Stonecycling wil de bouwwereld veranderen met baksteen van afval

De truffelkleurige steen in het assortiment van Stonecycling heeft een blauwige gloed en een bijna marmerachtige glans. Heel sierlijk, eigenlijk. En dat terwijl de Amsterdamse start-up de steen maakt van afval. Want ja, ook steen kan gerecycled worden.

Door het afval erop uit te zoeken, uit de glas- en isolatie-industrie bijvoorbeeld, krijgen de bakstenen hun bijzondere kleur, volgens recepten die zorgvuldig geheim worden gehouden. Weer een andere baksteen draagt nog de sporen van toiletpotten die aan gruzelementen zijn geslagen.

VergaderkamertjeZo heeft Stonecycling in het atelier in Noord verschillende bakstenen van eigen fabricaat op de plank liggen. Beter nog: in Rotterdam zijn ze onlangs voor het eerst in een gevel verwerkt.

En op FabCity, de ter gelegenheid van het Nederlandse EU-voorzitterschap gehouden expositie van de stad van de toekomst op het Java-eiland, was er een tempelachtig vergaderkamertje van gemetseld, als tegenwicht voor de steriele EU-vergadercentra."Het is niet meer alleen een steentje op een tafel. Nu wordt het echt," zegt Ward Massa, die het bedrijf in 2013 met Tom van Soest begon.

Goedkope grondstofHet idee om steen te recyclen kwam toen de crisis op zijn hoogtepunt was. Waste based designer Van Soest zag als student in Eindhoven de leegstand om zich heen grijpen en vroeg zich af hoe het puin van vervallen bedrijfspanden nuttig kon worden gebruikt. Het officiële antwoord is dat dit wordt gestort voor de aanleg van nieuwe wegen, maar zoveel infrastructuur legt Nederland niet meer aan. Puin moest dus wel een goedkope grondstof zijn voor nieuwbouw, bedacht hij.

Op de Eindhovense Design Academy bouwde Van Soest een blender die stenen verpulvert. Het lukte hem dat poeder met industrieel afval te mengen tot een grondstof voor nieuwe klei. Bijkomend voordeel is dat het mengsel op lagere temperatuur wordt afgebakken, zodat het productieproces minder energie kost.

ConservatiefLaboratoriumproeven wezen uit dat de draagkracht niet onderdoet voor die van de traditionele bakstenen - en dat van afval, dat in ruime mate voorhanden is. Dat moest toch leiden tot goedkopere stenen.

Toch lukte het Stonecycling nog niet de bouwwereld te overtuigen. Die is conservatief en de marges zijn klein. "De meeste bedrijven bestaan al honderd jaar en kennen hun grondstoffen van binnen en van buiten. Zo kunnen ze elk risico uitsluiten", zegt Massa.

DesignHet roer moest om, bij de start-up. Vorig jaar zagen ze op vastgoedbeurs Provada in de RAI het licht: het mag de steen best aan te zien zijn dat die van afval gemaakt is. "We willen het laten zien. Zoals je aan de tafels van Piet Hein Eek ook kunt zien dat het van sloophout is gemaakt."

Door na het bakken de huid van de steen te snijden komen allerlei texturen en dessins aan de oppervlakte. "We ontdekten dat we niet iets van afval moeten maken dat al bestaat, maar iets heel nieuws. Je moet ook wel een heel esthetisch product maken om de kostprijs te rechtvaardigen," zegt Massa. "We zijn een tegen de design aanschurkend bedrijf geworden in plaats van een baksteenboer."

TrendVandaar ook dat Stonecycling in Amsterdam zit. De start-up heeft ook een vestiging in Venlo, waar de stenen worden geproduceerd bij St. Joris, een fabrikant van glazuurstenen. De bij de verhitting gebruikte stookcurve luistert nauw. De Randstad is echter aantrekkelijk, omdat hier de grote architectenbureaus zitten. "Die zetten de trend", weet Massa. "En Nederlandse architecten zijn vaak in het buitenland actief, dus daarvoor is het ook een goede ingang."

In de stad komen ze bovendien aan opdrachten voor interieurs, voor sfeervol metselwerk in restaurants en hotels bijvoorbeeld. Bij dergelijke opdrachten zit er minder tijd tussen een offerte en een levering, niet onbelangrijk voor een start-up. Bij een buitengevel gaat daar al gauw twee jaar overheen.

StandaardNog steeds geloven ze in veel meer hergebruik van steen, ook voor buitengevels. "Uiteindelijk moeten we daar wel naartoe, de circulaire economie. Ik denk dat we op den duur gevelsystemen krijgen waarvoor je niet hoeft te metselen. Met stenen die je er gewoon tussenuit kunt halen om ze up-to-date te houden", zegt Massa.

Maar vooralsnog beweegt Stonecycling zich vooral aan de bovenkant van de markt. "Duurzaam zal de standaard worden, maar je moet bovenal een mooi product hebben."