Thuis aan de keukentafel onder de rook van Zenderen windt hij zich op. "De gemeente Borne schendt onze belangen. Door nu nog om uitstel te vragen bij de provincie, torpederen ze de procedure. Uitstel kan maar één ding betekenen: dat de bouw van de fabriek een jaar wordt vertraagd, terwijl hij keihard nodig is. Volgend jaar al geldt voor boeren de verplichting dat 50 procent van hun mest moet worden verwerkt. Voor Twente, met z'n ondermaatse afvalwerking, betekent dit dat honderden boeren dat niet halen."
Strijd Arjan Bonthuis is behalve koeien- en varkenshouder ook voorzitter van de Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) in Zuid-Twente. Samen met ruim vierhonderd boeren in Twente strijdt hij voor de ultra-moderne, duurzame mestvergistingsinstallatie op de vuilstortlocatie Elhorst Vloedbeld bij Zenderen.
"Het is vijf voor twaalf. Twente heeft een grote achterstand qua mestverwerking. Akkers en weilanden mogen maar beperkt bemest worden. De 35 procent die we nu verplicht verwerken: dat gaat net. Maar 50 procent is onhaalbaar. Brabant heeft zestig verwerkingslocaties, Twente drie. Als boeren dit zelf moeten oplossen, gaat het gierend mis. "
Het belang van Bonthuis zelf is groot. Ruim 27.000 euro per jaar betaalt hij om zijn mestoverschot weg te werken. Straks gaat dat bedrag met de helft omlaag. "Mijn mest gaat naar Noord-Nederland. Jaarlijks zo'n 25 vrachtwagens rijden alleen voor mij. Een echte oplossing van het mestprobleem is alleen mogelijk als je het gezamenlijk doet."
Vergunning Tegen de bouw van de fabriek lopen twee vergunningsprocedures. Eentje, op het gebied van natuur en milieu, lag deze week bij de Raad van State. Bonthuis: "De raad lijkt de meeste bezwaren naast zich neer te leggen. De fabriek is 100 procent duurzaam en levert vijf miljoen kuub groen gas, goed om 2.500 woningen een jaar lang te verwarmen. Mede hierom heeft het Landelijk Milieu Overleg, een van de voornaamste bezwaarmakers, zijn bezwaar ingetrokken. "
Bonthuis verwacht de grootste problemen rond de tweede vergunningsprocedure. "De bouw van de fabriek heeft gevolgen voor de omgeving. Daar ligt de grootste pijn: het feit dat omwonenden het gevoel hebben dat ze een strontfabriek in de achtertuin krijgen."
Bezwaar Deze maand kan bij de provincie nog bezwaar worden gemaakt tegen de bouw. De Dorpsraad Zenderen, de Stichting Behoud Elhorst Vloedbeld en nu dus ook de gemeente Borne lijken dat te gaan doen. "Maar per saldo gaat Zenderen erop vooruit. Er komt een schone fabriek, er rijden minder vrachtwagens door het dorp en de uitstoot van broeikasgassen vermindert. Nu ligt mest maanden opgeslagen bij de boerderijen. Straks wordt het binnen vier weken afgevoerd. De uitstoot neemt 23 procent af."
Subsidie Parallel aan de bezwaarprocedure loopt deze maand het subsidieverzoek bij de landelijke overheid. Zonder die steun geen bouw van de twintig miljoen euro kostende fabriek. "Binnen veertien dagen moet de aanvraag de deur uit. Bezwaren vormen geen probleem, een verzoek om uitstel wel. Als de provincie de lijn van Borne steunt, dan kan de aanvraag de deur niet uit. Dan hebben we een levensgroot probleem."
Hij hoopt dat Borne inbindt. Dinsdag is er een beslissend gesprek. "Met uitstel is niemand gebaat, ook Borne niet. Die fabriek komt er uiteindelijk toch."
