De pijpen van Martin gaan de hele wereld over: ‘Zo’n pijp roken? Heel meditatief’

Werp één blik op Martin en het verbaast je geen moment dat deze goedlachse man een pijproker is. Lange baard, kek petje, robuust uiterlijk. Ja, hij voldoet aan vrijwel alle eigenschappen die van het stereotype ‘pijproker’ bekend zijn. Al klopt er weinig van het beeld dat veel mensen hebben, voegt hij er direct aan toe. Pijproken is voor jong en oud - dat maakt het misschien juist wel zo'n bijzondere bezigheid.

Zelf was Martin 21 jaar oud toen hij, nadat hij iemand een pijp zag roken, de liefde voor de pijp ontdekte. De geur, de variëteit aan smaken, het ritueel van het pijpstoppen: er was weinig aanmoediging meer voor nodig om zijn sigaretten te verruilen voor de pijp. Het paste simpelweg beter bij hem. En nu - zo’n dertig jaar later - is de pijp niet meer uit zijn leven weg te denken. Meer dan honderd tabakssmaken en tachtig pijpen heeft in zijn kast staan. Een deel daarvan van eigen maak.

,,Pijptabak is als een wijn die je laat rijpen. Hoe langer je het laat staan, hoe beter het wordt. Dat maakt het pijproken ook zo mooi. Sommige tabak ruikt naar rokerige whiskey, andere naar hooi of potpourri”, verzucht Martin met een glinstering in zijn ogen, tegen het AD. ,,Om dan nog maar te zwijgen over de pijpen waarmee je die tabak rookt. Want iedere pijp geeft een andere beleving en smaak.”

Het vak zichzelf aangeleerd

Ook van zijn eigen werkbank rollen inmiddels pijpen van verschillende soorten en maten. Ouderwetse modellen, eigen ontwerpen met ronde vormen of echte ‘neuswarmertjes’, die zo kort zijn dat ze al rokende de neusharen verwarmen. ,,Het begon echt als hobby. Asbakken en pijpstandaarden van natuursteen - dat soort dingen’’, zegt Martin. ,,En toen dacht ik: waarom niet ook zelf pijpen maken van hout? Zo heb ik het mezelf een beetje aangeleerd.”

Hij neemt een blokje hout in zijn handen, de vorm van de toekomstige pijp steekt zich al af tegen de randen. ,,Ik wist na de middelbare school echt niet wat ik wilde worden. Via een omweg ben ik toen uiteindelijk begonnen als steenhouwer. Ideaal, want ik ben altijd handig geweest.” Hij kijkt naar het blokje, volgt de randen met zijn vingers. ,,Wat mijn ogen zien, kunnen mijn handen maken, zeggen mijn ouders altijd. Dat is nu ook de manier waarop ik pijpen maak: ik start met een blokje en laat het hout mij vervolgens sturen. Geen twee stuks zijn dan ook hetzelfde.”

,,Het begon als hobby, maar ik word er steeds handiger in. Er is steeds meer interesse in mijn producten. Ze gaan de hele wereld over. Zuid-Afrika, Canada, Oostenrijk, noem maar op. Sinds kort sta ik ook ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en worden mijn pijpen verkocht bij Hajenius, een exclusieve sigarenwinkel in Amsterdam. Die zagen mijn werk op Facebook en Instagram en vroegen zich af of ik geen zaken met ze wilde doen. Een supermooi compliment.”

Pijproken staat op de lijst van immaterieel erfgoed

In alles wat Martin zegt, klinkt de liefde voor het pijproken door. Daarom vindt hij het ook zo jammer dat rokerslounges in grotere tabakszaken sinds 1 januari 2022 gesloten zijn, voegt hij eraan toe. ,,Tuurlijk: het is niet gezond. Maar je rookt het niet over je longen en daarnaast zijn wel meer dingen ongezond. Ik had dit ook graag anders gezien.”

,,Voor mij is het dan ook gewoon iets meditatiefs: je kunt gerust de hele avond van zo’n pijpje genieten. Dat is zó fijn. Daarom is het soms best lastig dat tabak altijd in een slecht daglicht staat. Pijproken staat niet voor niks op de lijst van immaterieel erfgoed. Nederland stond hier honderden jaren geleden al bekend om. Het is daarom alleen maar leuk om met dit ambacht bezig te zijn.”