Deze miljonair werkt al 10 jaar aan pretpark, maar komt niet verder: ‘Meer werk dan ik dacht’

Hennie van der Most heeft goed nieuws. Nog een jaartje, dan gaat zijn veelbesproken attractiepark in Rotterdam-Zuid, gebouwd op de resten van de oude afvalverwerking bij de Maastunnel, eindelijk open. Trots laat hij de tekeningen zien in zijn kantoortje op het enorme terrein, waar voorlopig alleen een reuzenrad zonder gondels zichtbaar is. ,,Volgend voorjaar, daar mik ik op”, zegt Van der Most in het AD. ,,Dat moet lukken.”

Het probleem is: dat zei Van der Most vorig jaar ook. En het jaar daarvoor. Sterker nog: vanaf 2014 voorspelde hij elk jaar wel een keer dat zijn attractiepark binnen een jaar open zou gaan en Rotterdam er een trekpleister vol spectaculaire attracties bij zou krijgen. Maar steeds opnieuw werd het later. Eerst wees hij op de nasleep van de kredietcrisis. Toen was er een grote brand in het gebouw, die hem een half miljoen euro kostte. Sloopwerkzaamheden die langer duurden. Corona. En regeltjes, altijd maar die regeltjes. ,,Daar word je helemaal gék van.”

Praat vijf minuten met Hennie van der Most en het gaat geheid over de Nederlandse bureaucratie. ,,Al die onderzoeken en keuringsrapporten”, moppert hij. ,,Ze willen overal bewijs van. Het wordt steeds erger, die bureaucratie. Dat gaat helemaal verkeerd in dit land.”

Of hij een voorbeeld kan laten zien? Wel honderd, zegt Van der Most. ,,Kom, we gaan lopen. Kijk: hier moet een helling voor invaliden komen. De wet zegt: die helling moet zoveel graden zijn. Maar dat haal ik niet, dan wordt-ie te lang. Dan kan de gemeente toch creatief zijn? Twee graden, dat merkt geen mens. Daar kom je echt wel op met die rolstoel. Maar nee, alles moet ervoor op de kop. Dit is een bestaand gebouw. Dan moet je schipperen.”

‘23 heipalen de grond in. Dat kost weer tijd en geld’

We lopen langs een van de enorme schoorstenen van de oude afvalverbranding, waarlangs straks attracties de lucht in moeten. ,,Maar nou is die toren weer te licht”, moppert Van der Most. ,,Moeten er 23 heipalen de grond in. Dat kost weer tijd, dat kost weer geld. Je moet ook een beetje praktisch denken, hè. Die toren kan veel hebben, hoor.”

Die regeltjes, altijd die regeltjes. Ooit voerde hij ze aan als reden om de grens naar Duitsland over te steken. Daar lukte het wél om oude locaties om te vormen tot goedlopende pretparken. Hij flikte het met een kerncentrale, een energiecentrale, een oud militair complex. De pers raakte niet uitgeschreven over de Duitse successen van de boerenzoon uit Slagharen.

In Duitsland, zei Van der Most al vaak, dáár krijg je tenminste support. ,,De mensen hier denken enorm mee”, zei hij ooit nadat hij in Meppen een oude energiecentrale had overgenomen. ,,Als hier 28 hectare bos gekapt moet worden omdat we anders niet kunnen beginnen, dan kan dat. In Nederland wordt er dan weer een of ander diertje ontdekt door de milieubeweging en wordt alles stilgelegd.”

‘Hoop beloftes niet nagekomen’

Maar in werkelijkheid ging ook in Duitsland lang niet alles goed. Dat park in Meppen, bijvoorbeeld, werd nooit wat het had moeten worden. Van der Most raakte met de lokale overheid in conflict over - jawel - vergunningen, en de plannen werden flink afgeschaald. De lokale Duitse pers schreef er vernietigend over. ,,Van der Most is een hoop beloftes niet nagekomen”, zegt verslaggever Harry de Winter van de Neue Osnabrücker Zeitung. ,,In deze regio zou niemand nog zaken met hem willen doen.”

Allemaal onzin, zegt Van der Most. ,,Ik had in Meppen miljoenen geïnvesteerd, maar toen begonnen ze te donderjagen over geluidsoverlast. Dat duurde drie jaar. Mijn accountant zei: Hennie, boek die miljoenen maar af. Toen kreeg ik alsnog de vergunningen, moest ik al dat geld weer terugstorten om verder te investeren. Maar toen was ik inmiddels hier in Rotterdam bezig. Daarom heb ik Meppen klein gehouden.” Dat niemand er nog zaken met hem wil doen, ontkent hij. ,,Die vent die dat zegt, is een jaloerse, linkse journalist.”

Toch staat Funpark Meppen inmiddels al een paar jaar te koop, net als Wunderland Kalkar, het pretpark in een kerncentrale. Eigenlijk staan ál zijn Duitse bedrijven inmiddels te koop, erkent hij, om met de opbrengst Attractiepark Rotterdam af te maken. Zijn kleinste pretpark, Dorf Wangerland, is net verkocht. Verder wil het nog niet vlotten. ,,Maar het komt er echt wel van. Ik heb gewoon een beetje geluk nodig. Want het is niet zo dat Most die miljoenen even klaar heeft staan.”

Geschat vermogen van 75 miljoen euro

Ooit was dat wel anders. Vijftien jaar geleden had Van der Most een imperium met in totaal zo’n 2000 werknemers, en schatte Quote zijn vermogen op 75 miljoen euro. Maar de kredietcrisis zorgde voor een dreun die Van der Most niet meer volledig te boven kwam. ,,Corona hielp ook niet. En iemand heeft me zwaar belazerd. Daardoor stagneerde de boel nog verder.”

De vraag wie hem zou hebben belazerd, beantwoordt Van der Most niet. En hij wil ook niet zeggen hoe hij dan belazerd is, of voor hoeveel geld. Feit is dat hij nu nog zo’n 450 mensen in dienst heeft bij zijn verschillende bedrijven. En dat hij liefst alles kwijt wil om zich helemaal op Rotterdam toe te leggen. ,,Die droom wil ik waarmaken.”

We praten over hoe het allemaal begon, in 2012, toen hij door toenmalig wethouder Hamit Karakus werd uitgenodigd voor een ritje door Rotterdam. De gemeente zat met een aantal locaties waar niemand brood in zag - waaronder ook Tropicana - en hoopte dat Van der Most er iets in zag. En ja, hij zag wel wat in die afgedankte vuilverbrander, pal naast de Tarwewijk, waar destijds geen projectontwikkelaar gezien wilde worden. Voor 750.000 euro kocht hij de gebouwen, het terrein van 25.000 vierkante meter kreeg hij in erfpacht.

Maar tien jaar later is veel veranderd. Rotterdam-Zuid zit in de lift, de behoefte aan bouwlocaties in de stad is groot. En dan wordt de komende jaren pal naast het terrein van Van der Most ook nog eens de nieuwe Cultuurcampus gebouwd, een iconisch gebouw dat een compleet nieuwe onderwijsinstelling gaat huisvesten. De locatie waar Rotterdam zich tien jaar geleden geen raad mee wist, is nu een heel interessante.

Amper attracties op het terrein

Maar afgezien van een reuzenrad zonder gondels is er amper een attractie te zien. Als we oud-wethouder Karakus vragen hoe hij er nu naar kijkt, is hij duidelijk. ,,Ik had bewondering voor het lef van Van der Most, maar het duurt veel te lang. De gemeente kan dit niet langer accepteren. Ik vind dat de wethouder moet zeggen: Hennie, we moeten praten. We gaan hier iets anders doen.” De gemeente zegt in een reactie dat het uitkopen van Van der Most niet aan de orde is, maar dat er wel regelmatig overleg met de ondernemer is over de voortgang.

Van der Most trekt zijn wenkbrauwen even op als hij met de woorden van Karakus wordt geconfronteerd. ,,Het is gewoon veel meer werk dan ik gedacht had. Ik dacht dat het 15 miljoen zou gaan kosten, ik zit nu op 28 miljoen. Maar we zijn verder dan jij denkt, hoor. Het is voor 80 procent af.”

Ik ben natuurlijk een leek, maar ik krijg hier niet het gevoel dat ik in een bijna voltooid pretpark sta.

,,Maar al die attracties heb ik staan, man. Ik heb in Duitsland hallen vol attracties en materiaal klaarstaan. Kan ik zó neerzetten. Alleen moet hier eerst de boel af.”

Er zijn hier geen tientallen mensen aan het werk.

,,Nou ja. Twaalf, dertien man zijn hier bezig, denk ik. Misschien gaan we volgend jaar voor een deel open, en de rest later. Maar die handjes moet je ook vinden, hè, dat is niet makkelijk nu. En het is niet zo dat je zegt: zet maar mensen neer. Dingen moeten berekend worden, dat duurt weer lang. En ik wil niet te veel klagen over de gemeente, maar in het begin was het enthousiasme gewoon groter. Ik vind dat de bureaucratie enorm toeneemt. We hebben tegenwoordig meer praters dan mensen met handjes. Op de begane grond wordt nog gewerkt, maar in al die etages erboven wordt alleen maar geluld en getypt.”

De halve stad is de afgelopen tien jaar volgebouwd.

,,Ja, maar dat is allemaal met geld van beleggers, pensioenfondsen. Zie jij nog particulieren die iets groots doen?”

De vraag is of dit plan nog realistisch is.

,,Dit zit in m’n bloed, joh. Ik heb al genoeg tegenslagen gehad in m’n leven. Ik blijf er rustig onder. Ik heb geen bank in m'n nek.”

Verder met de rondleiding nu. Van der Most wil het spookhuis laten zien, dat wél af is. We lopen langs de glow-in-the-dark-midgetgolfbanen en de lasergame naar een donker gangenstelsel, waar plotseling spookachtige muziek klinkt. Links gaat een doodskist open, rechts valt een geraamte uit de muur. ‘I WILL KILL YOU!’, krijst een blikken stem door de speakers.

Van der Most: ,,Je bent niet bang voor spoken, toch?”

Nog meer grafzerken, nog een bewegend geraamte. ,,Ook allemaal hergebruik, hè. Die stenen komen uit Tsjechoslowakije, dat zijn kloostermoppen. Kloos-ter-mop-pen, ja. Die kisten komen uit die film van Paul de Leeuw. En ik heb veel spullen uit een spookhuis uit Dubai, dat moest daar weg.”

Na een wonderlijke wandeling van een minuut of vijf komen we weer op het parkeerdek. Al zal op dit gedeelte nooit een auto komen te staan, zegt Van der Most. Weer die regeltjes. ,,Ze zeggen dat het misgaat als hier een auto in brand vliegt. De ambtenaar bepaalt, en de politiek durft de ambtenaar niet meer te corrigeren. Als je dat goed opschrijft, dat zou ik heel mooi vinden.”

Die regels zijn er niet voor niks.

,,Je zit elke dag een halve meter van de dood af. Je rijdt in de auto, stukje naar rechts en je bent weg. Natuurlijk, veiligheid is belangrijk. Maar je kunt ook overdrijven. De overheid is zo bang geworden. Kijk, Volendam, daar hing een heel plafond vol met brandbaar spul, en toen deelden ze sterretjes uit. Ja, da’s dom. Vreselijk voor die mensen, natuurlijk. Maar gaan we dan de Ikea ook sluiten met al die gordijnen die er hangen? Kan óók misgaan, hoor.”

We zijn bij het parkeerdek dat wel gebruikt gaat worden. ,,Ook zoiets. Pak je telefoon maar, je kunt hier gewoon bellen. Maar nee, zegt de brandweer: hier moet een speciaal systeem in. Voor C2000, dat de hulpdiensten elkaar kunnen bereiken. Kost me weer 45.000 euro. Dan denk ik: voor die paar auto’s die hier straks staan... Moeten we daar dat hele systeem voor optuigen?”

Als ik hier ooit parkeer, vind ik dat wel een fijne gedachte.

,,Tuurlijk, tuurlijk. Ik vind veiligheid ook belangrijk. Nooduitgangen, bordjes erbij: superbelangrijk. Maar dit... Je kunt hier gewoon bellen! Ik doe het hoor, maar... Help nou toch even mee, denk ik dan!”

Heeft u overwogen te stoppen?

,,Nee joh. Geld is bij mij geen doel, het is een middel. En ik wil mezelf niet op de borst kloppen, maar wie zou dit anders kunnen afmaken?”

Stel nou eens dat iemand zegt: Van der Most, ik wil hier woningen bouwen, ik koop de boel. Wat doet u dan?

,,Ik heb er veel in geïnvesteerd, hè. Dat wil ik dan wel terug. Of nee: ik wil niks terug, ik wil het hier afmaken. Dus ik ga dit helemaal niet verkopen. Dit is m’n levenswerk, jongen. Het wordt een pareltje, let maar op.”