Voor Mike Tanja en zijn collega's wachtte in de wintermaanden altijd een 'takkeklus'. Weken achter elkaar waren de onderhoudsmedewerkers van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bezig om rietschermen te bouwen op de grens tussen het strand en de duinen. Die schermen houden zand tegen, zodat de duinen breder worden in plaats van afkalven als het stormt.
Rietschermen zijn een simpel, al eeuwenlang beproefd middel om ons lage land tegen de zee te beschermen. De aanleg gaat echter ook al eeuwenlang op dezelfde manier. Eén man zet een bosje riet in een sleuf en houdt het recht; twee collega's scheppen er zand tegenaan, legt Tanja uit. ,,Als je dat 8 uur per dag doet, ga je je rug wel voelen.''
Die lijdensweg is nu verleden tijd. Zijn collega's hebben een machine uitgevonden die automatisch rietschermen bouwt. Waren tot nu toe zes mannen een hele dag bezig om 600 meter schermen te zetten, de machine doet hetzelfde in 1,5 uur.
Het idee kwam van René Smalheer en Kees Moerland, twee machine-onderhoudsmonteurs. Een jaar of 10 geleden vroeg het hoogheemraadschap de techneuten na te denken over een manier om de klus minder arbeidsintensief te maken.
Vorst
Smalheer en Moerland hadden allebei in de bollenteelt gewerkt. ,,Daar gebruiken telers stro om de bloembollen tegen vorst te beschermen. Met een machine wordt dat in de grond gedrukt, om te voorkomen dat het wegwaait. Het stro gaat daarbij rechtop staan,'' zegt Moerland. ,,Zou dat bij riet niet hetzelfde werken?, vroegen wij ons af.''
Het kostte een paar jaar sleutelen, maar gisteren werd hun uitvinding in gebruik genomen. De bos riet die van boven de machine in gaat, komt er aan de onderkant als een soort lange mat uit. Die valt bovenop een gleuf die het apparaat trekt. Een grote, ronddraaiende schijf drukt het riet de gleuf in, waardoor het recht overeind floept. Een soort automatische spades gooien er aan weerszijden zand tegenaan.
Mike Tanja, die de machine bedient, is maar wat blij met de uitvinding. ,,Het gaat onwijs snel en bespaart me m'n rug.'' Bang dat zijn baan nu overbodig wordt, is hij niet. ,,We hebben meer dan genoeg werk.''
Helmgras planten bijvoorbeeld: elke winter plaatsen de onderhoudsmedewerkers zo'n 200.000 nieuwe plantjes. Met de hand. Maar de techneuten hebben de smaak te pakken. Een helmgrasplantmachine, dat lijkt ze een mooi vervolgproject.
