Merken duperen webshops

Ook verbieden de fabrikanten webshops regelmatig hun producten te verkopen via marktplaatsen als Bol.com en Amazon of aan te prijzen via prijsvergelijkingssites. Spullen zijn door deze gang van zaken duurder dan nodig is, stelt Eurocommissaris Margrethe Vestager van Mededinging. Bovendien hebben consumenten op deze manier minder te kiezen.

LEGO werd voor dergelijke praktijken afgelopen zomer al op de vingers getikt in Duitsland. De Deense speelgoedfabrikant dwong webshops om hogere inkoopprijzen te betalen dan 'ouderwetse' winkeliers. Zo waren kortingen gebaseerd op het aantal meter fysieke schapruimte dat LEGO kreeg. Webshops konden daardoor nooit de maximale korting bij elkaar verdienen. Onder druk van de Duitse mededingingsautoriteit beloofde LEGO met die discriminatie te stoppen. LEGO is niet het enige merk waar het anders moet. Witgoedfabrikant Siemens Bosch en Gardena (van het tuingereedschap) zijn in Duitsland eerder bestraft voor vergelijkbare benadeling van webshops.

In Nederland kampt 17 procent van de webwinkels met leveranciers die dubieuze voorwaarden opleggen, aldus de Europese Commissie, die 8.000 distributiecontracten onder de loep nam.

Schrijnend, vindt directeur Wijnand Jongen van Thuiswinkel.org, de brancheorganisatie van webwinkeliers. "Waarschijnlijk is dit slechts het topje van de ijsberg. In de sector zijn zulke praktijken algemeen bekend, maar niemand durft de klok te luiden bij de mededingingsautoriteiten. Ondernemers vrezen aan de kant te worden gezet door hun leveranciers."

Merkfabrikanten op hun beurt vrezen dat hun producten inzet worden van een online prijzenoorlog, als ze op te veel plaatsen verkrijgbaar zijn. Dat kan afbreuk doen aan de reputatie van het merk én tast hun marges aan.

Tot zeven jaar geleden had de Blokker Holding, met formules als Intertoys, Bart Smit en Toys XL, bijna een monopolie op speelgoed. De speelgoedwinkels en merken als LEGO konden daardoor hoge marges in stand houden. Dat veranderde in 2009, toen Bol.com zich op speelgoed stortte en de markt openbrak met lagere prijzen. Daarop klopten ook de traditionele speelgoedwinkels bij de merken aan voor een hogere korting.

Ook mode-, fietsen- en elektronicamerken zijn berucht als het gaat om discriminatie van webshops. Daar heeft e-commercedeskundige Jeroen Bos een duidelijke verklaring voor. "Merken willen niet dat iemand die op een zolderkamertje een webshop in elkaar knutselt, bij een groothandel een partij op de kop tikt en die verkoopt tegen een dumpprijs waar een ondernemer die wél investeert in een goede presentatie van het product nooit tegenop kan. Daarom hanteren ze een exclusief distributiebeleid en bemoeien ze zich verderop in het proces met de verkoopprijzen."

Een merk alleen verkopen via een select aantal retailers mag; Apple heeft nooit anders gedaan. Maar verkoopprijzen voorschrijven is verboden. Toch is het volgens Bos geen toeval dat de eerste twintig prijzen van een bepaald model wasmachine of camera op vergelijkingssites regelmatig exact hetzelfde zijn. Er zijn zelfs webwinkeliers die een stenen winkel openen om bepaalde producten wél te mogen verkopen. Het gaat dan vaak om luxe producten, waar een aantrekkelijke marge op zit. Zo kan Plasma-discounter.nl dankzij een winkel in Naarden bepaalde luxe beeldschermen aanbieden. Hetzelfde geldt voor de telelenzen en camera's die Kamera-express.nl behalve online ook in een winkel in Capelle aan den IJssel verkoopt.

Ook voor Coolblue was het een reden om fysieke winkels te openen, aldus Jongen van Thuiswinkel.org. "Webwinkeliers zijn creatief. Als ze bepaalde producten niet via de officiële kanalen in Nederland krijgen, halen ze ze via een omweg uit het buitenland. Maar uiteindelijk betaalt de consument door al die belemmerende eisen een hogere prijs.''

Ook Bol.com, de grootste webshop van Nederland, is blij dat de discriminatie van online winkels nu door Brussel wordt aangepakt, zegt directeur Daniel Ropers. "Het tij begint te keren. Uiteindelijk zal bij alle fabrikanten het besef rijpen dat ze niet hun oude retailrelaties moeten bedienen, maar de consumenten."

Gerelateerde artikelen:

Webshop overschaduwt omzetgroei winkelWinkeliers weg om mislopen online omzetBlokpunt is een legoparadijs