Koopavond sterft uit: waarom de ene na de andere winkel deuren 's avonds dichthoudt

Het is een triest gezicht voor de consument die op koopavond lekker wil gaan shoppen. Veel winkels zijn tegenwoordig dicht, vooral de grote ketens zijn nog open. ,,Tien jaar geleden waren vrijwel alle winkels open. Maar nu.. Ik denk dat maximaal 60 procent van de winkels nog open is op vrijdagavond”, vertelt Mathijs van Tuijl, voorzitter van de ondernemersvereniging Stadshart Woerden en daarnaast eigenaar van Van Tuijl Meubels, aan het AD.

,,Veel winkeliers kwamen er tijdens corona achter dat er meer is dan alleen werken. De winkels moesten toen dicht in de avond en eigenlijk vonden veel winkeleigenaren dat wel lekker. Door een sluiting tijdens koopavond, hebben winkeliers meer tijd voor bijvoorbeeld hun gezin”, vertelt Van Tuijl, die zijn winkel zelf al enkele jaren geleden sloot op de koopavond.

Avonden met geen enkele klant

Corona was ook de reden voor Arjan Versteeg (foto) om zijn winkel op koopavond blijvend dicht te gooien. ,,In de coronaperiode moesten we dicht. En daarna zijn we nooit meer open gegaan. We hadden avonden dat er geen enkele klant kwam”, vertelt de eigenaar van Woonhuys Gouda, die zijn winkel overigens nog wel op afspraak opent op donderdagavond. ,,Op zaterdag loopt mijn winkel erg goed, maar mensen komen gewoon niet meer in de avond. Het is niet rendabel.”

Theo Krins, voorzitter van de Samenwerkende Binnenstadondernemers in Gouda, baalt ervan dat winkels op donderdagavond dichtgaan. ,,Ik snap het wel. Als een avondopening niet rendabel is, dan stop je daarmee. Dat is ook de vrijheid van een ondernemer. Maar het is zuur voor de winkeliers die wél open zijn.”

Noodzaak voor koopavond is stuk kleiner geworden

,,Dat de ene winkel wel open is met koopavond, maar de ander niet, zorgt voor een hoop verwarring bij de consument”, vervolgt Krins. ,,Die blijft dan toch eerder weg, omdat er geen zekerheid is dat alle winkels open zijn, zoals op bijvoorbeeld de vrijdag of zaterdagmiddag.”

Maar dat er steeds meer winkels op koopavond dichtgaan, komt niet alleen door corona. ,,Deze trend is al bijna vijftien jaar bezig”, vertelt Paul te Grotenhuis, woordvoerder van INretail. ,,En dat is ook hartstikke logisch. Mensen met een fulltimebaan hadden vroeger twee mogelijkheden om te winkelen: de zaterdag en de koopavond. Doordat mensen tegenwoordig ook 24/7 online kunnen winkelen, is de noodzaak van de koopavond een stuk kleiner geworden.”

Zondagsopening is concurrent voor koopavond

Daarnaast is ook de zondagsopening van vele winkels een grote concurrent voor de koopavond. ,,De zondag wordt door veel consumenten gezien als een aangenamer moment om te shoppen dan de koopavond”, aldus Te Grotenhuis.

,,Mensen hebben vaak meer tijd op zondag, dan op de twee á drie uurtjes op een koopavond. Daardoor zijn consumenten ook meer relaxed. Het winkelen op zondag wordt vaak gecombineerd met het pakken van een terrasje, een etentje of een film in de bioscoop. Publiek op de koopavond winkelt daarentegen vaak op een meer functionele manier. Ze hebben écht iets nodig.”

Personeelstekort maakt het nog lastiger voor winkeliers

Die zondagsopening zorgt voor een extra openingsmoment voor winkels. Lastig voor winkels die kampen met een personeelstekort. Marc Krimpenfort, centrummanager van Alphen, ziet dat winkels niet per se dichtgaan op koopavond wegens de lage hoeveelheid klandizie, maar vooral vanwege het gebrek aan personeel. ,,Winkels in Alphen gaan daardoor op koopavond eerder dicht, om bijvoorbeeld 20.00 uur in plaats van om 21.00 uur. Indirect kan de opening van winkels op zondag daar natuurlijk een rol in spelen.” Van een afnemende hoeveelheid publiek wil Krimpenfort absoluut niet spreken. ,,De winkels in Alphen lopen juist heel goed.”

Dat er een tekort is aan winkelpersoneel, is volgens Te Grotenhuis niet alleen terug te zien op de koopavond. ,,We zien ook steeds vaker dat winkels sluiten op maandag- en dinsdagochtend. Bij een tekort aan personeel gaan winkeliers simpelweg open op de momenten dat de grootste omzet wordt gedraaid.”

Kleinere steden en dorpen

Waar er in de grotere steden steeds meer winkels dichtgaan op koopavond, zijn er daarentegen ook nog een flink aantal winkels wél open. Anders dan in kleinere plaatsen, waar geopende winkels op koopavond steeds unieker worden.

Het houdt Joost Middelman, eigenaar van vier kledingwinkels in Oudewater en Montfoort, niet tegen om zijn deuren toch te openen op koopavond. ,,Ik vind het echt een no-go om dicht te zijn op vrijdagavond", vertelt de eigenaar van SINCE04.

,,Ik vind dat je als winkel open moet zijn op de momenten dat de consument tijd heeft. En dat is in de avond.” Dat het soms rustig is in zijn winkels op koopavond, vindt Middelman niet erg. ,,Sommige klanten vinden dat ontzettend fijn. Ze krijgen dan alle aandacht en worden goed geadviseerd. Die service vind ik erg belangrijk.”

Daarnaast doet hij zijn best om de consument toch op koopavond richting de winkelstraat te trekken. ,,Wij organiseren bijvoorbeeld cocktailavonden en maken het extra gezellig in de winkel.”