Huib Boissevain beheert 900 miljoen vermogen door 'alles te willen kunnen en begrijpen'

De economische crisis heeft bij elke ondernemer in het vastgoed forse deuken achtergelaten. Bouwbedrijven, ontwikkelaars en vastgoedfinanciers gingen failliet, omdat banken de geldkranen dichtdraaiden, en bedrijven en consumenten niet meer in ‘stenen’ investeerden. Ook Huib Boissevain (59) zijn Annexum liep averij op. "Na zeven goede jaren kwam dus die crisis. Die tweede periode bestond uit beheersen en disciplineren. Ervaringen uit vorige banen kwamen mij toen zeer goed van pas.”

Hoe kijk je op die periode terug?

"Als het economisch goed gaat, is het leiden van een bedrijf een stuk makkelijker. Maar ondernemerschap en bijbehorende skills komen pas naar boven in tijden van tegenspoed, als het slecht gaat. Het is juist de test om je bedrijf door zo’n turbulente periode heen te sturen. Het is een goede selectie voor slechte en goede ondernemers. Ik heb in sommige fondsen rigoureuze maatregelen moeten treffen. Er kan overigens veel meer in dat soort situaties dan je denkt.”

Je staat bekend om je scherpe kritiek op banken. Komt dat uit die periode?

"Zeker. Een bank waar ik al jaren zaken mee deed stuurde in die crisis een briefje waarin ze per direct een lening van 15 miljoen euro opeiste. Tijdens het daaropvolgende telefoongespreek kreeg ik een soort preek te horen. Ik besloot daarna al die brieven apart te leggen en ben doorgegaan mijn klanten te helpen. Was een mooi leermoment. Als ik er verder over nadenk, zitten er bij de banken géén echte ondernemers en géén echte bankiers meer in de top. Grootste drama voor deze sector is dat alle grote banken op elkaar gaan lijken, omdat er geen ondernemers aan het stuur zitten.”

Je vertelt over je ruime ervaring in het bedrijfsleven. Je was bijvoorbeeld al jong directeur bij Zürich en Rabobank en werkte op de Londense optiebeurs. Waarom dan 17 jaar geleden met Annexum begonnen?

,,Er vonden twee zaken plaats die daaraan hebben bijgedragen: een grote verandering van het belastingstelsel en iets in de privésfeer. Door de invoering van het boxensysteem als gevolg van de grote belastingherziening aan het begin van deze eeuw ontstond er belangstelling voor beleggingsproducten met een hoog direct rendement. Daarnaast kregen mijn vrouw en ik te horen dat we geen kinderen konden krijgen. Mijn grootste blokkade om te ondernemen is geweest dat ik altijd goed betaalde banen heb gehad. Op mijn 32e jaar was ik directeur bij Zürich met een keurig salaris. Ik had het toen te goed: zekerheid voor onzekerheid. Hoe hoger mijn salaris werd, hoe hoger de drempel om voor mijzelf te beginnen. Als je wilt ondernemen doe het dus zo vroeg mogelijk.”

Ondanks de crisis stampte Boissevain in 17 jaar een bedrijf uit de grond dat met 31 verschillende fondsen actief is in de middelgrote steden van Nederland. Het belegt voor particulieren en verhuurt en beheert kantoren, winkels, wonen en zorgvastgoed. Het fondsvermogen bedraagt zo’n 900 miljoen euro. De huidige goede economische situatie waarin Nederland verkeert, zorgt voor een verdere groei van de beleggingsportefeuilles.

Je belegt in winkels. In je portefeuille zitten bijvoorbeeld tegen de dertig supermarkten. Hoe kijk jij naar de gemiddelde winkelstraat?

Huib Boissevain is, ondanks het faillissement van de Kijkshop, niet somber over de ontwikkeling van de winkelstraat. Hij ziet dat on- en offline naar elkaar toegroeien. ,,Coolblue heeft weer een paar winkels geopend, die tweedeling heeft zijn langste tijd gehad. Ze moeten Blokker online leidend maken en de winkels gaan dan wel weer draaien. En Hudson Bay? Zij zouden zich kunnen ontwikkelen tot de ‘Bijenkorf van de provincie’. Ze moeten dan wel hun assortiment daaraan aanpassen.”

Je hebt in de sector en in het bedrijf de naam eigenwijs te zijn.

,,Er is hier maar één eindverantwoordelijk en dat ben ik. Ik ben de enige die geen excuus kan hebben als er iets misgaat. Ik kan niet achter een rug wegduiken: ben de eerste die komt en de laatste die weggaat. Het klinkt misschien negatief, maar de keerzijde is positief. Als je het goed doet, is het ook voor jou. Je krijgt dan de credits. Je wordt constant afgerekend, positief en negatief op je eigen performance. Het voordeel daarvan is ook dat ik al mijn capaciteiten kan gebruiken. In het bedrijfsleven zijn er voortdurend mensen om je heen die je speelveld bepalen en daardoor je capaciteiten eigenlijk inperken. Mijn bedrijf is ook een platform waar ik de dingen kan doen die ik leuk vind om te doen.”

Vertel daar eens wat meer over.

,,Ik wil alles weten wat er buiten gebeurt. Ik zie mijn rol als CEO om de markt, mijn klanten en de externe omgeving van de organisatie te begrijpen en te bewerken. Binnen moet door andere worden gedaan. Ik bemoei mij daar maar deels mee. Als boegbeeld ben ik daar 70 procent van mijn tijd mee bezig. De rest van de verantwoordelijkheden is ondergebracht bij de collega’s die aan mij rapporteren. Bij heel complexe vraagstukken zijn mijn skills vaak handig.”

Hij geeft volmondig toe niet goed te zijn in het organiseren van tegenspraak. Een raad van commissarissen heeft het investeringsbedrijf niet. ,,Als je de theorieboeken erop naslaat zou dat wel moeten,” zegt hij met een brede glimlach. ,,Ik vang het op door goed naar mijn mensen te luisteren. Ook al ben ik best eigenwijs, het betekent niet dat ik niet luister. Overigens nemen we best kritische werknemers aan en die geef ik ook de ruimte.”

Je staat erom bekend alles te willen begrijpen en ook te kunnen. Waar komt dat vandaan, een ceo is toch de delegeerspecialist?

,,Na mijn twee studies (econometrie en bedrijfskunde) ben ik als junior bij Ahold begonnen. Ik deed een IT-project waar de senioren helemaal niets vanaf wisten, maar toch onder hun verantwoordelijkheid viel. Raar. Ik heb naar aanleiding daarvan voorgenomen: ik wil het kunnen en begrijpen. Daar komt mijn drive vandaan om alles te willen weten en te begrijpen, dat helpt mij nu enorm. Het gaat dan vaak om zaken op het snijvlak van techniek en business. Het is lastig voor mijn medewerkers. Ik ga bijvoorbeeld mee met de specialisten naar een congres. Normaal doet een ceo dat niet. Daar zit mijn kracht, om met vraagstukken bezig zijn die nog niet reëel zijn opgelost.”

Moet ik in dat licht ook je belangstelling voor South by Southwest (SXSW) in Austin zien?

,,Ik ga naar SWSX voor bijeenkomsten over de nieuwste technologische ontwikkelingen en mogelijkheden om mijn diensten naar mijn klanten te verbeteren. Ik ben geïnteresseerd in data, programmeren en machine learning, omdat ik daar iets van kan leren om mijn eigen organisatie beter te laten worden.”

Maar je zit in een sector, die in beton gegoten zo conservatief is.

,,Prima, dan maak ik me maar belachelijk. Klopt, er lopen geen ‘stenenjongens’ in Austin rond, maar daar ga ik niet voor. Ik kijk om mij heen naar andere sectoren en steek daar dingen van op. Verder houd ik een blog bij waarin ik schrijf over SWSX. Uit mijn bezoeken heb ik nu al twee dingen uitgehaald en toegepast: blockchain en virtual reality.”

Je bent volgens mij de enige vastgoedbelegger die met blockchain bezig is. Mooie proptech-toepassing.

,,Als je roept komen die mensen bij je langs. Met fintech-startup Bloqhouse zijn we aan twee pilots begonnen: servicekosten en crowdfunding. Ze gebruiken daar Ethereum, een open source, blockchain-gebaseerd decentraal platform en mining-netwerk, voor. Met blockchain maken we vastgoedbeleggingen beter verhandelbaar. Alle Nederlanders kunnen beleggen en direct met elkaar handelen. Blockchain zal het businessmodel van de servicekosten veranderen. Huurders gaan realtime betalen en krijgen transparant volledig inzicht. Daarnaast zal dit ertoe leiden dat er meer diensten in het servicepakket zullen komen.”

Toch voert Boissevain het innovatietraject voorzichtig in. De komende 1,5 tot 2 jaar wil hij profiteren van de huidige marktomstandigheden door verder te werken aan een sterkere en stabiele organisatie. De laatste restjes uit de crisis zijn dan verdwenen. Maar daarna krijgen de ‘proptechspecialisten' de ruimte. ,,Innovatie zal harder en sneller plaatsvinden. Wij zetten hier in een kamer vier millenials neer met innovatie als opdracht en bedenk zelf maar waar en hoe.”

Gedurende het interview zegt hij regelmatig niet verantwoordelijk te zijn voor de traditionele vastgoedsector. Hij vindt het een wonder dat er klanten producten afnemen die niet volledig zijn. Enigszins cynisch haalt hij de garagist erbij: ‘die verkoopt toch ook geen auto’s zonder stoelen?’ "Wat doen wij met kantoren? We verhuren ze met huurcontracten van 5 jaar zonder stoelen. Niemand gaat toch op de grond zitten? Als je zo bij een garage wordt behandeld ga je er niet meer heen, maar in het vastgoed is het normaal.”

Wat doet Huib Boissevain daaraan?

"We gaan van bezit naar toegang en dat geldt ook voor kantoren. Annexum verhuurt kantoren flexibel, compleet ingerichte werkplekken en per maand opzegbaar. Uitvoering van zo’n visie is stuk lastiger hoor. Verder willen wij onze huurder beter bedienen door meer diensten te leveren. Is snoeihard nodig, omdat we een afnemende kantoorvraag hebben en leegstand. Het is een commodity geworden. De prijs gaat naar nul. We zullen veel beter moeten weten wat er precies in die kantoren gebeurt. Ik zou willen weten waarom een organisatie groeit of krimpt en hoe ze daar mee omgaan. Waar ik naar toe wil is dat we meer weten van de huurder, wat daar gebeurt in dat gebouw, zodat je de klant beter kunt faciliteren.”