Vorige week waarschuwde Hans-Peter Oskam, algemeen directeur Netbeheer Nederland, dat de kans op stroomuitval - en dat maar liefst 72 uur lang - reëel is. Maandag volgde het nieuws van de totale black-out op het Iberisch Schiereiland en een stukje Frankrijk.
Hoewel de stroomuitval in de Zuid-Europese landen ‘maar’ een halve dag met naweeën duurde, werd duidelijk hoe groot het effect van zo’n stroomuitval op onze maatschappij kan zijn. Geen licht, stilstaande treinen, verkeerschaos en bedrijven die hun deuren moesten sluiten, als dat elektronisch überhaupt al mogelijk was.
Eén van de concrete scenario’s waarnaar wordt gekeken is een grootschalige en langdurige stroomuitval van energie voor 72 uur
Woordvoerder MKB-Nederland
Weerbaarheidsproject MKB-NL, VNO-NCW en ministerie van EZ
Binnen het Veiligheidsberaad, waarin de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s van ons land zitten, wordt ernstig rekening gehouden met het scenario dat de stroom in Nederland 72 uur uitvalt. De oorzaak kan op dat moment liggen bij onszelf (denk aan overbelasting op piekmomenten) of door bijvoorbeeld een cyberaanval.
Hoe dan ook: ondernemers lijken het zich (nog) niet te realiseren en zijn veelal (nog) niet voorbereid. „Het bedrijfsleven zal nu echt moeten nadenken over oplossingen”, aldus Oskam de afgelopen week op De Ondernemer en BusinessWise.
Weerbaarheid Nederlandse economie
Hoe kijkt MKB-Nederland naar dit scenario? In navolging van de weerbaarheidsopgave, zijn VNO-NCW, MKB-Nederland en het ministerie van Economische Zaken begin dit jaar in gezamenlijkheid het project ‘Economische weerbaarheid bij hybride en militaire dreiging’ gestart.
,,Het project richt zich op de brede weerbaarheid van de Nederlandse economie bij grootschalige verstoringen door bijvoorbeeld sabotage of in het geval van militaire dreiging of conflict. Eén van de concrete scenario’s waarnaar wordt gekeken is een grootschalige en langdurige stroomuitval van energie voor 72 uur’’, aldus een woordvoerder van de mkb-organisatie.
Lees ook: ‘Duizenden euro’s kwijt’ door grote stroomstoring in Spanje: lessen voor ondernemers hier
Stroomuitval: impact scenario op continuïteit bedrijfsleven
Binnen het project wordt onder meer bezien wat de impact van dit scenario is op de continuïteit van het bedrijfsleven, economie en maatschappij, en welke maatregelen vanuit het bedrijfsleven én overheid nodig zijn om zich hierop voor te bereiden en ten tijde van een dergelijke situatie op te anticiperen.
Hoe groot zou de ellende kunnen zijn voor het mkb wanneer het scenario daadwerkelijk uitkomt? ,,De impact zal zeer groot zijn, zoals ook is gebleken in Spanje en Portugal. Uitval van energie heeft onmiddellijk grote gevolgen op het dagelijks leven. Elektrische apparaten met een accu, zoals mobiele telefoons en laptops, maar ook medische thuisapparatuur en elektrische auto’s kunnen enkele uren functioneren, maar vallen vervolgens ook uit’’, aldus MKB-Nederland.
Er is in 2022 door het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat een Nationaal Crisisplan Elektriciteit opgesteld. Download hier de PDF.
Uitval van pinautomaten
,,De telecommunicatie valt ook grotendeels uit. Het toonbankbetalingsverkeer raakt verstoord, waardoor men niet meer kan afrekenen in onder andere supermarkten en apotheken. Ook contant geld opnemen is niet meer mogelijk door de uitval van pinautomaten. Het treinverkeer valt uit, wat voor grote drukte op de stations zorgt. Het verkeer op de wegen loopt vast vanwege het uitvallen van matrixborden, verkeerslichten en op afstand bestuurbare infrastructuur als bruggen. Ongeveer een dag na de uitval vallen meer nutsvoorzieningen uit; de verwarming doet het niet meer en bij woningen boven de tweede verdieping komt er geen water meer uit de kraan. Er ontstaan ook problemen met de noodstroomvoorzieningen bij vitale objecten, omdat de aanvoer van diesel ontregeld is.’’
Net zoals in de bredere samenleving is het van belang dat we het risicobewustzijn de komende jaren vergroten
Woordvoerder MKB-Nederland
Bewustwordings- en activatiecampagne bedrijfsleven
De ambitie van VNO-NCW, MKB-Nederland en het ministerie van Economische Zaken is om in de tweede helft van dit jaar een bewustwordings- en activatiecampagne gericht op het brede bedrijfsleven uit te rollen. ,,Hierin bieden we bedrijven ook een concreet en behapbaar handelingsperspectief waarmee bedrijven hun basisweerbaarheid kunnen vergroten, inclusief de nodige tools waaronder onder meer checklists. Denk hierbij aan een top-10 basisweerbaarheidsmaatregelen en/of basisweerbaarheidsaanbevelingen.’’
Onderschatten veel ondernemers volgens de mkb-organisatie het gevaar van een grote uitval of valt dat mee? „Net zoals in de bredere samenleving is het van belang dat we het risicobewustzijn de komende jaren vergroten. Daarom werken we gezamenlijk met het ministerie van EZ aan een bewustwordingscampagne. De gebeurtenissen in Spanje en Portugal zullen hopelijk ook bijdragen aan meer awareness.’’
Hoewel het bewustzijn groeit, is er nog veel werk aan de winkel om ervoor te zorgen dat iedereen goed voorbereid is
Woordvoerder KHN
KHN: ‘Spanje dient als een duidelijk voorbeeld’
„Met alle onzekerheid in de wereld, is dit een reëel scenario waar we rekening mee moeten houden en waar we ons als maatschappij op moeten voorbereiden. Spanje dient als een duidelijk voorbeeld dat dergelijke situaties reëel zijn’’, zegt een woordvoerder van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
„De impact op de horeca kan aanzienlijk zijn wanneer we te maken krijgen met stroomuitval. Denk hierbij aan het uitvallen van koelingen, kassa- en reserveringssystemen, evenals problemen met het plaatsen van bestellingen, telefonie en internet. Neem bijvoorbeeld hotels die te maken krijgen met hele praktische uitdagingen als het inchecken van gasten of alle faciliteiten die onderdeel uitmaken van het verblijf.”
Plannen om het bewustzijn te vergroten
In samenwerking met diverse partners, onder leiding van VNO-NCW en MKB-Nederland, adviseert KHN ondernemers. „Momenteel wordt er gewerkt aan plannen om het bewustzijn te vergroten en praktische tips en adviezen te bieden om de sector beter voor te bereiden op mogelijke uitval.”
Onderschatten veel ondernemers het gevaar van een grote uitval? „Wij merken dat horecaondernemers zich steeds meer bewust worden van de realiteit van een grote stroomuitval. Maar hoewel het bewustzijn groeit, is er nog veel werk aan de winkel om ervoor te zorgen dat iedereen goed voorbereid is. Daar gaan wij ze bij helpen.”
Lees ook: Ondernemend Nederland is op slot door overvol stroomnet: hoe kon dit zover komen?