'Sluiting dupeert ondernemers'

De burgemeester sloot de zaak vanwege een fatale steekpartij voor de deur. Vrijdag kwam het verlossende telefoontje: het café mocht weer open. "Het is heel frustrerend", zegt de kroegbazin. "Ik heb er juist alles aan gedaan om dit te voorkomen."

Twee weken een zaak sluiten na een incident is te lang, vindt Marco Bunk van Koninklijke Horeca Nederland. "Een ondernemer is er altijd bij gebaat om zijn of haar zaak zo snel mogelijk weer te openen. Natuurlijk hebben we begrip voor de maatregel want we snappen dat er onderzoek gedaan moet worden. Het gaat om bijzonder vervelende incidenten, maar wat ons betreft wordt bekeken of de termijn niet korter kan."

Na de politieke bemoeienis met de spoedsluiting van café De Witte Aap in 2014 was dat precies wat burgemeester Ahmed Aboutaleb aan de gemeenteraad beloofde: hij zou in het vervolg sneller besluiten of een kroeg na een spoedsluiting weer open kon. De sluiting van het populaire café in de Witte de Withstraat volgde op een steekpartij. Een klant ging een ander met een mes te lijf. Dat de kroeg dicht moest, stuitte op onbegrip bij gemeenteraadsleden. Het café mocht - dankzij de lobby - versneld weer open.

Van de belofte van de burgemeester om haast te maken lijkt tot nu toe weinig terecht gekomen. De procedure is nog steeds stroperig. "Ik moest vorige week vrijdag bij een commissie komen", vertelt Fernandez Iglesias. "Ik had verwacht dat ze die middag nog wel een beslissing zouden nemen, maar dat gebeurde niet. Als ik belde, kreeg ik te horen dat ze in beraad zijn. En ik heb de afgelopen week elke dag aan de telefoon gehangen. Zo lang duurt dat beraad toch niet? In de tussentijd had ik wél gehoord dat het politieonderzoek zo goed als afgerond was."

Een gedwongen sluiting kan veel grotere gevolgen hebben voor een ondernemer dan alleen omzetderving, zegt Bunk. "Een sluiting zorgt ook voor imagoschade. Iedereen in de buurt ziet dat een zaak gesloten wordt. Mensen denken dat er dan wel iets aan de hand zal zijn als een café dicht is. En hoe langer een gedwongen sluiting duurt, hoe groter de kans dat het publiek denkt dat een horecagelegenheid er tóch wel iets mee te maken zal hebben."

Opmerkelijk is dat niet alle horeca in Rotterdam gelijk behandeld wordt. Hotel van der Valk bleef na de massale knokpartij tussen rivaliserende motorbendes op 7 april open. Die confrontatie tussen de knokkende motorrijders was heftig: in het hotel werd zelfs geschoten, er vielen gewonden en gasten waren in paniek. Ondanks de grote impact en ondanks het feit dat de vechtpartij binnen gebeurde, mocht het hotel open blijven.

"Sluiting van het hotel zou betekend hebben dat veel gasten onverwacht op straat zouden komen te staan. Dat vinden wij onverantwoord", laat een woordvoerder van de gemeente Rotterdam weten.

Dat alle hotels in de stad toen volgeboekt zaten omdat het marathonweekend was, heeft daarbij ongetwijfeld een rol gespeeld. Het restaurant bij het hotel is wel een paar dagen dicht geweest, op initiatief van Van der Valk zelf. Bij kroegen waar hetzelfde zou gebeuren als in het hotel, was dat anders geweest.

Als er in een kroeg geschoten wordt, is in Rotterdam het oordeel altijd hetzelfde: sluiten. En ook bij een steekpartij voor de deur of een schietpartij tussen klanten gaat de deur dicht. Een gedwongen sluiting leidt tot schade. Bunk: "Twee weken geen omzet is voor een ondernemer een forse aderlating. De kosten voor het personeel, voor het pand en voor een deel ook wel leveranciers."

Isabel Fernandez Iglesias heeft personeelsleden die ze moest doorbetalen. "Bij ons werkt iedereen wit. En de klanten zaten intussen allemaal in een kroeg verderop."

Isabel Fernandez Iglesias heeft eigenlijk alles goed gedaan: ze heeft portiers voor de deur die de orde bewaren, gasten worden gefouilleerd, ze heeft de partijen gescheiden toen ze het met elkaar aan de stok kregen, ze heeft ze naar buiten begeleid én ze heeft volop meegewerkt met het onderzoek van de politie.

Toch is ze gedwongen haar kroeg twee weken te sluiten. ,,In hoeverre ben je als ondernemer verantwoordelijk voor zo'n incident?"vraagt Bunk zich af. ,,Wat had er anders moeten gaan? Welke fout heeft de ondernemer precies gemaakt?"

Café Bellevue ging afgelopen weekeinde weer open.

Wat had ik dán moeten doen?

Twee mannen krijgen in de nacht van 10 op 11 juli ruzie in café Bellevue aan de Hillevliet. Het is druk in de kroeg. "We hadden een feestje omdat het softbalteam had gewonnen", zegt Isabel Fernandez Iglesias. "En dat doen ze anders nooit."

De ruzie gaat om een vrouw. Eén man geeft de ander in de zaak een klap. "We hebben ze er allebei uitgezet. Ik ben met de ene meegelopen, de portier met de andere. Ze zijn allebei een andere kant opgelopen."

De vrouw waar het om ging blijft hangen aan de overkant van de straat. "Ik zei nog: loop nou effe door, maar ze bleef staan. Wat kan ik dan doen? Het is de openbare weg."

Niet lang daarna volgt de confrontatie: de man die is verlaten door de vrouw heeft een mes gehaald, waarschijnlijk bij hem thuis. Hij komt aan met de auto. Hij stapt uit en steekt in op zijn rivaal. Omstanders brengen hem naar het Ikazia Ziekenhuis. Daar sterft hij op de stoep.

De volgende dag krijgt de eigenares van Bellevue van de gemeente Rotterdam te horen dat de zaak dicht moet. Vier dagen later staat ze voor een commissie. ,,Bij de hoorzitting bleek dat ze een hele lijst met incidenten hadden die ze met mij in verband brachten. Een paar maanden geleden rende hier een jongen naar binnen die bij de belwinkel verderop een vader en een zoon had neergestoken. Hij had een hele meute achter zich aan. Ik heb de deur dicht gedaan om te voorkomen dat ze hem te pakken kregen. Wat had ik dan moeten doen? Hem in elkaar laten slaan? Of erger? Ik heb ook wel eens gebeld omdat een klant iemand met een vuurwapen op straat zag. Dat had echt helemaal niets met mijn zaak te maken, maar ik heb het wel gemeld. Er worden heel veel incidenten met mijn café in verband gebracht omdat ik degene ben die altijd belt als er iets aan de hand is in de straat. Ik was ook degene die twee weken geleden 112 heb gebeld. Dat kreeg ik bij die hoorzitting ineens allemaal op mijn bordje."