Schuifpuzzeltjes voor nieuwe winkelkansen

De eerste vestiging van het Duitse Coffee Fellows ('168 bagelvarianten') in Nederland. De tweede zaak van outletketen TK Maxx in Amsterdam. Een miljoenen verslindende verbouwing. Centrummanager Huub Elders wil maar zeggen: hoezo zit de Amsterdamse Poort in het slop?

Vorig jaar trok een aantal winkeliers in het gebied ten oosten van station Bijlmer Arena luidruchtig aan de bel: hun Hema zou vertrekken, tientallen winkels zouden leegstaan, met het vertrek van de ING-kantoren dreigde de hond in de pot.

"Inderdaad," zegt Elders. "De Hema is weg, van zijn oude plek. Die zit nu om de hoek, al een hele tijd. En ja: er staat een aantal winkels leeg."

Wie door de Poort loopt, wijst ze gemakkelijk aan: zaken die van afstand fleurig ogen, doordat ze dichtgeplakt zijn met verhullende etalagefolie. Van elke tien vierkante meter winkelvloer staat er nu ruwweg eentje leeg.

Ankers

Maar dat is dus niet omdat er geen animo voor is. "We houden winkelruimte bewust vrij om te kunnen schuiven," zegt directeur retail Etienne van Unen van vastgoedadviseur Colliers. "We vragen bestaande huurders soms om een stukje op te schuiven. Daardoor kunnen we een paar winkelpanden samenvoegen en ontstaan grotere winkelruimtes. Nu zijn kleine winkels oververtegenwoordigd in de Poort." En dat terwijl grote winkelruimtes nu een trend zijn, vooral bij modeketens.

Zo wil Colliers, die de Poort namens eigenaar CBRE Global Investors beheert, overal in het centrum 'ankers' plaatsen: winkels en horeca die als trekker dienen voor de omliggende zaken. "H&M zit hier al, Coffee Fellows gaat eind deze maand open en we zijn met nog meer grote internationale partijen aan het praten."

Kleinere Hema, gelijk rendement

Stukje voor stukje wordt de Poort zo opgeknapt in een operatie zo'n vijf jaar zal duren en een investering vergt waarvan ze de hoogte niet noemen. Elders toont de nieuwe Hema, de helft kleiner dan de oorspronkelijke versie en op een mooie hoek aan één van de pleinen. "Ze halen er hetzelfde rendement als vroeger, toen ze veel meer vierkante meters hadden."

Van de door ondernemers gevreesde sluiting is nooit sprake geweest, bezweert hij: "Hema heeft zijn formule veranderd. Hun vestiging in de Poort was nog van ouderwetse omvang. Door te schuiven met een aantal winkels konden we verderop de nieuwe winkelruimte vrijspelen, die veel meer bij hun formule past."

Zo kwam er ruimte vrij voor TK Maxx dat hier begin deze maand de zevende Nederlandse vestiging opende. "Hun eerste was in de Heuvel Galerie in Eindhoven," zegt Elders. Daar was hij manager voor hij naar Amsterdam kwam.

"En dan is het al snel: waar wil je nog meer heen," aldus Van Unen. "Dan past Amsterdam ze heel goed en zeker een gebied met een demografie als de Amsterdamse Poort. Maar vervolgens moet je plek maken."

Colliers speelt voortdurende schuifpuzzeltjes met winkelwensen in de Amsterdamse Poort. "We laten weleens winkelruimte een paar maanden leegstaan," zegt Elders. "Wij weten vaak al wie er komt te zitten. Alleen geldt in onze wereld: het is pas zeker als de inkt droog is."

Vrijgekomen winkelruimte krijgt een opknapbeurt en wordt aan de voorkant uitgebreid met de 'drooglopen' aan de straat. De nieuwe gevels over twee verdiepingen zorgen voor de in winkelland nu zo geliefde hoge puien. Binnen verdwijnen de systeemplafonds.

Niet alle winkeliers zijn al klaar voor zulke stappen. In dezelfde winkelrij als TK Maxx zit nog een drogist die vasthoudt aan de oude winkelruimte. Zijn zaak springt nu terug in de gevelrij. "Je blijft dan praten met zo'n ondernemer, kijken wat je samen kunt doen. We hebben de tijd."

Winkeliers helpen

Angst voor een andere Poort - of hogere huren dan de huidige 350 tot 650 euro per vierkante meter per jaar - leeft vooral onder de lokale ondernemers. Maar een opgeknapt winkelcentrum heeft volgens de twee managers positieve gevolgen voor de winkelomzetten.

"Hier zitten ondernemers die daar prima op inspelen. Vodafone heeft net zijn hele winkel vernieuwd. Koffiezaak Beans heeft na een paar maanden assortiment en inrichting aangepast. Dát is ondernemen. Wij helpen winkeliers graag. Het is ook in ons belang dat er een aantrekkelijke winkel ontstaat."

De lokale kleur moet blijven, bezweren ze. "We willen een goede afwisseling tussen grote zaken en lokale winkels. Want dat is de kracht van de Poort. De diversiteit tussen winkels is hier ontzettend groot. Een Shopperhal is echt uniek."

"Soms zit een ondernemer op een andere plek in het centrum beter. Nu worden de zijstraten gezien als tweederangs, maar in 2019 als het nieuwe hoofdkantoor van ING aan de Bijlmerdreef opengaat, in het oude (het 'Zandkasteel') 450 woningen komen en boven de Albert Heijn aan het Anton de Komplein nog eens 400 studio's, ontstaan hele andere passantenstromen. Dan zijn die zijstraten plotseling hoofdroutes."