Winkeliers, heb oog voor toeristen!

Dat er geld te verdienen is aan toeristen, is geen nieuws. Waar volk is, is handel. Het spreekt vanzelf dat een strandtenthouder in Ouddorp of botenverhuurder in Drimmelen goede zaken doet als er toeristen komen. Nieuw onderzoek van NHTV Breda toont aan dat ook 'gewone' winkeliers kunnen profiteren van toerisme. Tenminste, als zij die kans benutten. Want dat gebeurt vaak nog te weinig.

Online concurrentie

De detailhandel in Nederland heeft het niet makkelijk. Ze moet opboksen tegen de concurrentie online. En het vergt creativiteit en energie om klanten steeds opnieuw een bijzondere belevenis te bieden. Zeker wanneer om je heen het ene na het andere bord 'Te Huur' opduikt. Dat is bijvoorbeeld het geval in winkelcentrum de Barones in Breda.

Omzet vanuit toerisme

Van ondernemers wordt veel gevraagd. Het (h)erkennen van de doelgroep is daarbij van groot belang. Zeker als die bij velen nog niet helder op het netvlies staat: de toerist. Winkels zijn er niet alleen voor bewoners, maar ook voor mensen die voor korte of langere tijd te gast zijn in een stad of dorp. Omzet vanuit toerisme kan in de detailhandel het verschil maken tussen winst of verlies; tussen stoppen of doorgaan. Andersom geredeneerd kan een onderscheidend winkelaanbod reden zijn voor toeristen voor een bepaalde bestemming te kiezen.

Onderzoek samenhang toerisme

Bovenstaande is niet wereldschokkend. Het is niet nieuw. Verrassend is wél dat deze redenatie tot nu toe amper werd onderbouwd met feiten en cijfers. Wanneer iets logisch klinkt, zou je verwachten dat toeristen massaal worden (h)erkend als belangrijke doelgroep. En dat die (h)erkenning leidt tot aanpassingen in de bedrijfsvoering om toeristen 'binnen te halen'. Maar in de praktijk valt dat tegen. Samen met de HZ University of Applied Sciences en de Erasmus Universiteit Rotterdam heeft NHTV Breda recent onderzoek gedaan waarbij is gekeken naar deze samenhang.

Aan de hand van data-analyse is een model opgesteld, waarmee voor elke gemeente in Nederland berekend kan worden wat het belang is van toerisme voor de detailhandel. Dit wordt uitgedrukt in het aantal banen in de detailhandel die voortvloeien uit dat toerisme.

Aan de hand van data-analyse is een model opgesteld, waarmee voor elke gemeente in Nederland berekend kan worden wat het belang is van toerisme voor de detailhandel. Dit wordt uitgedrukt in het aantal banen in de detailhandel die voortvloeien uit dat toerisme.

Belang toerisme in cijfers

Neem de Zeeuwse gemeente Veere. Daar is het belang van toerisme enorm: 191 banen gerelateerd aan toerisme in de detailhandel, 17 procent van het totaal. Ook in de gemeenten Sluis (138 banen, 12 procent) en Valkenburg (87 banen, 11 procent) blijkt het belang van toerisme voor winkeliers overduidelijk uit de cijfers. Een grote stad als Breda steekt daar wat schril bij af, met slechts 37 banen in de detailhandel terug te voeren op toerisme.

Het onderzoeksmodel laat ook het potentieel zien: het voorspelt bijvoorbeeld dat elke toename van 10.000 toeristische overnachtingen in Breda leidt tot 2,5 extra banen in de lokale detailhandel.

Taak van gemeente

Uit gesprekken met 130 detailhandelsondernemers in twaalf Nederlandse bestemmingen, is gebleken dat zij het belang van toerisme wel inzien, maar tegelijkertijd weinig activiteiten ondernemen richting die doelgroep. Zij zien dit vaak als taak van de gemeente. Daarnaast denken winkeliers dat investeringen zich niet terugverdienen of houden regeltjes vanuit het hoofdkantoor hen tegen.

Meer van winkeliers zelf verwacht

Sommige ondernemers hebben er zelf nog helemaal niet over nagedacht, zo blijkt. Zij wijzen alleen richting de gemeente als het om het aantrekken van toeristen gaat. Ze benadrukken het belang van een 'gastvrij parkeerbeleid' - gratis parkeren of goedkoper -, ruime-(re) openingstijden en koopzondagen, een divers winkelaanbod, het autovrij maken van winkelstraten, goede bereikbaarheid, promotie en evenementen. Het is aan de ene kant terecht dat gemeenten worden gewezen op hun verantwoordelijkheden, maar aan de andere kant mag van winkeliers zelf ook meer worden verwacht.

Bedrijfsvoering aanpassen op doelgroep

Daarom is het goed te constateren dat er ook ondernemers zijn die zich juist specifiek richten op toeristen. Zij ondernemen activiteiten samen met lokale verblijfsaccommodaties. Ze stallen producten buiten uit, maken werk van hun etalage en presentatie en proberen door middel van kleinschalige evenementen toeristen hun winkel in te krijgen. Zij passen hun bedrijfsvoering aan op de doelgroep. Ze kiezen voor een ander assortiment, wijzigen de personeelsbezetting, kijken naar de openingstijden en zorgen ervoor het personeel meertalig is. Dit soort voorbeelden zou meer navolging moeten krijgen.

Toerist omarmen

Voor de winkelier is er alle reden de toerist te omarmen, te (h)erkennen als een significante doelgroep. Gemeentes en detailhandelsondernemers mogen elkaar dan ook aanspreken op de individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheden om meer toeristen aan te trekken. Dat dit zich uitbetaalt in klanten, omzet en banen is niet langer een gevoel, maar is nu onderbouwd door onderzoek. Het kan dus echt hard gemaakt worden!