Syrische vluchteling ziet droom uitkomen en wordt bloemenexporteur

De ogen van Arfan Karaki twinkelen van opwinding en zijn mondhoeken krullen vrijwel permanent naar boven wanneer hij zijn verhaal aan AD doet. Karaki kan niet wachten op het nieuwe avontuur dat in 2020 gloort. In zijn kleine woning in het centrum van Culemborg vertelt Karaki enthousiast over zijn plannen. Zijn inmiddels bijna 8-jarige zoon Laith mengt zich zo nu en dan in perfect Nederlands in het gesprek. Boven horen we zijn vrouw Zeinab liefdevol fluisteren tegen de zes maanden oude baby Habib.

Het leven van Arfan Karaki, de biologieleraar uit Damascus die op dinsdagavond 15 september in 2015 met een grote stroom vluchtelingen in de Utrechtse Beatrixhal werd opgevangen, begint eindelijk vorm te krijgen. Samen met zijn Nederlandse taalcoach Marjolein van Sermondt heeft Karaki het bedrijf Madam Rose opgezet.

Lege portemonnee maar hoofd vol ideeën

Sermondt zal vooral de contacten met de Nederlandse bloemengroothandel onderhouden, Karaki is de schakel voor de export met de Arabische landen. ,,Samen vormen wij de perfecte combinatie”, glundert Karaki. ,,We zijn bijna helemaal klaar met de voorbereidingen. Ik begin met een lege portemonnee, maar met een hoofd vol ideeën en dromen.”

De contacten met de Arabische bloemenhandel, onder meer in de Verenigde Arabische Emiraten en Dubai, zijn er al volop. Trots scrolt Karaki door de contactenlijst in zijn smartphone. ,,Die telefoon, dat is mijn kantoor”, lacht Karaki. ,,Meer heb ik niet nodig en meer kan ik me op dit moment ook niet veroorloven, maar het is genoeg voor nu.”

De telefoon van Karaki puilt uit met namen en nummers van bloemenhandelaren in de Emiraten en andere golfstaten die enthousiast reageerden. ,,Arabieren zijn gek op Hollandse bloemen. Rozen vooral, maar ook orchideeën en tulpen gaan we daarnaartoe exporteren.”

Karaki als gezicht van vluchtelingenstroom

Arfan Karaki werd ongevraagd het gezicht van de grote vluchtelingenstroom die op dinsdagavond 15 september 2015 de Jaarbeurs betrad. Ruim 500 vluchtelingen bevolkten de noodopvang in het Beatrixgebouw. Met een gammel bootje stak Karaki over van Turkije naar Kos. Vanaf het Griekse eiland ging de tocht via de gevaarlijke Balkanroute naar Hongarije, Oostenrijk, Duitsland om ten slotte Nederland te bereiken. In Amsterdam verwees de politie Arfan door naar het opvangcentrum in Ter Apel, waarna hij via Zwolle in Utrecht belandde.

De pers stortte zich massaal op de perfect Engels sprekende leraar uit Damascus. Arfan Karaki tolkte voor landgenoten, sprak met de wethouder en vertelde aan verslaggevers van het AD dat hij blij was in Utrecht te zijn, omdat hij deze stad eerder als toerist bezocht. Hier hoopte hij het oorlogsgeweld in Syrië te ontvluchten en snel met zijn vrouw en zoontje herenigd te worden om een nieuw leven op te bouwen.

Polder als korte tussenstop

Na veertien dagen vertrok Arfan Karaki uit Utrechtse noodopvang naar het azc in Luttelgeest, Flevoland. Karaki hoopte dat de polder een korte tussenstop zou worden voor zijn nieuwe leven in Nederland, liefst in Utrecht. Maar het werd een lange lijdensweg voor Arfan.

Toen het AD Utrecht Nieuwsblad hem in maart 2016 opzocht in het azc in Luttelgeest, zag Arfan er voor het eerst diep ongelukkig uit. Dofheid had de twinkeling in zijn ogen verdreven. Terwijl hij landgenoten die later binnenkwamen al met hun gezinnen herenigd zag vertrekken naar hun nieuwe woningen, bleef het voor Karaki angstig stil. ,,Soms moet ik oppassen dat ik de hoop niet opgeef”, verzuchtte Karaki, die zijn vrouw en zoontje enorm miste.

Wachten op een nieuw leven

De vakantiehuisjes in het vlakke polderlandschap gaven een vertekend beeld van het leven van de meeste bewoners. Voor velen was het verblijf in Nederland tot nu toe allesbehalve een vakantie. Dat gold zeker voor Karaki. In Luttelgeest was Arfan niet meer het centrale middelpunt van de ontheemden, maar één van de vele Syriërs, Irakezen en Eritreeërs die zijn lot afwachtte. Wachten op nieuws van de IND, op een status en vooral wachten op een nieuw leven.

Karaki maakte zich in de polder voortdurend zorgen om zijn gezin in Syrië. ,,Ik heb via Skype veel contact met mijn vrouw en zoontje. Mijn zoontje stuurt me ook tekeningen per WhatsApp. Maar de laatste tijd staan er steeds brandweerauto’s en vlammen op. Dat is niet goed. Het ventje ziet te veel ellende. Daar kan ik van wakker liggen.”

Breedlachend met verblijfsdocument

Het zou nog bijna een jaar duren totdat Arfan Karaki een appje stuurde met daarin een foto van zichzelf waarin hij breedlachend een document toont: de verblijfsstatus. Karaki was inmiddels overgeplaatst naar een azc in Winterswijk, maar met het verworven verblijfsdocument was dat wachten opeens een stuk draaglijker.

Karaki kon zich nu gaan inspannen voor de hereniging met zijn gezin. Vrouw en zoon arriveerden op woensdag 22 februari 2017. Karaki nodigde de verslaggever van deze site uit om getuige te zijn van deze mijlpaal. ,,Die hereniging met mijn gezin was misschien wel de mooiste dag van mijn leven”, blikt Karaki er nu op terug.

Karaki ging met zijn familie naar het azc in Winterswijk, maar daar was het voor hem en zijn gezin, als sjiitische moslims tussen de hoofdzakelijk soennitische islamieten, soms bedreigend. Hij vertrok daarom met gezin naar Syrische kennissen in Eindhoven, hopend op een snel groen licht voor een woning in de omgeving van Utrecht. In mei 2017 kreeg hij de sleutel van zijn woning in Culemborg.

Onzeker over Nederlands

Hier heeft het gezin Karaki zijn draai gevonden. Zoon Laith doet het goed in groep 4 van de basisschool en Arfan volgt trouw zijn lessen Nederlands. Maar de vreemde taal valt hem zwaar, zo geeft hij toe. ,,Ik zou logischerwijs als docent voor de klas moeten staan. Daar was ik goed in in Damascus en hier zitten ze te springen om leraren. Maar ik durf het niet. Ik voel me onzeker zoals ik nu Nederlands spreek en merk dat het Syrische onderwijs heel anders is dan hier.”

Met enige verontschuldiging legt Karaki uit waarom hij nog zo sober leeft in zijn appartement, ,,In de media zie je vaak de verhalen van Syrische vluchtelingen die nu succesvol ondernemer zijn. Dat zijn vooral de vermogende vluchtelingen die hierheen komen. Ik had het in Syrië niet slecht, maar ik kwam hier met een lege portemonnee en we leven van een uitkering.”

Ondernemend voorbeeld zijn voor vluchtelingen

Zijn passie voor bloemen bracht hem voor de uitdaging waar hij nu voor staat. ,,Het plan ontstond zeven maanden geleden. Nu zijn mijn compagnon en ik er klaar voor. Begin januari gaat onze website online. Ik heb er ongelooflijk veel zin en vertrouwen in. Ik wil een voorbeeld zijn voor vluchtelingen die geen geld, maar wel dromen hebben. Werk eraan die droom te verwezenlijken. Dat kan ook zonder geld. De rijkdom zit vooral in je hoofd en je hart.”

Arfan wordt zelf even stil van zijn woorden, waarna hij de draad oppakt. „We spreken over een jaar weer af, goed? Dan kijken we hoe het met mijn droom is gegaan.”