Met 55 met pensioen? Dat kan!

Op z'n gemak ontbijten en de krant lezen, koffie drinken, misschien een stukje tikken voor zijn blog of column, daarna lunchen - als het even kan in de tuin - en vervolgens op zijn racefiets een rondje maken door de polders rond zijn woonplaats Ridderkerk. Gerhard Hormann leeft al een paar jaar het leven van een pensionado.

Toch heeft hij de pensioengerechtigde leeftijd nog lang niet bereikt, is hij bepaald geen miljonair, heeft zijn vrouw een heel gewone parttimebaan in het onderwijs en leeft hij niet op kosten van de staat.

Hormann leeft zoals hij leeft door op een slimme manier de eindjes aan elkaar te knopen en vooral: af te zien van overbodig bezit en de status die daarmee gepaard gaat.

Iedereen kan leven zoals hij, bezweert de schrijver in zijn nieuwste boek Het Plakbandpensioen. Mits hij of zij bereid is daarvoor een prijs te betalen: “Tja, met mijn goedkope Japannertje, mijn ouderwetse telefoon en mijn racefiets van 150 euro tel ik niet echt mee. Maar die prijs betaal ik graag, want mijn vrijheid is onbetaalbaar en stress ken ik niet. Ik hoef ook niet per se met vakantie, omdat het al voelt alsof ik altijd met vakantie ben."

SeychellenAltijd met vakantie, wie wil dat niet? Leuke gedachte om bij weg te dromen, maar onbereikbaar voor mij, zullen velen verzuchten. Waarna ze zich - na een paar weken op de Seychellen aan het paradijs te hebben geroken - weer volop in de ratrace storten, in volle vaart op weg naar .... tja, naar wat eigenlijk?

Hormann: “Aan alle kanten wordt ons opgedrongen dat we moeten kopen, kopen, kopen: een groter huis, een duurdere auto, verre vakanties, weer een nieuwe iPhone. En om dat allemaal te kunnen betalen, moeten we werken, werken, werken. Fijn voor de economie, maar zelf worden we hooguit alleen heel tijdelijk iets gelukkiger van al die aankopen. Nog even afgezien wat al dat consumeren betekent voor de aarde en het milieu."

StressHet kán anders, ontdekte Hormann, nadat hij zijn baan als (auto)journalist bij een mannentijdschrift verloor. “Ik werkte lang en hard. Stress gierde door mijn lijf. Mijn ontslag, dat ik had zien aankomen, bleek een 'blessing in disguise'. De kans dat ik weer aan de bak zou komen op mijn leeftijd was vrijwel nihil. Tijd om het roer om te gooien."

Vanuit de gedachte 'hoe lager mijn lasten, hoe minder ik nodig heb om rond te komen', begon hij zijn uitgavenpatroon aan te passen. Het geld dat hij overhield, gebruikte hij om zijn hypotheek versneld af te lossen. “Het voelde als een bevrijding toen ik de laatste termijn had betaald. En het scheelde ons dik 500 euro in de maand aan lasten."

VakantieHet werd een sport om zo weinig mogelijk uit te geven, vertelt hij. “Ik stond versteld met hoe weinig je eigenlijk rond kunt komen. Ons gezamenlijke inkomen is ongeveer 2000 euro netto per maand. Wij kunnen er prima van leven en zelfs van sparen, terwijl we niet het gevoel hebben dat we iets tekort komen. Misschien nog belangrijker is dat ik merkte dat ik, door niet meer achter alles aan te jagen, heel anders in het leven ben gaan staan. Ik maak me niet gauw druk meer of boos. Ik geniet vooral."

Hormann, zijn echtgenote en zijn nog thuiswonende zoon gaan ook niet als zonderlinge, in vodden geklede armoedzaaiers door het leven. Hun vrijstaande woning aan de rand van een natuurgebied is smaakvol ingericht, ze gaan regelmatig met vakantie - toegegeven: meestal naar Duitsland of een ander nabij land - en ze hebben twee (kleine) auto's. “Een compromis met mijn vrouw”, zegt de schrijver. “Die auto geeft haar de vrijheid die ze nodig heeft. Daar ga ik niet aan tornen. Maar mijn ideaal is om uiteindelijk samen nog maar één auto te hebben."

Zijn kostje scharrelt Hormann bij elkaar met zijn columns en boeken en de lezingen die hij geeft. Werk dat hem een paar dagen per week kost. De rest van zijn tijd kan hij vrij besteden aan dingen die hij leuk vindt. Lekker in de tuin zitten, een boek lezen, nadenken en genieten van het zonnetje bijvoorbeeld.

StoppenHormann leidt zo al jaren een leven als een neet op een zeer hoofd, zoals het vroeger heette. Toch gaat de levensgenieter op 1 mei 'echt' met pensioen. “Ik heb me ooit voorgenomen om op mijn 55ste te stoppen met werken. Dat ga ik nu doen. Hoe? Ik ga interen op mijn spaargeld. Daarvan keer ik mezelf de komende vijf jaar elke maand 1000 euro uit, een basisinkomen uit eigen zak zeg maar. Het is een experiment, ik wil kijken wat het met me doet. Waarschijnlijk ga ik daar dan ook weer over schrijven. Schrijven is altijd een hobby van me geweest, dus dat beschouw ik niet als werk."

Het Plakbandpensioen is vooral bedoeld voor 55-plussers die op straat komen te staan en nauwelijks kans hebben om weer aan de bak te komen. “Tot voor kort hoefde je dan maar een paar jaar te overbruggen. Er waren allerlei mooie regelingen voor ouderen, waardoor vrijwel niemand boven de 60 nog werkte. Nu moet je jezelf echt tot je 67ste zien te redden."

PaniekToch is er geen reden voor paniek, bezweert Hormann. Met een beetje slim plannen, een parttime baantje en besparen op je uitgaven kom je een heel eind. Dat verklaart ook de titel 'Plakbandpensioen' van zijn boek: door een combinatie van maatregelen 'plak' je als het ware zelf je pensioen aan elkaar. “Het is niet zo solide als een echt pensioen, alhoewel dat ook lang niet zo zeker meer is als vroeger, maar je hoeft er ook niet zo lang op te wachten. Wie zegt dat je je pensioengerechtigde leeftijd überhaupt haalt of lang kunt genieten van je pensioen? Je kunt dus nooit te vroeg met pensioen gaan. Wel te laat."

Wie - al dan niet gedwongen - vroegtijdig met pensioen wil, moet om te beginnen meteen zijn vaste lasten omlaag brengen, adviseert Hormann. “Krijg je een ontslagvergoeding? Gebruik die dan om je hypotheek af te lossen en niet om een cabriolet van kopen, op die leeftijd toch al een beetje sneu. Doe verder je dure auto de deur uit en neem een klein, goedkoop wagentje. En vooral: zet de tering naar de nering en koop alleen nog wat je echt nodig hebt.”

Het Plakband Pensioen

Het boek verschijnt deze maand bij uitgeverij Just Publishers.

ISBN: 97890 8975 451 6Prijs: € 14,95