Thuiswerken op je sloffen, de doodsteek voor schoenmakers

,,Ik word vader over een half jaar, maar ik heb geen idee of mijn schoenmakerij er dan nog is", vertelt Mitchel Leijser (32) in het AD. Hij heeft de tranen in zijn ogen staan als hij in zijn schoenmakerij 't Centrum, in hartje Zutphen, zijn verhaal doet. Hij heeft er alle tijd voor. Hoewel hij de deuren mag openen, blijven klanten uit.

Waar hij als aankomend vader op een roze wolk zou moeten zitten, maakt hij zich vooral grote zorgen over zijn schoenmakerij. ,,We gingen laatst samen naar een echo in het ziekenhuis. Bij m'n ene hand zag ik een baby groeien. Tegelijkertijd zag ik mijn bedrijf tussen de vingers aan mijn andere hand wegglippen."

Wachttijd loopt terug van een week naar een uur

Achter de toonbank staan lege rekken. Normaal gesproken zijn ze gevuld met nog te repareren schoenen. Vandaag niet. Zes paar schoenen staan er nog te wachten. ,,Het duurde hiervoor zo een week voor je je schoenen weer op kon halen. Dat kan nu bij wijze van spreken al met een uurtje."

Waar vele winkels tijdens de huidige lockdown gesloten blijven, mogen schoenmakers hun deuren openen. Ze vallen namelijk onder de locaties voor reparatie en onderhoud van consumentenartikelen. Het zorgt voor vreemde taferelen in zijn schoenmakerij. Nieuwe artikelen verkopen mag namelijk niet.

Geen veters, geen schoensmeer, geen riemen

,,Ik mag iemand geen veters verkopen", zegt Leijser. ,,Dan moet de klant zijn schoenen achterlaten, doe ik er nieuwe veters in en mag diegene zijn schoenen op een ander moment weer ophalen. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor schoensmeer." Daar blijft het niet bij. De leren riemen aan de muur? Mogen niet verkocht worden. Ze op maat laten maken en dan verkopen? Mag ook niet. Portemonnees op de toonbank? Mogen ook niet verkocht worden. Schoenen repareren, dat is het enige dat Leijser nog kan doen.

,,Veel mensen weten niet eens dat we open zijn. De mensen die het wel weten, hebben niet veel schoenen om langs te brengen. Over het algemeen repareren we vooral veel nette schoenen, maar die dragen mensen tegenwoordig niet. Thuis lopen mensen met sloffen aan of op sokken. Buiten wandelen mensen wel, maar dat gebeurt veel op wandelschoenen. Die zijn daarvoor gemaakt en slijten niet zo snel.’’

Noodgedwongen afscheid nemen van personeel

Achter Leijser repareert Riyad Mousa zo'n paar wandelschoenen. Nog wel. Een jaar geleden werkten er nog drie mensen in de schoenmakerij. Van één werkneemster nam Leijser afgelopen jaar noodgedwongen afscheid. Voor Mousa dreigt een zelfde scenario. ,,Ik kom nu op een kantelpunt voor hem en dat doet pijn", zegt Leijser.

,,Riyad komt uit Syrië en maakte daar schoenen. Ik wil hem een perspectief geven en wil hem absoluut niet kwijt. Maar ik kan hem eigenlijk niet meer betalen en dat doet pijn. Hij heeft een gezin te voeden. Hij kwam onlangs met een grote glimlach binnenlopen omdat hij een definitieve verblijfsvergunning had gekregen. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen hem te moeten ontslaan en zijn basis weg te halen. Ik zoek nu naar een manier om hem ergens anders onder te brengen. Een bedrijf dat hem goed kan gebruiken. Eigenlijk leen ik hem dan dus uit.’’

'Alleen klanten kunnen schoenmakers redden'

Op dit moment is Mousa de reden dat Leijser zijn winkel nog elke dag open heeft. ,,Als ik hier nog alleen zou staan, dan zou ik de winkel een of twee dagen in de week dichtgooien en dan wat in de bouw gaan werken bijvoorbeeld. Ik heb toch rekeningen te betalen. Mijn reserves zijn helemaal weg. Een paar duizend euro nog, daar moet ik alles van betalen. Ik heb de verzekering al moeten bellen of ik dit jaar niet gespreid kan betalen. Dat is wel een ding kan ik je vertellen hoor.’’

Met zijn verhaal hoopt Leijser vooral mensen te bereiken die nog kapotte schoenen thuis hebben staan. ,,Klanten, dat is wat mij en andere schoenmakers kan redden. Niet alleen met nette schoenen hoor. Denk ook aan sneakers. Die repareren we weer als nieuw en dat is een stuk goedkoper dan een nieuw paar kopen. De regelingen waar we gebruik van kunnen maken schieten niet hard op. Ik hoop vooral dat mensen ons weer weten te vinden. Anders denk ik niet dat ik hier over een jaar nog in deze winkel sta.’’