Nieuws Actueel

Nederlandse vissersvloot voelt zich steeds meer in het nauw gedreven

Vissers komen zaterdag naar Rotterdam voor de grootste demonstratie in jaren. Windmolenparken, natuurreservaten en een nieuwe EU-richtlijn bedreigen hun bestaan. Dat schrijft het AD.

Leon van Heel | Foto: Peter Nicolai 25 augustus 2016

Visser 1065

Thuis in Tholen sleutelt Job Schot graag aan z'n oude Chrevolet pick-up uit 1967, maar altijd is er het moment dat de muren op hem afkomen. ,,Ik moet de wind in mijn haren voelen.'' De kapper mag het daarom niet te kort knippen, bekent de 53-jarige schipper in het stuurhuis van de Z-201 'Job Senior'.

NatuurreservatenIn deze tijd van het jaar vist hij voor de Belgische kust naar garnalen. Die leveren nu veel meer op dan tong en schol. ,,De prijs is heel goed. Die kan oplopen tot zes euro voor een kilo.''

De zee strekt zich voor hem uit. Water zo ver het oog reikt. Schijn bedriegt. Hij laat een kaart zien. In de rode en groene vlakken mag hij niet komen: windmolenparken en natuurreservaten. ,,Daar zitten goede visgronden tussen.''

De laatste jaren zijn er steeds meer verboden gebieden bij gekomen. Bovenop nieuwe regels van de Europese Unie. Nu is het genoeg. Hij is boos over het verlies van bewegingsvrijheid, maar nog meer omdat autoriteiten en natuurorganisaties doen alsof hij een crimineel is. ,,De visserman heeft het altijd gedaan. Alsof wij niet van de natuur houden. We leven er nota bene van. De schade die baggeraars en windmolens aanrichten, wordt met de mantel der liefde bedekt. Wat wij doen, is daarmee vergeleken peanuts.''

ActiegroepJob Schot is een van de leiders van de actiegroep Eendracht Maakt Kracht, die zaterdag demonstreert in Rotterdam. Met ruim vijftig schepen varen ze de Nieuwe Maas op naar de cruiseterminal in hartje stad. Jobs Z-201 voorop. De vissermannen delen gebakken vis uit. Publieksvriendelijke acties willen ze houden, want ze zijn al te vaak negatief in het nieuws geweest. Er zullen kotters komen van vlakbij uit Stellendam, maar ook uit Scheveningen, Urk, Breskens en Texel. De Z-201 van de Thoolse visserman komt uit het Vlaamse Oostende. ,,Rotterdam ligt centraal'', verklaart Job de keuze voor de Maasstad. ,,De vloot kan doorvaren tot het centrum van de stad. Daar heb je impact.''

Het vissen op de Z-201 gaat dag en nacht door. De bemanning werkt continu - negen uur op en drie uur af. Marein vervangt Jan, die naar zijn hut gaat. Over drie uur neemt die op zijn beurt de plek in van matroos Lambert, die dan zijn slaapzak opzoekt.

,,Als je niet meteen in slaap valt, heb je een probleem'', zegt Marein, met zijn 21 jaar het jongste bemanningslid. ,,Dat je hoofd te vol zit, terwijl je al die uren nodig hebt voor je rust.'' Tussendoor gaat hij nog weleens een halfuurtje liggen. Op de bank in de kajuit. Tot het geluid van het binnenhalen van de netten weer klinkt.[Tekst gaat verder na de foto]

VerpleegkundigeMarein komt uit een vissersfamilie in Yerseke. ,,Op mosselen. Heel wat anders dan dit.'' In de vakanties voer hij als kind al mee, maar koos toch voor een opleiding tot verpleegkundige. ,,Na twee jaar heb ik besloten dat ik toch liever vaar. De zee blijft trekken.''

Zijn broer Lambert (24) heeft hem aan Job voorgesteld. Zo komt de schipper altijd aan bemanningsleden. ,,Ik krijg ook wel aanbiedingen van uitzendbureaus met Polen en Filipijnen, maar dat wil ik niet. Je zit hier honderd uur in de week op elkaars lip, dan moet je elkaar kunnen verstaan en van dezelfde signatuur zijn.''

Marein heeft zijn opleiding tot verpleegkundige wel afgemaakt. Maar zolang het nog kan, wil hij vissen. Die toekomst is echter onzeker, nu weer vanwege de aanlandplicht die de EU de vissers oplegt. ,,Een bizarre maatregel'', vindt Job Schot. ,,Bedacht door een stelletje topkoks uit Groot-Brittannië.'' Die schrokken zich rot van alle vis die overboord ging tijdens een excursie op een kotter, vertelt hij. Vissers moeten nu nog te kleine exemplaren of de soorten die ze niet willen hebben, terugzetten. Een deel zwemt weg, maar een deel is dan al dood of voer voor de meeuwen. ,,De koks zagen allemaal platvis drijven. Verspilling, vonden ze.'' Bij de EU vonden zij gehoor. Voortaan alle bijvangst meenemen, heeft Brussel bepaald. Niet voor de consumptie, maar als afval. ,,De visser moet betalen voor de verwerking bij Van Gansewinkel.''

VerspillingVissers zullen met de nieuwe regels gerichter gaan vangen, redeneert de EU tot ergernis van Schot: ,,Alsof we dat al niet zo veel als mogelijk doen. Moderne netten hebben mazen waardoor soorten die we niet willen hebben, kunnen ontsnappen.'' Uiteindelijk betekent de aanlandplicht dat jonge vis die nu nog teruggaat naar zee en kan bijdragen aan de visstand, een zinloze dood sterft. ,,Dat is pas verspilling.'' Voor het geval de burger op de wal het nog niet snapt: ,,De EU wil dat wij babyvisjes doodmaken.''

Alles wat nu overboord gaat, dient een doel, betoogt hij. Ook de vissen die dood zijn. ,,Het kan aas zijn voor andere vissen of voer voor de meeuwen. Hij gebaart naar de zwerm die meereist. ,,De meeuw ziet mij als vriend. Weet je wat er met de vogelstand gebeurt als wij niet meer mogen teruggooien? Dat is biodiversiteit die verloren gaat.''

Als klap op de vuurpijl dreigt door de Brexit dat uitgerekend de Engelse vissers zich straks niet aan de nieuwe EU-regels hoeven te houden. ,,Terwijl die nota bene door Britten zijn bedacht.''

Plan BNet als Marein heeft matroos Jan (26) een plan B voor als hij moet stoppen. Hij is er twee jaar tussenuit geweest om z'n binnenvaartdiploma, detailhandelsdiploma en het groot rijbewijs te halen. ,,Ik vind het machtig mooi, maar als ik er op mijn 40ste uit moet, heb ik wat achter de hand.''

Job Schot zou niet weten waar hij op de wal nog terechtkan. ,,Ik ben te oud.'' Hij laat zich gelden op de WhatsApp van de actiegroep. De vissermannen moeten nu zelf in actie komen, want de visserijorganisaties zullen het tij vanachter de vergadertafels niet keren.

Gerelateerde artikelen:

De boze visser pikt het niet meer

Supermarkten eisen duurzame visvangst