dat is in principe niet verkeerd voor zo'n commercieel initiatief.''

Zijn er, achteraf gezien, fouten gemaakt met de branchering? Vers liep niet. Was dat niet te voorspellen?

"We hebben onder andere gekeken in buitenlandse markthallen, daar was het aandeel vers nog veel groter. Maar als ik nu vertel dat na een jaar 80 procent van de oorspronkelijke huurders er nog in zat. En dus 20 procent is gewisseld, en het jaar erop nog eens 10 procent, dan is dat toch 'n prima situatie? Je hebt vernieuwing voor de consument, plus nog voldoende vertrouwde gezichten in de hal. En zo is het gegaan. Heel gewenst en heel normaal.''

Toch is al die leegstand niet fraai. Eerder dit jaar stonden veel kramen leeg, inclusief de Wereld van Smaak...

"Kijk, consumentengedrag verandert sneller dan wij kunnen voorspellen, en zelfs de retailexperts kunnen bedenken. Dat zie je hier ook. De bezoekersaantallen zijn veel hoger dan we dachten, maar de samenstelling van het publiek is anders, evenals het koopgedrag. De branchering past zich daarop aan. Markthaldirecteur Marcel Kroes zei het pas al: langzaam zijn we de zwakke broeders aan het vervangen door sterke broeders. Dat is ook wat er gebeurt.''

En dan maakt het niet uit of die sterke broeders het Kroket Loket of Madame Cocos zijn?

"Dat maakt me wél uit, en ik zou het graag anders zien. Wat meer in sturen. Maar Klépierre is de eigenaar, die heeft het stuur in handen. Wij dragen kandidaten aan voor lege kramen, maar zij beslissen.''

Over Klépierre gesproken. Ook jullie stonden voor de rechter, omdat er tussen beide partijen het nodige scheef zit...

"Scheef zit? Nee: scheef zat...''

De vrede is getekend?

,,Ja, allebei hebben we een beetje gelijk gekregen van de rechter. Maar de procedure loopt nog.''

Een van jullie wensen was om losgekoppeld te worden van de Markthal. Raar toch voor de oprichter van dit complex?

"Dat was een secundaire eis, ja. Maar dat heeft de rechter niet gehonoreerd. Maar hoe dan ook moet een ontwikkelaar een keertje afscheid nemen van een project. Dat is altijd zo.''

Een groep ondernemers stapt naar de rechter om de servicekosten omlaag te krijgen. Komt er een moment dat iedereen voor hetzelfde doel gaat kiezen: de Markthal dus?

"Ja, dat gaat zeker gebeuren. Ik denk dat dit offensief van die ondernemers een beetje doodbloedt. Ik verwacht niet dat die zaak veel gevolgen zal hebben. Dat juridisch gedoe houdt op, en de Markthal gaat steeds beter functioneren.''

Het gerucht gaat dat Klépierre van de Markthal af wil...

"Beleggers beleggen nooit eeuwig in iets. Maar ik ken hun beleggingsplannen niet.''

Zou het goed zijn als een frisse club met misschien een meer Rotterdams hart zich over de Markthal zou ontfermen? Dus een breder draagvlak heeft dan een belegger in Parijs?

"Dat weet ik niet. Wat ik nu zie, is dat er meer stabiliteit ontstaat en die stabiliteit is goed. Er zit nu een team op, onder leiding van directeur Marcel Kroes, dat rust brengt. En je kunt van alles vinden over het brancheringsbeleid van Klépierre, maar er komen wel steeds nieuwe huurders bij. Een goede zaak.''

De Markthal moet weer prioriteit één zijn, voor alle partijen. Hoe krijg je dat voor elkaar?

"Dat gebeurt vanzelf. De bezoekers blijven maar komen, we zitten nog steeds boven de prognoses. Na drie jaar hè? Feitelijk staat de Markthal als een huis. De parkeergarage doet het uitstekend, de supermarkt draait goed, de huurwoningen en koopwoningen zijn een gigantisch succes, bijna alle kramen zijn gevuld. Het effect van de Markthal is veel groter dan we ooit hebben kunnen dromen.''

Klépierre was niet bereikbaar voor commentaar.