Isa Tasveren (36) is een boerenzoon. Zijn ouders hebben een boerderij in het oosten van Turkije, met koeien en schapen voor het vlees en de melk. ,,Ik hielp thuis mee en verzorgde onze dieren. We hadden ook paarden waar ik graag op reed.''
Isa Tasveren bezig met aubergines.
VakantieHij was op vakantie bij familie in Den Haag toen hij om zich heen keek en zich realiseerde dat er mogelijkheden zijn. Door een baantje bij Jac van Leersum leerde hij het Westland kennen. ,,Ik wist niets van planten, laat staan van kassen of van oppotten of opbinden. Maar ik wist wel wat hard werken was.''
KasInmiddels heeft Tasveren samen met zijn neef in Monster een kas van twee hectare, waar op dit moment twee soorten aubergines groeien en, voor eigen gebruik, een flinke rij komkommers is geplant. Dat gaat op een andere manier dan hij van huis uit gewend was.
,,Mijn moeder laat in haar moestuin de komkommers gewoon over de grond groeien. Ze bindt ze niet op. Dat hoeft ook niet, want ze hebben daar plek zat. En dat de komkommer niet egaal donkergroen wordt, maar een streepje lichtgroen op zijn buik heeft, maakt haar ook niet uit.''
HuurTasveren en zijn neef huren de kas, die op de nominatie stond om gesloopt te worden, van de gemeente Westland. Die maakte vanwege de huizencrisis even pas op de plaats met het nieuwbouwproject De Westlandse Zoom. De kas wordt telkens per jaar verhuurd. De huurprijs is daardoor laag, maar veel zekerheid is er niet. Tasveren haalt daar zijn schouders over op. ,,Dat is ondernemen. Zonder risico gaat het niet,'' zegt hij opgeruimd.
TrotsZijn familie is trots op hem. Iedereen met een moestuin in Turkije weet dat in Nederland de beste technieken worden gebruikt. ,,We lopen hier dertig jaar voor,'' schat Tasveren, die op de lange termijn mogelijkheden ziet voor een glastuinbouwbedrijf in Turkije. De ondernemer voelt zich thuis in het Westland en betrapt zichzelf steeds vaker op lokale gewoonten. Ik hoor mezelf soms 'môge' zeggen, alsof ik hier vandaan kom.''
Geparkeerde speelgoedauto's Hij zorgt ervoor dat zijn bedrijf aan de Plaats Langeveld er schoon en aangeveegd bij ligt. Zelfs de speelgoedauto's van zijn kinderen staan in het gelid langs de muur geparkeerd. ,,Ik weet dat onze buren dat waarderen,'' zegt Tasveren, terwijl hij ijsjes voor zijn medewerkers uit de vriezer haalt.
Eerste TurkYilmaz Ayik (45) was waarschijnlijk de eerste Turk met vierkante meters in het Westland. Hij was 21 jaar toen hij zijn eerste eigen kropsla oogstte en kon verkopen voor 80 cent (in de guldentijd) per stuk. ,,Gouden tijden,'' herinnert de tuinder zich met een 'big smile'.
Yilmaz Ayik was waarschijnlijk de eerste Turk met een kas in Westland. Hier inspecteert hij de planten waar de gele courgettes voor de Verenigde Staten aan groeien.
Als een vaderHet vak leerde hij van Niek Monster, die hem ook aan zijn eerste warenhuis hielp. ,,Hij was als een vader voor me,'' zegt Ayik een stuk serieuzer. Hij leerde me alles.''
CourgettesOndertussen stapelt Ayik kistjes met gele courgettes die nooit de Nederlandse supermarkten zullen bereiken. ,,Deze vliegen straks naar Amerika, waar de consument er drie dollar per stuk voor betaalt.''
Vorig jaar had de Turkse Westlander nog acht hectare met courgettes, verdeeld over verschillende percelen. ,,Maar dat was niet goed,'' erkent de tuinbouwer. ,,Ik zat alleen maar in de auto onderweg tussen de bedrijven. Dat wilde ik niet meer. Nu heb ik alleen nog maar deze twee hectare in Monster, zegt hij met een wijds gebaar richting zijn 11.000 planten.
OpvolgingOver de eventuele opvolging in het bedrijf maakt hij zich geen illusies. ,,Mijn twee dochters beginnen al te piepen als ze een hommel of een bij zien vliegen. Ik denk dus niet dat dat wat gaat worden. Ze gaan naar school en de oudste heeft nu een bijbaantje in een winkel. We moeten maar zien hoe dat gaat lopen,'' zegt de Koerdische vader berustend. Ondertussen heeft de ondernemer het naar zijn zin. ,,Ik ben eigen baas. Mooier is er toch niet?''
Geen werkTuran Andak (40) heeft in Maasdijk één dikke hectare met groene courgettes onder glas. Als 14-jarige jongen kwam hij naar zijn vader in Nederland en kreeg hij een baantje in het Westland. ,,Toen die tuin verkocht werd en ik ineens geen werk meer had, ben ik maar voor mezelf begonnen,'' zegt Andak, zonder zijn handen één seconde stil te houden.
Turan Andak heeft in Maasdijk zijn courgettes al netjes in dozen gedaan.
Harde werkenTijdens het gesprek worden courgettes gesorteerd, verpakt en gestapeld. ,,Het is hard werken in de tuinbouw,'' geeft Andak toe. ,,Ik ben hier zeven dagen in de week. Tegen mijn kinderen zeg ik maar één ding: school, school, school. Ze doen het gelukkig alledrie prima.''
BoksenDe voormalige bokser heeft het advies van de huisarts gekregen om zijn hobby, na twee gebroken neuzen, niet meer te beoefenen. ,,Nu ga ik regelmatig naar het zwembad met mijn kinderen. Of gewoon een stukje fietsen.''
Koerd op klompenOp de vraag of er nog meer typische Westlandse gewoontes in het Koerdische gezin zijn binnengeslopen, kijkt Andak naar zijn voeten. Hij loopt op klompen. ,,Dat werd me aangeraden door een tuinder van hier en die had volkomen gelijk. Klompen zitten heerlijk.''
De dagen zijn lang, in de avonduren doet hij thuis de administratie. Toch is Andak een gelukkig mens. ,,Als na het werk iedereen naar huis toe is en ik nog de enige op het bedrijf ben, dan ga ik soms even lekker zitten met een biertje. Ik kijk dan tevreden om me heen als ik zie hoe netjes alles er bij staat. Dan voel ik me heel gelukkig.''
