Kerncentrale Borssele draait verlies

Waarom? Na groene stroom, die niet kan worden opgeslagen en dus eerst op de hoofdtransportas van landelijk netbeheerder Tennet moet, heeft kernenergie voorrang op het net. Dat heeft onder meer met klimaatdoelen te maken. De productie van kernenergie wordt immers als CO2-vrij beschouwd.

Tolling feeDoor de lage energieprijzen staat ook 'Borssele' sinds vorig jaar financieel onder water. Voor het eerst in haar geschiedenis! EPZ, de exploitant van de kerncentrale, heeft daar zelf niet direct last van. De dochter van Delta, dat voor 70 procent eigenaar is van EPZ, bezit een meerjarig leveringscontract met het moederbedrijf. Delta betaalt EPZ voor elke Megawatt stroom een zogeheten 'tolling fee'. Dat bedrag bevat niet alleen een vergoeding voor de productie van stroom, maar ook voor financiële verplichtingen zoals investeringen in het Fukushima-proof maken van Borssele en stortingen in het fonds voor de sloop van de kerncentrale na 2033.

Volgens anti-kernenergie-organisatie Wise betaalt Delta momenteel een tolling fee van 48 euro per Megawatt aan EPZ, terwijl de marktprijs op 30 euro zou liggen. Delta wil die bedragen niet bevestigen. Binnenkort zal het jaarverslag over 2015 dat ophelderen.

Blok aan het beenBehalve voor moederbedrijf Delta is het tolling-contract een blok aan het been voor de aandeelhouders en de rijksoverheid. Delta moet 1 juli 2017 zijn energie- en netwerkbedrijf hebben gesplitst. Zonder netwerkbedrijf keldert de kredietwaardigheid van de kleinste van de vier grote energieproducenten (naast Delta zijn dat Eneco, Nuon en Essent).

De holding kan zo in zijn huidige vorm niet blijven bestaan. Het is noodzakelijk die op te delen in afzonderlijke bedrijven, die een commercieel (EPZ, energieproductiepark met onder meer de Sloecentrale/zakelijke markt en retail/multimedia) danwel een publiek belang (netwerkbedrijf Enduris en waterbedrijf Evides) dienen. Aan die operatie wordt met man en macht gewerkt.

Levensgroot risicoVoor de kerncentrale is een aparte oplossing nodig. Hoewel ze wat eigen vermogen heeft, is EPZ kwetsbaar zonder de financiële ruggensteun van moeder Delta. Ze moet volgend jaar leven van een verliesgevende kerncentrale en zeven windmolens (de kolencentrale sloot al eind vorig jaar). Het risico is levensgroot dat er onvoldoende wordt gespaard voor de ontmanteling van de kerncentrale. Dat fonds bevat op dit moment 180 miljoen euro.

Eind 2033 dient er 489 miljoen euro op de plank te liggen voor de sloop van Borssele. Het is verplicht dit potje jaarlijks te vullen. De nucleaire toezichthouder ANVS houdt dat nauwlettend in de gaten.

Verkoop is lastig. De kerncentrale mag niet in buitenlandse handen vallen en in Nederland zit niemand te wachten op een verliesgevende nucleaire stroomfabriek. Daarom praten de aandeelhouders over oplossingen met de ministers Kamp van Economische Zaken en Schultz van Infrastructuur & Milieu, waar het nucleaire toezicht tegenwoordig onder valt.

Niet nationaliserenDen Haag wil best meehelpen, maar de Staat gaat de kerncentrale vooralsnog niet nationaliseren. Direct sluiten kost veel geld. Naast de gesp aarde 180 miljoen euro moet dik 300 miljoen op tafel komen voor de ontmanteling van de kerncentrale. Daar bovenop komen fikse afschrijvingen op investeringen.

Een financiële bijdrage is juridisch ingewikkeld. Een miljoeneninjectie uit Den Haag kan door Brussel als staatssteun worden aangemerkt. Daarom luidt de huidige strategie: versterk EPZ financieel, zodat ze een paar magere jaren doorkomt. Marktanalisten en programma's die de ontwikkeling van de energieprijzen voor de middellange termijn schetsen, voorspellen immers dat de energiemarkt zich na 2018 herstelt. Mogelijk boekt EPZ dan weer winst.

Ruime bufferWie gaat dat betalen? De Rabobank. Die is bereid een lening van 200 miljoen te geven, met waterbedrijf Evides als onderpand. Wel onder de voorwaarde dat de provincie en gemeenten als aandeelhouders borg staan voor deze lening. In dit scenario heeft EPZ een ruime buffer om verliezen op te vangen. Als het beter gaat in energieland, kan ze weer aflossen.

Deze oplossing vergt ook medewerking van de andere aandeelhouder van EPZ: Energy Resources Holding BV, ofwel aandeelhouders van het vroegere Essent.

Hoe de overheid bijspringt, wordt binnenkort duidelijk. Eind deze maand, begin april moet er een plan liggen op welke manier Delta moet worden opgedeeld en vooral hoe dat financieel wordt geregeld. Ook een oplossing voor de kerncentrale hoort bij dit pakket.

Volgens gedeputeerde Carla Schönknecht wordt er voortgang geboekt, ook wat betreft een oplossing voor de kerncentrale. "We liggen op koers."