Schipper weet nu hoe diep hij mag liggen

Een doorbraak in de maritieme industrie: voor het eerst is een internationale definitie vastgelegd van diepte. Nu weten scheepvaartbedrijven precies hoe vol zij hun oceaanreuzen kunnen laden zonder vast te lopen. Dat kan ze miljoenen euro's extra opleveren.

Tot voor kort wisten kapiteins niet precies hoe vol zij hun schip konden laden voordat zij aan de grond zouden lopen. Ze houden daarom voor de zekerheid ruime marges aan, legt de Rotterdamse havenmeester René de Vries uit. "Schepen zitten daardoor minder vol dan ze zouden kunnen."

Het begrip Nieuw Amsterdams Peil (NAP) is wereldberoemd in Nederland, zegt hij, maar buiten onze landsgrenzen heeft nooit iemand er van gehoord. Onderhoudsdiepte, contractdiepte, overdiepte, somt hij nog wat verschillende termen op, waarvan de betekenis zo'n beetje per haven op de wereld verschilt.

Traditioneel karakter

De dieptedefinitie heeft Rotterdam laten vastleggen door het United Kingdom Hydrographic Office, een gerenommeerde Britse organisatie die al sinds 1795 informatie aan de zeevaart verschaft. Dat deze organisatie in al die eeuwen nooit zelf op het idee is gekomen, verklaart De Vries met het traditionele karakter van de zeevaart, zeker in vergelijking met de luchtvaart. "Er is nog ruimte voor verbetering", constateert hij met een glimlach. "Pas de laatste jaren wordt efficiëntie in de zeevaart steeds belangrijker."

Dat merken ze in Rotterdam. Het afgelopen decennium heeft de grootste haven van Europa jaarlijks minder schepen verwelkomd, terwijl het tonnage aan overgeslagen goederen wel is blijven groeien. "Een gevolg van de schaalvergroting in de scheepvaart", verklaart havenmeester De Vries, verantwoordelijk voor afwikkeling van de scheepvaart. "Schepen zijn de afgelopen jaren steeds groter geworden, waardoor minder schepen veel meer vervoeren. Zo besparen de scheepvaartbedrijven kosten. Toen de aanleg van Tweede Maasvlakte begon dachten we dat er schepen zouden komen met 10.000, misschien hooguit 12.000 containers aan boord. Nu kan 's werelds grootste schip 19.224 containers meenemen."

Veilige passage

Op computers en met simulators heeft De Vries laten uitzoeken of de zeereuzen elkaar in het nieuwe havengebied veilig kunnen passeren, ook als het stevig waait en de schepen met hun torenhoog opgestapelde containers zijwaarts door het water bewegen. "Dat is allemaal geen probleem."

Voor de Rotterdamse haven met z'n nieuwe Maasvlakte kan de schaalvergroting dus nog even doorgaan. Toch denkt De Vries dat het einde in zicht is. Het vastlopen van de CSCL Indian Ocean voor de haven van Hamburg was deze maand groot nieuws in de maritieme wereld. Met een lengte van 400 meter is dat een van 's werelds grootste varende gevaartes: "Op gegeven moment kunnen deze recordschepen bijna nergens meer terecht. Wat heb je er dan nog aan?"

Besparen

De cijfers lijken De Vries gelijk te geven. Voor het eerst sinds 2007 telde hij het afgelopen jaar meer schepen in Rotterdam dan het jaar ervoor. Gisteren presenteerde de havenmeester de nautische cijfers. In 2015 deden 29.122 schepen de Rotterdamse haven aan, 108 meer dan in 2014. Dat zijn er nog altijd veel minder dan in het topjaar 2007 toen er nog 37.097 zeeschepen in Rotterdam aanmeerden.

Scheepvaartbedrijven zijn ondertussen op zoek naar andere manieren om kosten te besparen. Door langzaam te varen, bijvoorbeeld, waardoor ze zo min mogelijk brandstof verbruiken. Of door hun schepen zo vol als mogelijk te laden. Met de door Rotterdam gestandaardiseerde diepte kunnen ze nu uit de voeten.

De winst loopt op tot 150.000 euro per containerschip wat ze aan containers meer durven mee te nemen, heeft het Havenbedrijf Rotterdam al berekend. En bij olietankers loopt de winst op tot 50.000 euro. Let wel: per bezoek.

De Rotterdamse haven werkt ook aan een computerprogramma, waardoor schepen zo kort mogelijk in de haven hoeven te liggen. Dit programma plant de bevoorrading van het schip, de komst van de loods en de brandstofleveranciers zodanig dat een schip meteen weg kan als het klaar is met laden en lossen van de vracht. Dat scheelt tijd en havengeld. "We willen de efficiëntste haven van de wereld zijn", verklaart De Vries de Rotterdamse uitvindingen.

In 2015 deden 29.122 schepen de Rotterdamse haven aan. Dat zijn er nog altijd flink minder dan in 2007 toen er 37.097 zeeschepen in Rotterdam aanmeerden.

De winst loopt op tot 150.000 euro per containerschip wat ze aan containers meer durven mee te nemen, heeft het Havenbedrijf Rotterdam al berekend.