Jan Baan (coo, 27): van Amerikaanse bankenwereld naar Zeeuwse Omoda Schoenen

Marmeren hal, strakke visgraat, zwarte deuren. Gerestaureerde lijsten, patio met een glazen plafond. Het huis van Jan Baan is een walhalla voor trendwatchers. Als over twee weken eindelijk de steigers weg kunnen, na een verbouwing van een jaar en heel wat maanden schilderen met zijn vrouw, woont hij officieel in het mooiste huis op het mooiste plekje in de mooiste stad van Zeeland.

Baan is een bofkont, dat weet hij zelf ook wel. Maar hij weet ook hoe het anders kan. Zijn tienerjaren bracht hij door tussen houten hutjes en mannen in grasrokjes en peniskokers. Het AD vertelt hij: ,,Ik ben geboren in Amersfoort en opgegroeid in Lisse, maar toen ik een jaar of tien was, verhuisde ons gezin naar Papoea Indonesië. Mijn vader is predikant en ging daar als zendeling naartoe. Een missie was dat voor hem, een roeping. Maar wel een totaal andere wereld dan die we gewend waren. Dat besefte ik als oudste van vier maar al te goed. Het ene moment haalde ik kattenkwaad uit in Lisse, het andere moment vloog ik in een klein Cessnaatje boven de jungle. We kwamen terecht in een dorpje waar mensen in kleine hutjes woonden. Wie een zinken dak had, was heel wat. Verder hadden ze er niks. Ook geen goed onderwijs. Daar ging mijn moeder voor zorgen.”

En jullie, wat deden jullie?

,,Vogeltjes met een katapult uit de bomen schieten, beetje rondrennen met andere kinderen. Verder niet zoveel eigenlijk, want er was niks. Het was shocking. Iedereen wilde vriendjes met ons zijn, want wij woonden in een houten huis. Ik zag wel hoe anderen leefden. Hoe hele generaties op het land zoete aardappels stonden te rooien. Ik dacht: mijn vriendjes staan daar later ook. Terwijl ik later, als we teruggaan naar Nederland, kan worden wat ik wil.”

Dat zijn wijze gedachten voor een tiener.

,,Ik zag heel goed wat er gebeurde. Ook hoeveel impact mijn ouders maakten, hoe het leven van de bewoners erop vooruitging door hun komst. Ons verblijf kreeg echter een andere wending. Op een dag stapten twee Nederlandse mannen uit het vliegtuig. Ze huilden. Ze vertelden dat de broer van mijn vader, die als zendeling werkte in Nigeria, was doodgeschoten. Hij was slachtoffer van een roofoverval geworden. Dat trof mij. Ik dacht: deze mensen hebben zo weinig vooruitzicht, omdat ze simpelweg niet het geluk hadden in Nederland te zijn geboren. Ik heb dat geluk wel. Dan moeten wij toch altijd proberen de beste versie van onszelf te worden.”

De familie vloog halsoverkop naar Nederland, maar keerde ook weer terug naar Papoea. Jan bleef niet lang. Hij ging terug naar Nederland om de middelbare school te gaan doen. Hij woonde zolang bij zijn grootouders. Tot zijn vader een beroep aannam bij de Petrakerk in Kapelle.

,,Ik ben naar Zeeland verhuisd, en zette mijn schoolloopbaan voort op het Calvijn in Goes. Dat is waar ik op mijn vijftiende Marlinde ontmoette. We zijn echte high school sweethearts. Maar dan echt: het was al vrij snel duidelijk dat dit het was. Toen mijn vader een beroep aannam in Amerika, en ze daarheen verhuisden, ben ik dan ook niet meegegaan. Ik wilde bij haar blijven.”

Je opa is Jan Baan, van het wereldberoemde softwarebedrijf. Trok je naar hem?

,,Misschien wel. Ik vond het allemaal hartstikke interessant wat hij deed. Dat ondernemen sprak mij enorm aan. Ik ben vervolgens internationale bedrijfskunde gaan studeren in Rotterdam. Mijn eerste jaar heb ik echter verpest. Het was iets te gezellig op kamers. In het tweede jaar ben ik keihard aan de bak gegaan. Studievereniging opgezet, beetje debatteren erbij. Ik werd een echt strebertje.”

Je gooide het roer om.

,,Volledig. Het was mijn droom om bij een Amerikaanse zakenbank te gaan werken en ik werd nog aangenomen ook, bij J.P. Morgan en het later beruchte Goldman Sachs. Ik heb er een gekke tijd gehad, acht maanden lang. Weken van 100, 120 uur. Werken tot 7.00 uur in de ochtend, even met de taxi naar huis om een ander pak aan te trekken, en als een gek terug naar kantoor. De adrenaline gierde door je lijf. Je had nauwelijks vrije tijd, dus áls je dan een keer vrij was, kon het allemaal niet op. Supervet voor iemand van 22. Al voelde ik ook een zekere leegte. Die focus op geld, het paste niet bij me. Maar toch hoopte ik op een aanbod.”

Kreeg je dat ook?

,,Ja, van zowel J.P. Morgan als Goldman Sachs. Maar ik ging nadenken. Ik had een vriendin, we wilden trouwen. Mijn opa stelde kritische vragen. Wat ben je dan, als je daar werkt? Maak je impact? Voeg je iets toe aan de wereld? Of schuif je alleen maar geld van de ene pocket naar de andere? Hij had gelijk. Ik heb bedankt en ben terug naar Nederland gegaan.”

Uiteindelijk heb je samen met je vrouw bij haar familie een open sollicitatie gedaan om bij Omoda te komen werken. Had je daar nou nooit eerder aan gedacht?

,,Eigenlijk niet. Ik haat het als mensen zeggen dat ik gemakkelijk ben binnengekomen, dat alles me is komen aanwaaien. Ik was nog steeds een streber, ik wilde het zelf voor elkaar boksen. Maar ik zag ook wel dat bij Omoda veel kansen liggen. Ik zei: maak mij maar assistant to the CEO, laat mij maar marktanalyses maken en zo. Nu, drie jaar later, ben ik COO, ofwel Chief Operating Officer. Dat houdt in dat ik het management aanstuur. Ik kijk strategisch naar onze organisatie: waar staan we, waar gaan we naartoe.”

Je bent 27 en je hebt 650 man onder je.

,,Dat klopt. Of ze me een snotneus vinden? Nee, dat geloof ik niet. Ik zal soms best irritante vragen stellen of te dominant aanwezig zijn, maar ik geef ook nieuwe energie. En ik ben nog lang niet de jongste. De gemiddelde leeftijd bij Omoda is 27, in het managementteam is dat 34. We nemen iedereen serieus. Iedereen moet kunnen groeien. Op drukke dagen, zoals Black Friday, staan we met zijn allen dozen in te pakken. Ook onze managers. We doen het echt sámen. Met de managers praat ik elke week een uurtje. Over hoe zij tegen dingen aankijken, hoe het met hen gaat...”

Ook met je vrouw?

,,Jazeker.”

Zegt ze dan niet dat je je sokken moet opruimen?

,,Natuurlijk zijn werk en privé niet zo gescheiden. Maar dat is het gekke: het voelt niet als werk. Als we thuis zijn na een paar lange avonden werken, praten we nog steeds over Omoda, maar dat is nu eenmaal waar we ons mee bezighouden. Ik bedenk altijd hoe ik de beste versie van mezelf kan zijn, en hoe ik onze mensen de beste versies van henzelf kan laten zijn. De mensen die ik leid, zij drijven mij. Hoe hoger hoe dommer, zei Gerrit Zalm ooit. Als het goed is, heb je altijd iemand in je organisatie die ergens meer van weet dan jij. En zo is het.”

Jullie krijgen binnenkort een kindje. Ga je een papadag nemen?

,,Ja, alhoewel ik papadag een vreselijk woord vind. Ik zal mijn tijd anders moeten indelen. De tijd die ik met onze dochter doorbreng, wellicht later inhalen. In elk geval blijven we evenveel werken als we nu doen. Wij allebei.”

Daar wordt in de reformatorische kring waar je uit komt, verschillend over gedacht.

,,Klopt. Maar ik ben ervan overtuigd dat iedereen die de mogelijkheden heeft een bijdrage te leveren, dat moet doen. Of je nou man of vrouw bent, dat maakt niet uit. Ik heb het thuis ook nooit anders gezien. Mijn moeder zette in haar eentje een basisschool, een middelbare school en een hogere school op in Indonesië. Bij Omoda zijn de verhoudingen in het management team 50/50. Gelukkig maar, want eigenlijk zijn vrouwen veel betere leiders dan mannen.”

Je zit nu ruim drie jaar bij Omoda. Langer dan waar dan ook. Durf je nog wel ooit weg te gaan?

,,Hm, goede vraag. Ik voel me echt verantwoordelijk. En ook wel een flink commitment omdat het een familiebedrijf is. Het gaat terug naar 1875, dat moet je koesteren. Dan kun je niet ineens zeggen: ik heb een goede aanbieding, ik ben weg. Bij Omoda liggen nog zo veel kansen. Zolang ik met een goed gevoel uit mijn bed stap om te gaan werken, maakt het mij niet uit hoeveel uren ik erin steek. Dan doe ik dat met volle overgave.”

Ontspan je ook wel eens?

,,Ik sport, en ik lees.” Baan verwijst naar een stapel managementboeken. ,,Tja, ik moet er wel iets van opsteken. Ik heb altijd een doel nodig. Anders word ik gek. Als wij vroeger op zaterdag te lang uitsliepen, gooide onze moeder een glas water in ons gezicht. Omdat we het beste moesten maken van elke dag, voor onszelf maar ook voor de mensen om ons heen. Omdat er ergens anders in de wereld zo veel mensen zijn die die kans graag hadden gehad, maar simpelweg niet zoveel geluk hadden. Dat ben ik nooit vergeten. Sterker nog: dat prent ik mezelf nog steeds in. Elke dag weer.”

Meer weten over het Zeeuwse familiebedrijf Omoda? Bekijk de video van Ziggo Zakelijk hieronder: