Innovatief groeien met vleesvervangers; miljoenen verpakkingen per week

Twee paar ogen kijken licht geamuseerd naar uw verslaggever, die zojuist een hap heeft genomen van een vers bereide visburger. Maar dan wel eentje op basis van tarwe, waar geen grammetje kabeljauw in zit. ,,En?", wil commercieel manager Gert Jan Gombert van producent Vivera weten. Het moet gezegd: de fijnproever merkt misschien verschil in smaak en structuur, de doorsnee consument vrijwel zeker niet.

Visvervangers

In september komt dit nieuwe product op de markt, op verzoek van de groeiende groep Facebook vrienden. ,,Visvervangers stonden bovenaan hun wensenlijstje", vertelt verkoopleider Richard Jansen. Het is een nieuwe mijlpaal in de ongeveer 25-jarige historie van Vivera, dat zich nog niet eerder aan nep-vis waagde. Wel aan zo'n zestig andere vleesvervangende en vegetarische producten. Van vegetarische kaasburgers en kipschnitzels tot shoarmareepjes.

Omzet

Het Holtense bedrijf behoort met een jaaromzet van ruim veertig miljoen euro tot de top drie producenten van vleesvervangers in Europa. Wekelijks gaan er een miljoen verpakkingen verpakkingen de deur uit, naar zo'n 25.000 winkels in 25 Europese landen.

Groei

,,We gaan een zelfde soort revolutie meemaken als met de elektrische auto", voorspelt Gombert. Nu nog maken vleesvervangers een procent of vier uit van de totale markt, maar het kantelpunt is volgens hem al gepasseerd. Na de 'paardenmeisjes' en de hardcore veganisten omarmen nu de flexitariërs vleesvervangende producten. Dat zijn consumenten die één of enkele dagen per week geen vlees eten. Deze groep zorgt op Europese schaal voor een enorme versnelling, die de totale markt voor vleesvervangers met circa dertig procent per jaar doet groeien. Ook schandalen rond de vleessector dragen daar aan bij. Vivera verwacht voor zichzelf dit jaar een omzetgroei van 35 procent en volgend jaar 45 procent. Met name door groei in Duitsland, Frankrijk, Italië en Engeland.

Kroonjuweel

Naast de belangstelling groeien ook de technische mogelijkheden. Zelfs de compliceerde structuur van biefstuk is nu nagemaakt door wetenschappers van Wageningen Universiteit. Samen met het bedrijfsleven wordt die kennis nu omgezet naar industriële schaal. Het kroonjuweel onder de vleesvervangers moet binnen anderhalf jaar op de markt komen.

Nieuwe technieken

Steeds meer grondstoffen blijken geschikt voor vleesvervangers. Soja en tarwe blijft het voornaamste basismateriaal, maar ook van zeewier, algen en eendenkroos zijn ze te maken. Vivera heeft een eigen laboratorium, waar drie voedingstechnologen continu op zoek zijn naar nieuwe technieken. ,,Wij hebben de techniek en kennis om verscheidene producten qua bite, structuur, smaak en mondgevoel honderd procent te kopiëren. Als we twee jaar verder zijn, kunnen we alles namaken wat er is", verzekert Gombert. ,,Waarom zouden we nog zoveel vlees blijven eten als de alternatieven net zo goed of zelfs beter zijn?"

Veel geld

Ook Zwollenaar Aart Jan van der Kaaij (46) ziet in plantaardige vleesvervangers het voedsel van de toekomst. Hij kreeg eind vorig jaar met zijn Green Food Company, dat binnenkort Nextfoods zal heten, het exclusieve recht om zo'n honderd verschillende producten van meerdere grote fabrikanten als Tofurky, Gardein en Daiya te importeren uit de Verenigde Staten en Canada. ,,Daar lopen ze ver op ons voor omdat er schrikbarend veel geld in de ontwikkeling is gepompt, onder meer door Bill Gates."

Speciaalzaken

De producten liggen inmiddels in de schappen in een groeiend aantal supermarkten van onder meer ICA, Spar en Coöp in Scandinavië. Ook een twintigtal speciaalzaken en enkele Jumbo- en AH-supers in Nederland hebben ze in de schappen. Elke week komen er vijftien verkooppunten bij. ,,Je hoeft jezelf bijna niet te verkopen, supermarkten zien de vraag heel erg groeien." Komend vanuit het niets verwacht hij eind dit jaar al een omzet van 4,2 miljoen euro te bereiken, volgend jaar het zesvoudige.

Bewustzijn

,,In 2030 eet dertig procent van de bevolking vleesvervangers", voorziet Van der Kaaij. ,,Vlees gaat duurder worden, jongere generaties hebben een sterk bewustzijn van wat verantwoord is en vervangende producten worden steeds beter." Dat zullen niet meer alleen producten zijn die als twee druppels water lijken op het vlezige origineel.

Kopiëren

,,Nu is alles erg gericht op het exact kopiëren van vlees. Dat is ook om gedrag van consumenten te veranderen. Uiteindelijk zal dat niet meer nodig zijn. Over vijf tot tien jaar gaan we steeds verder weg van vlees."