Overleeft Dolfinarium deze storm?

Een woordvoerder van de NVWA, de instantie die het dierenpark moet controleren, hoeft geen seconde over na te denken. "Het is een dierentuin." De reden om wilde dieren in circussen te verbieden is het gezeul met beesten als leeuwen, giraffes en olifanten. "Wachten in een klein hok tot de tent wordt opgebouwd, optreden, weer wachten in een hok, weer worden vervoerd, weer wachten." Voor RamBam zijn de 'koepeltent' in Harderwijk, de bassins, de opmerkingen van verzorgers en van wat de tv-makers er zagen voldoende reden voor hun conclusie: het is wél een circus.

Het Dolfinarium laat weten dat het personeel 'diep geraakt is' door de uitzending. Dat doet ze via haar Facebook-pagina. "De aantijging dat het Dolfinarium een circus is en geen dierentuin, mist elke grond. Het trainen van dieren staat niet gelijk aan een circus-aanpak. Net zomin als dressuur in de paardensport een circusactiviteit is." En verder voldoet het zeezoogdierenpark 'aan alle regels'.

Tegenstanders hebben daar maling aan. Net als een olifant in een circus, is een dolfijn in een Harderwijks bassin in hun ogen een gruwel. Dieren die in het wild oceanen aan vrijheid hebben, moet je niet opsluiten, vinden zij.

De reacties op Facebook liegen er niet om. Met name de dolfijn die voor de ogen van een verborgen camera werd gemasturbeerd zorgde voor opwinding in het hele land. Zielig en onnatuurlijk, vinden velen. Dat had te maken met kunstmatige inseminatie, legde het Dolfinarium later uit. Maar die verklaring komt niet aan, getuige de reacties op sites en social media.

De tegenstanders roeren zich het felst, de sympathisanten van het dierenpark zijn op internet veruit in de minderheid. Daarmee ligt imagoschade op de loer voor het Dolfinarium. Wat het dierenpark ook doet in deze publicitaire storm, 'ga in elk geval niet wachten tot de storm is gaan liggen', zegt imagodeskundige Rudy van Belkom van TINK!. "Dat werkte misschien twintig jaar geleden, maar nu niet meer. Nu kan via internet iets dat heel klein is heel erg groot worden." Het Dolfinarium moet zich afvragen of de ontstane commotie aan zichzelf te wijten is en of het er van kan leren. "Bied mensen perspectief als ze denken dat het een circus is. Laat zien wat je er leert, of wat de maatschappelijk meerwaarde is."

De VVD in Harderwijk heeft burgemeester en wethouders inmiddels vragen gesteld over de kwestie. En de Kamerfracties van de PVV en Partij van de Dieren willen een debat.

Tegenwind is het Dolfinarium in Harderwijk niet vreemd, maar een storm zo hevig als deze heeft het zeezoogdierenpark in het 51-jarige bestaan nog niet meegemaakt. De grote vraag: hoe lang vindt het Dolfinarium publiek en politiek nog aan zijn zijde?

Vorige week wist deze krant al te melden dat het zeezoogdierenpark sinds een paar maanden extra geld verdient door bezoekers tegen betaling op de foto te laten gaan met een dolfijn of zeeleeuw. Het is illustratief voor de nieuwe koers die is ingezet door het Spaanse Aspro Parks, dat het Dolfinarium begin vorig jaar heeft overgenomen. De fotosessies schoten oud-medewerkers in het verkeerde keelgat. Zij vinden dat daarmee een ethische grens is overschreden. Het neigt naar 'schaamteloos commercialisme', vinden zij.

De makers van VARA-programma Rambam deden daar met hun uitzending van woensdagavond nog een schep bovenop. Er werden beelden getoond van dieren in te kleine bassins, en een dolfijn die door zijn verzorger werd gemasturbeerd. Het kijkje achter de schermen dat Rambam bood, drukte de kijkers met de neus op een aantal ongemakkelijke feiten.

SpandoekenDie feiten leidden gisteren tot een storm van kritiek op de sociale media. De roep om sluiting van het zeezoogdierenpark klonk luid op Facebook en Twitter. Het item heeft ook de aandacht getrokken van de landelijke politiek. De PVV en de Partij voor de Dieren eisen opheldering.

Het Dolfinarium is natuurlijk wel wat gewend. Het park is al jaren een geliefd doelwit van dierenrechtenorganisaties. Meerdere zaterdagen per jaar verzamelen actievoerders zich met spandoeken voor de poorten van het Dolfinarium. Een ritueel dat al bijna twee decennia duurt. Kritiek van deze clubs kon altijd makkelijk worden weggewuifd door het Dolfinarium. Het betrof hier immers een betrekkelijke kleine groep die eerder hoofdschudden dan bijval oogstte.

Ook toen het Dolfinarium in 2011 bekendmaakte dat orka Morgan, die een jaar eerder uit de Waddenzee was gered, niet zou worden uitgezet in de natuur, was de kritiek niet mals. De Orka Coalitie, een gelegenheidsverbond van dierenorganisaties, sleepte het zeezoogdierenpark zelfs voor de rechter. Met de steun van het rijk wist het Dolfinarium alle kritiek op de beslissing echter eenvoudig te pareren. Morgan zou het niet overleven in het wild. Het dier was 'te gedomesticeerd', zo werd gesteld. Het was een conclusie waar publiek en politiek zich in meerderheid in konden vinden.

VergrootglasDolfinaria komen de laatste jaren steeds meer onder het vergrootglas te liggen. Een zeezoogdierenpark in Finland heeft eind vorig jaar na aanhoudende protesten besloten de poorten te sluiten. Dat illustreert de kracht van de publieke opinie, maar het laat ook zien dat dolfinaria niet per se het eeuwige leven zijn beschoren. Alles zal afhangen van hoe het publieke debat zich de komende weken en maanden ontwikkelt. Zwelt de kritiek aan, waardoor bezoekers het zeezoogdierenpark massaal de rug toe keren, dan kan het snel gaan. Want als het draagvlak verdwijnt, vervalt daarmee ook het bestaansrecht van het Dolfinarium.