Nieuws Recreatie en toerisme
Deze nieuwe plannen gaan toerismesector Nederland toekomstproof maken
De getroffen toerisme- en recreatiebranche wil 1 miljard euro van de overheid voor het herstel en het toekomstproof maken van de sector. ,,We moeten niet terug naar het massatoerisme van voor corona.”
,,Nederland profileert zich nog te veel als land van kaas, tulpen en klompen, maar willen we dat nog wel zijn?’’ vraagt Herre Dijkema in het AD. Hij is directeur van Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen en initiatiefnemer van het Nationaal Toerisme-transitieplan, een grootscheeps herstel- en vernieuwingsplan dat namens vijftien grote marketingorganisaties is overhandigd aan de Tweede Kamer. In dit voorstel roepen de toeristische organisaties de overheid op een zogeheten Toerisme-transformatiefonds van 1 miljard euro in het leven te roepen. Het voorbeeld daarvoor is het Verenigd Koninkrijk, dat miljarden heeft uitgetrokken om het toerisme te bevorderen en te vernieuwen.
Ook in Nederland is zo’n ingreep hard nodig, claimt Dijkema. Volgens de initiatiefnemer van het actieplan zal er de komende jaren flink geïnvesteerd moeten worden in het verduurzamen van vakantieparken en toeristische trekpleisters, het opknappen van verblijfsaccommodaties en het aanbieden van CO2-neutrale vervoersmogelijkheden voor bezoekers.
De blog van reisondernemer Elske Doets: Het toerisme van de toekomst? Diep reizen, dichter bij huis
Het belang van de sector voor de economie is groot, benadrukt directeur Dijkema. Voor corona was de sector goed voor 800.000 banen en droeg die bij aan 4 procent van het bruto binnenlands product. De sector heeft dezelfde economische waarde als de landbouwsector. ,,Ik zeg niet dat het beeld van kaas, tulpen en klompen fout is, maar we moeten gaan nadenken hoe we ons land willen positioneren, hoe we het leefbaar houden voor inwoners, hoe we kunnen verduurzamen én hoe we overtoerisme kunnen tegengaan.”
Hoe het massatoerisme beteugelen?
Verschillende steden en regio’s waren voor corona al bezig met de vraag hoe ze het massatoerisme in hun stad of regio konden beteugelen. In steden als Amsterdam en Rotterdam proberen ze nu met marketingcampagnes een ander type toerist aan te trekken. Ook een publiekstrekker als de Zaanse Schans denkt na over hoe te voorkomen dat die straks weer wordt overspoeld met buitenlandse toeristen en dagjesmensen.
,,Het beeld is dat we niet meer terug willen gaan naar hoe het was voor corona. Tegelijkertijd lopen veel organisaties, gemeenten en regio’s tegen hun grenzen aan als het gaat om het doorvoeren van grote veranderingen”, constateert de directeur van Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen.
"We moeten als sector veel meer doen met duurzaamheid en het voorkomen van massatoerisme"
Landelijke aanpak, coördinerende rol vanuit Den Haag
Als voorbeeld haalt hij Amsterdam aan, dat cruiseschepen wil weren. Dat heeft weinig zin als de cruiseschepen vervolgens aanmeren bij Rotterdam en de toeristen alsnog met bussen naar Amsterdam worden vervoerd. Dit soort onderwerpen zijn volgens hem te groot voor individuele gemeenten, regio’s of ondernemers om over te beslissen en om in te investeren. Dijkema: ,,We moeten als sector veel meer doen met duurzaamheid en het voorkomen van massatoerisme. Dat overstijgt de regionale politiek. Dat vraagt om een nationale toekomstvisie en een coördinerende rol vanuit politiek Den Haag.”
Die centrale aansturing is een van de belangrijkste punten uit het Nationaal Toerisme-transitieplan, dat de initiatiefnemer heeft overhandigd namens onder andere MarketingOost, Rotterdam Partners, Utrecht Marketing, Eindhoven365 en Amsterdam&Partners.
Een ander punt uit het herstel- en vernieuwingsplan is dat de overheid de portemonnee trekt voor het herstel van toeristische bedrijven. De coronabeperkende maatregelen, zoals het tijdslot, de lockdowns, de 1,5 meter, hebben er flink ingehakt, niet alleen bij horecagelegenheden en zakenhotels maar ook bij congreszalen, attractieparken en groepsaccommodaties. ,,Veel bedrijven willen wel weer vooruit en willen investeren in de toekomst, maar de rek is eruit, de reserves zijn op”, zegt Dijkema.
Ook bij ondernemer Githa van Vilsteren, directeur van Landgoed de Wilmersberg in het Twentse De Lutte, heeft de coronacrisis haar sporen achtergelaten. Haar bedrijf heeft de twee lockdowns wel redelijk doorstaan, maar de invoering van het coronabewijs doet de emmer overlopen. Alleen de afgelopen weken heeft ze al tienduizenden euro’s omzetverlies geleden door annuleringen van gasten die niet zijn gevaccineerd en die weigeren een test te ondergaan.
"Het zou, denk ik, helpen als er een minister van Toerisme komt die de belangen van de ondernemers in het oog houdt en een visie heeft waar het naartoe moet met de sector”
,,Wat mij misschien nog wel het meest raakt, is de boosheid van sommige gasten. Ik heb elke week wel een huilende medewerker aan mijn bureau die is afgeblaft door gasten. Zij vragen zich vervolgens af of ze nog wel willen werken in de horeca, en tja, we kampen al met een groot personeelstekort”, voegt ze eraan toe.
Bewindspersoon voor specifiek toerisme
Volgens Van Vilsteren zou er best wat meer waardering mogen komen voor de toeristische sector, maatschappelijk en politiek gezien. ,,Die wordt gezien als leuk, maar het is een serieuze sector.” De politiek doet in haar ogen wel heel gemakkelijk over de naleving van allerlei maatregelen. ,,Het zou, denk ik, helpen als er een minister van Toerisme komt die de belangen van de ondernemers in het oog houdt en een visie heeft waar het naartoe moet met de sector.”
Ook de vijftien grote marketing- en toeristische organisaties zouden het toejuichen als de sector onder de verantwoordelijkheid komt te vallen van een bewindspersoon. Daar pleitte de branche een paar maanden geleden ook al voor in een brief aan toenmalig informateur Herman Tjeenk Willink.
Lees ook: Toerismebranche vreest dit jaar kwart minder buitenlandse gasten
Toerisme als 'zondagmiddagportefeuille van de wethouder'
De marketingclubs hopen met hun lobby de ogen van politiek Den Haag te openen. ,,Het lijkt erop dat men niet goed beseft hoe belangrijk de toeristische sector eigenlijk is; zowel in economisch opzicht, als wat betreft werkgelegenheid en het plezier dat Nederlanders en buitenlandse gasten eraan beleven. Je ziet dat het nu eigenlijk geen onderwerp is. Ja, toerisme is de zondagmiddagportefeuille van de wethouder, die af en toe lintjes doorknipt als er een nieuwe ondernemer is gestart.”
Dijkema hoopt dat politiek Den Haag de handschoen oppakt, maar heeft niet de illusie dat morgen alles is geregeld. Gebeurt er helemaal niets, dan ziet hij het somber in: sommige ondernemers zullen omvallen en het toeristisch aanbod zal verschralen. ,,Je kunt zeggen: ‘Prima als er minder toeristen komen’. Maar de sector leeft bij de gratie van de bezoekers. Het levert een verarming op voor Nederland als die wegvalt.”
