Tasje erbij? Dat kost dan 25 cent!

Het winkelend publiek heeft dit weekend afscheid moeten nemen van de gratis plastic tas. "Tasje erbij?" is er niet meer bij, tenzij je er geld voor overhebt. Het milieu vaart er wel bij; de klant die niet wil betalen, moet maar een eigen tas meenemen. Het AD beantwoordt vijf vragen over het verbod dat vorig jaar op de valreep werd aangenomen in de Tweede Kamer.

Hoe slecht zijn die plastic tasjes eigenlijk voor het milieu?Volgens een berekening van Milieu Centraal gebruikt elke Nederlander jaarlijks ruim tweehonderd plastic tasjes. Dat komt in totaal neer op 26 miljoen kilo plastic per jaar. Het grootste probleem is dat die tasjes, vaak na eenmalig gebruik, terechtkomen in het rest- of zwerfafval. Het recyclen van plastic staat in Nederland nog in de kinderschoenen. Vooral zwerfafval levert een zware milieubelasting op, doordat plastic nauwelijks afbreekbaar is. Een almaar uitdijende plasticberg is het gevolg.

Is een papieren tas beter?Niet per se. Om een papieren tas net zo stevig te krijgen als de plastic variant, is meer materiaal nodig. Voor het vervoer van kleding is papier een prima alternatief. Koop je zwaardere producten, dan heb je meer aan een plastic tas, omdat het materiaal sterker is. Daar staat tegenover dat het inleveren van oud papier in Nederland goed is ingeburgerd. Papier krijgt dus eerder een tweede leven. En als papieren tassen in het milieu terechtkomen, breken ze veel makkelijker af dan plastic.

Waar moet ik mijn aankopen dan in vervoeren?Gebruik een plastic tas vaker of beter nog, neem je eigen boodschappentas mee als je gaat winkelen. De overheid wil met het verbod op gratis tasjes bewustwording bij de consument creëren. Die moet zich realiseren dat al dat plastic voor eenmalig gebruik onnodig is. Als de klant ervoor moet betalen, al is het maar een klein bedrag, gaat hij toch bewuster met het materiaal om. Dat blijkt ook uit een proef van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken: als de consument moet betalen voor een plastic tas, kan het gebruik met 48 tot 77 procent verminderen.

Wat betaal ik voor een plastic tas?Winkeliers mogen zelf de prijs voor een plastic tas bepalen. De overheid houdt een richtprijs van 25 cent per tas aan. Een winkel mag ook 1 cent voor een tasje vragen, maar de vraag is of dat bedrag de klant prikkelt om een eigen tas mee te nemen. In de praktijk hanteert de detailhandel vooralsnog een bedrag tussen 5 en 25 cent. Modeketen H&M vraagt 10 cent voor een tasje, Zara stopt de aankopen in een - gratis - papieren tas en textielsuper Zeeman werkt met een statiegeldtasje. Je betaalt er 1 euro voor, die je bij inlevering altijd terugkrijgt, ook als de tas is versleten.

Zijn er uitzonderingen op het verbod?In principe vallen alle plastic tassen onder het verbod, ook die gemaakt van bioplastic. Voor etenswaren die zonder bescherming kunnen bederven, zoals vis en vlees, wordt een uitzondering gemaakt. Ook groenten en fruit in de supermarkt en op de markt mogen nog worden verpakt in een dun tasje. En losse broodjes mogen in een zakje, omdat dit voedselverspilling tegengaat. De doorzichtige tas waarin producten als drank en deodorant uit de taxfreeshop op de luchthaven worden geseald, blijft ook gratis.