Syrische keuken verovert onze treinstations: de inspirerende missie van Zina en Rami

Koningin Máxima heeft van Zina’s kookkunsten mogen proeven, net als prinses Beatrix en andere leden van de koninklijke familie. Meerdere keren zelfs. Als eigenares van een cateringbedrijf levert Zina sinds 2016 maaltijden aan bedrijven en organisaties als ID&T, Prins Claus Fonds, gemeente Amsterdam, het ministerie van Buitenlandse Zaken en McKinsey.

Daarnaast is ze aanwezig op evenementen en geeft ze regelmatig kookworkshops. Verder bracht ze een kookboek uit (Mijn Syrische Keuken) en lanceerde ze haar eigen kruidenlijn (Zina’s spices). Ze won eerder dit jaar de Beste Nieuwkomer Spotlight Award in de categorie 'founders' en in 2019 de VIVA400-award in de categorie 'zakenwonders'. Met andere woorden: op kook- en ondernemersgebied heeft ze de sporen in haar nieuwe thuisland intussen wel verdiend.

Mediterraan met Hollandse twist

Zina's focus ligt nu op Leaves by Roots, dat ze vorig jaar samen met Rami heeft opgezet. Met lekker, gezond en betaalbaar eten - van mezzes (kleine gerechtjes), salades en mutabal (auberginespread) tot shakshuka (gepocheerde eieren in tomatensaus) en muhammara (dip op basis van geroosterde paprika en walnoten) - willen Zina en Rami op zoveel mogelijks treinstations in Nederland vestigingen openen. De keuken is mediterraan/Syrisch, met hier en daar een Hollandse twist. Dat wordt ongetwijfeld iets met aardappelpuree en kaas: Rami houdt van stamppot, Zina is verzot op Old Amsterdam.

Rami kwam met het idee voor Leaves by Roots in de periode dat hij nog voor KLM werkte en dagelijks de trein pakte. Soms had hij na een lange werkdag geen zin om te koken, maar gezonde maaltijden waren niet te verkrijgen op treinstations. Hooguit voorverpakte, kant-en-klare salades bij een bekende supermarkt: niet vers genoeg voor Rami, maar ook niet genoeg om een verzadigd gevoel te krijgen. Zo kwam hij op het idee om het dan maar zélf te doen. Hij deed uitgebreid marktonderzoek, ging in gesprek met NS en zocht een co-founder. Dat werd Zina, een vrouw waar hij acht jaar eerder ooit een keer 'hoi' tegen zei.

Onderneming met sociale missie

Rami komt uit Damascus en verhuisde in 2012 - drie jaar voor het uitbreken van de oorlog - naar Jordanië. Daar studeerde hij vliegtuigbouwkunde en werkte hij als filiaalmanager bij KFC. In 2015 kwam Rami als vluchteling naar Nederland en belandde hij in een asielzoekerscentrum in Amsterdam. Zina - geboren en getogen in Aleppo - sloeg in 2013 op de vlucht, samen met haar drie kinderen. Ze had een baan als salesmanager bij een reclamebureau: koken was nog een hobby. Via Turkije kwam ze in 2015 in hetzelfde asielzoekerscentrum als Rami terecht. Zina: ,,We zaten met zo’n 800 vluchtelingen bij elkaar. We hebben elkaar destijds een hand gegeven en hoi gezegd, meer niet. Ik heb hem jaren niet gezien, tot vorig jaar.’’

Na een paar maanden vertrokken ze allebei naar een andere opvanglocatie. Ze verloren elkaar uit het oog. In afwachting van een definitieve verblijfsvergunning was Rami druk bezig met het leren van de Nederlandse taal, Zina ging als vrijwilliger koken op het AZC. ,,Mijn liefde voor de Syrische keuken heb ik meegenomen naar Nederland. De keuken is ook dé plek waar ik mijn passie kwijt kan.’’

Met een verblijfsvergunning op zak startte Zina in 2016 haar eigen cateringbedrijf, terwijl Rami bij KLM aan de slag ging. Toen hij in 2020 het idee kreeg treinstations te voorzien van gezonde maaltijden, kwam hij in zijn zoektocht naar een co-founder – via gezamenlijke vrienden - bij Zina terecht. Ze herkenden elkaar meteen. Zina: ,,Voordat we met elkaar in zee gingen, hebben we maandenlang bijna dagelijks contact gehad om het concept goed uit te werken. De sociale missie – om nieuwkomers aan een baan te helpen – is voor ons heel erg belangrijk: we begrijpen hun strijd. Het is moeilijk om in Nederland aan werk te komen op de plek waar je hart en talenten liggen. Ik ken veel hoogopgeleide nieuwkomers die in hun eigen land een eigen onderneming hadden en nu schoonmaken.’’

Eerste vestiging Station Almere Centrum

Rami en Zina hebben elkaar helemaal gevonden in Leaves by Roots. Om hun eigen woorden te gebruiken: Zina is het hart, Rami heeft de brains. Er is een duidelijke taakverdeling: Rami houdt zich onder meer bezig met de financiën, het contact met de NS en andere partners (zoals de hotelschool in Den Haag en andere onderwijsinstellingen) en business development, terwijl Zina de menu’s ontwikkelt, het personeel traint en focust op de customer experience. Rami: ,,Zina doet alles met liefde en passie, zo mooi om te zien. Ze is goed georganiseerd en geeft om de mensen waar ze mee samenwerkt.’’

Zina noemt Rami een doorzetter. ,,Wanneer hij met iets start, maakt hij het af. Hij is niet te stoppen. Dat maakt ons een goed team. En hij is heel goed met cijfers. Alles wat met de Belastingdienst of banken te maken heeft, laat ik graag aan hem over.’’

De naam van hun onderneming verwijst naar afkomst: hun wortels liggen in Syrië, maar ze hebben nieuwe wortels in Nederland geplant. Zina: ,,We zullen nooit vergeten waar we vandaan komen.’’ Met Leaves by Roots willen ze de Syrische keuken in Nederland op de kaart zetten én nieuwkomers een kans geven.

De eerste vestiging van Leaves by Roots opent eind augustus of begin september de deuren. De sauzen en marinades maakt Zina op een productielocatie in Amsterdam, maar de maaltijden worden in principe á la minute in de winkel gemaakt. Het is de bedoeling dat hun personeel in Almere ervaring kan opdoen met het concept, zodat ze op termijn zelf een vestiging kunnen runnen op een ander station. Welke? Amsterdam Centraal zou fantastisch zijn, vinden ze allebei. Dat gaat vast lukken. Station Almere Centrum is slechts een begin.