Het is de volgende stap in de handelsoorlog: nadat Trump heffingen op staal en aluminium aankondigde, kwam de EU woensdag met importtarieven voor onder meer whisky en motoren uit de VS. Die actie is nu door de Amerikaanse president beantwoord met nóg meer tarieven, ditmaal op alcohol. Die zouden ‘geweldig zijn voor de wijn- en champagne-industrie in de VS’, zei de president op zijn eigen socialemediaplatform Truth Social.
De Nederlandse drankproducenten zien het met lede ogen aan. ,,We zijn heel erg geschrokken. Dit is desastreus, 200 procent is astronomisch hoog”, reageert Betty de Boer van SpiritsNL, een brancheorganisatie voor importeurs en producenten van gedistilleerde drank, schrijft het AD.
We zijn heel erg geschrokken. Dit is desastreus, 200 procent is astronomisch hoog
Betty de Boer SpiritsNL
Jaarlijks exporteert de Nederlandse dranken- en voedingsmiddelenindustrie voor ruim 2,3 miljard euro naar de VS, zo blijkt uit cijfers van ABN Amro. Een groot deel daarvan betreft alcoholische dranken. In 2023 exporteerde Nederland voor meer dan 600 miljoen euro aan alcoholische dranken naar de VS volgens het CBS - meer dan 670 miljoen als alcoholvrije bieren en dranken meegerekend worden.
Eerdere heffing leidde tot omzetdaling van 16 procent
,,We hebben in 2018 ook heffingen op Amerikaanse Whisky gehad", aldus De Boer. ,,Daar heeft een jaar lang een heffing tegenover gestaan van Amerika op Europese producten. Dat heeft geleid tot een omzetdaling van 16 procent. Dan kun je wel nagaan wat dit zou kunnen betekenen.”
Branche benadert Kamerleden, parlementariërs en minister
De Boer laat weten dat de branche ook ‘Kamerleden, Europarlementariërs en onze minister Klever’ benadert om te verkennen in hoeverre deze tarievenoorlog nog voorkomen kan worden. ,,Dan moet Europa zeggen: we doen die heffing op Amerikaanse whisky niet. Misschien moeten we toch het gesprek aangaan met de VS en kijken: kun je met deze dealmaker deal maken?”
Wat als de heffingen desondanks doorgaan? Zijn er andere afzetmarkten waar we ons naar kunnen wenden? ,,China bijvoorbeeld heeft de import van cognac aan banden gelegd, Rusland is gesloten. Je hebt niet zomaar een andere afzetmarkt. Europa is wel bezig met India en Zuid-Amerika, maar dat heb je niet meteen voor elkaar.”
Nederland is de grootste bierexporteur van Europa
Gaan de heffingen door, dan zal dat in elk geval impact hebben op de Nederlandse bierindustrie. Nederland exporteert namelijk enorm veel bier. Sinds 2000 zijn we de grootste bierexporteur van de EU, en na Mexico zelfs de grootste ter wereld. Een flink deel van die export gaat naar de VS. Het grootste deel van de Amerikaanse bierimport komt uit buurland Mexico (71 procent), maar Nederland staat met 14 procent op nummer twee.
Andersom is de VS voor Nederland een belangrijke afnemer: meer dan een derde van de Nederlandse bierexport gaat erheen, gevolgd door Frankrijk (10 procent) en het Verenigd Koninkrijk (5 procent). Nederlandse brouwers exporteerden volgens cijfers van het CBS in 2020 voor bijna 2 miljard euro aan bier. Daarvan ging meer dan 700 miljoen naar de VS. In 2023 kwam de bierexport naar de VS op ruim 600 miljoen euro uit.
,,Er gaat redelijk wat bier van Nederland naar de Verenigde Staten", zegt Meint Waterlander, directeur Nederlandse Brouwers. ,,Daarom maken we ons wel zorgen. De wereld wordt er bovendien echt niet beter van als we elkaar gaan bevechten met invoerrechten.”
Productie alcohol elders vaak geen optie
Er is vrijwel geen land te vinden waar Nederlandse brouwers niet naar exporteren, zegt Waterlander. ,,In die zin zijn we heel erg gebaat bij rust op de wereldmarkt. En Amerika zorgt in elk geval niet voor rust.” Overstappen op productie ter plaatse is meestal geen optie, legt hij uit. ,,Het bier dat wij exporteren is vaak premium bier. Juist omdat het in Nederland gebrouwen wordt, heeft het zoveel waarde.”
Ook voor diverse gedistilleerde dranken geldt dat. Sommige van die producten zijn geografisch beschermd, legt De Boer uit. ,,Jenever bijvoorbeeld. Dat wordt alleen in Nederland, Duitsland en België gemaakt. Dus je kunt als ondernemer niet zeggen: we hevelen de productie over naar Amerika. Dat moet je als Nederland ook niet willen, want dat gaat ten koste van Nederlandse banen en werkgelegenheid.”
Lees ook: In plaats van ‘campingwijn’ belooft BiBoViNo wél echte topwijn uit een doosje
De Europese Commissie gaf donderdag nog geen commentaar op de nieuwe alcoholheffingen waarmee Trump dreigt. Telefoongesprekken tussen EU en de Amerikanen over de tarieven ‘worden voorbereid'. De minister voor handel van wijnland Frankrijk, Laurent Saint-Martin, zei alvast niet te zullen zwichten voor de dreigementen van Trump. Dat geldt volgens de minister ook voor de Europese Unie. ,,Donald Trump is verantwoordelijk voor de escalatie in deze zelfgekozen handelsoorlog”, aldus Saint-Martin.
