De overheid wil sigaretten en vapes minder toegankelijk maken en gezondheidsschade tegengaan. Daarom geldt vanaf 1 juli volgend jaar voor supermarkten een verbod om rookwaren te verkopen. Tal van ondernemers vinden daar nu een antwoord op. De website TabakNee, die bericht over de lobby van de tabaksindustrie, telde dit jaar in Nederland tot en met september al 107 nieuwe tabakszaken. Op steeds meer plekken duiken ze op.
Zoals in winkelcentrum Hoogambacht in Hendrik-Ido-Ambacht. Rookwaren zijn vooruitlopend op de nieuwe wetgeving sinds vorige week niet langer verkrijgbaar bij de servicebalie van de AH-supermarkt. Wie peuken wil kopen, moet een deur verder zijn bij Tabaksspeciaalzaak Hoogambacht. ,,Ik heb liever dat mensen stoppen met roken’’, zegt supermarktondernemer Cees van der Poel in het AD. ,,Maar ik wil ook dat klanten die willen blijven roken in het winkelcentrum terecht kunnen. En er stonden twee panden leeg.’’
De overheid wil een rookvrije generatie. Nieuwe tabakszaken ondermijnen die doelstelling
Jan-Willem Lemkes
Die heeft de supermarktondernemer nu gekocht. In een ervan zit sinds deze week een tabaksspeciaalzaak, tussen de groentezaak en Albert Heijn. In het andere pand komt een Etos.
Lees ook: Ondernemers grijpen hun kans nu supermarkten moeten stoppen met verkoop tabak
Ritueel om tabak te kopen
De aparte tabakswinkel heeft volgens Van der Poel meerdere voordelen. ,,Bij de servicebalie in de supermarkt is het te druk. Daar komen per dag tweehonderd pakketten binnen die worden opgehaald of teruggestuurd’’, zegt hij. ,,Door de verkoop van loten en rookwaren weg te halen uit de supermarkt komt daar meer rust. Daarbij werkt in de tabaksspeciaalzaak een vast team. Jongeren onder de 18 komen er niet binnen en het team kan klanten adviseren over bijvoorbeeld rookvrije alternatieven.’’
Ook aan het Achterom in Dordrecht opende donderdagmiddag in alle stilte een tabaksspeciaalzaak, XeDa. Op die plek zat voorheen een viswinkel. Deze vestiging zit eveneens vlakbij een filiaal van Albert Heijn. De ramen zijn geblindeerd, zodat de rookwaren van buitenaf niet zichtbaar zijn. Nu is het er rustig. ,,Maar daar komt wel verandering in als Albert Heijn vanaf januari stopt met de verkoop van sigaretten’’, zegt eigenaar Danny Willemse. ,,Voor veel rokers is het een ritueel om bij de supermarkt sigaretten te halen als ze boodschappen doen. Veel mensen weten nog niet dat ze daar straks niet meer terecht kunnen.’’
In 2030 wordt de verkoop via tankstations verboden. Vanaf 2032 zijn rookwaren alleen nog in tabaksspeciaalzaken te koop. Maar niet in alle gemeenten willen ze dergelijke zaken verwelkomen. Utrecht en Vijfheerenlanden besloten al tot een verbod op het openen van nieuwe tabakszaken. Ook staat niet elk winkelcentrum te springen om een verkooppunt. Jumbo in het Dordtse winkelcentrum Sterrenburg stopt de verkoop van sigaretten zodra het niet meer mag. Supermarkteigenaar Jan-Willem Lemkes, tevens voorzitter van de winkeliersvereniging, verwacht niet dat er een tabaksspeciaalzaak voor in de plaats komt. ,,De overheid wil een rookvrije generatie. Nieuwe tabakszaken ondermijnen die doelstelling’’, vindt hij.
Gezonde leefstijl
Willemse van XeDa zou het liefst ook hier een vestiging openen, maar Wereldhave, eigenaar van het winkelcentrum, ziet de komst van een tabaksspeciaalzaak niet zitten. ,,Het winkelcentrum is onder meer gericht op vers voedsel en een gezonde leefstijl. In dat concept past geen tabakszaak’’, zegt woordvoerder Lars Vermeulen. Rookwaren blijven voorlopig wel verkrijgbaar bij de Bruna in Sterrenburg.
De overheid volgt intussen nauwlettend hoe het verkoopverbod van tabakswaren in supermarkten uitpakt. De verwachting is dat er nieuwe tabakszaken bijkomen, maar dat het aantal verkooppunten per saldo afneemt van circa 10.000 naar 4400.
